Hôm 28/4, Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh kêu gọi giảm căng thẳng, thúc đẩy giải trừ hạt nhân và nối lại đàm phán 6 bên trong vụ căng thẳng ở bán đảo Triều Tiên.
Trong cuộc phỏng vấn với Channel News Asia ngày 28/4, Tổng thư ký Lê Lương Minh nhắc lại lập trường của ASEAN về kêu gọi giảm căng thẳng, thúc đẩy giải trừ hạt nhân và nối lại đàm phán 6 bên, bao gồm Triều Tiên, Hàn Quốc, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Nga, đình trệ từ năm 2008 sau một vụ thử tên lửa của Bình Nhưỡng.
Phát biểu của Tổng thư ký Minh được coi là câu trả lời cho yêu cầu giúp đỡ của Bình Nhưỡng. Hồi đầu tháng 4, Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Yong Ho đã gửi thư đến các nước ASEAN cảnh báo rằng bán đảo Triều Tiên đang bên bờ vực chiến tranh vì các hành động của Mỹ.
“Tôi bày tỏ kỳ vọng rằng ASEAN, với tầm quan trọng to lớn trong sự ổn định và hoà bình khu vực, sẽ đưa ra quan điểm về những cuộc tập trận Mỹ – Hàn ở các hội nghị của ASEAN một cách khách quan và chủ động”, Bộ trưởng Ri viết trong thư.
Một nhà ngoại giao từ ASEAN nói việc gửi thư “cầu cứu” của Triều Tiên là “vô cùng bất thường”. Theo ông, đây là lần đầu tiên Bình Nhưỡng tìm kiếm sự ủng hộ từ ASEAN trong vấn đề này.
Tuyên bố của ngoại trưởng các nước tại phiên họp các ngoại trưởng ASEAN ngày 28/4 bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về những diễn biến ở Triều Tiên. Vấn đề Triều Tiên cũng sẽ là một trong những chủ đề bàn thảo trong hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 30 vào ngày 29/4.
“ASEAN bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về sự leo thang căng thẳng ở bán đảo Triều Tiên, trong đó có việc Triều Tiên hai lần thử hạt nhân trong năm 2016 và các cuộc thử tên lửa đạn đạo sau đó“, tuyên bố của các ngoại trưởng nêu rõ. “ASEAN hiểu rằng bất ổn ở bán đảo Triều Tiên sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới trong và ngoài khu vực“.
Trong quá khứ, ASEAN từng lên tiếng về tham vọng hạt nhân của Triều Tiên. Tuyên bố chung được công khai tại hội nghị cấp cao ASEAN năm 2016 ở Lào cho biết, các lãnh đạo “lo ngại nghiêm trọng” về vụ thử hạt nhân của Triều Tiên, kêu gọi nước này tuân thủ những nghị quyết của Liên Hợp Quốc.
Nhắc đến tình hình tranh chấp trên Biển Đông, tổng thư ký ASEAN cho biết Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN đã thống nhất theo đuổi bộ khung của Bộ quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC). Dù cho biết việc thương thảo vẫn đang diễn ra, ông Minh cũng nói rằng các nước trông đợi COC sẽ được hoàn tất trong phiên họp vào tháng 5 tới.
“Về phần ASEAN, chúng tôi cho rằng một dự thảo nên xác lập một bộ quy tắc có giá trị với những nguyên tắc thiết yếu“, tổng thư ký ASEAN cho biết.
Theo Zing