Nguy cơ chiến tranh thương mại Mỹ – Trung ngày càng gia tăng khi Tổng thống Donald Trump áp thuế lên hàng loạt các mặt hàng nhập khẩu của Trung Quốc trị giá 60 tỷ USD và hạn chế các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Mỹ.
Các loại thuế cụ thể sẽ được Mỹ công bố trong vòng 15 ngày và nhắm vào 1.300 dòng sản phẩm của Trung Quốc. Một quan chức Mỹ cho biết biện pháp trừng phạt sẽ nhắm vào mọi dòng sản phẩm, từ giày dép, quần áo cho tới sản phẩm điện tử.
Các biện pháp trừng phạt công bố ngày 22/3 sau cuộc điều tra kéo dài 7 tháng qua của Washington đối với các chiêu trò của Trung Quốc trong lĩnh vực kỹ thuật, bao gồm chiếm đoạt công nghệ, việc làm và buộc các công ty Mỹ đánh đổi bí mật thương mại lấy cơ hội làm ăn.
Nhà Trắng cho biết con số hơn 50 tỉ USD được tính toán dựa trên thiệt hại của các công ty Mỹ bị buộc phải giao nộp tài sản trí tuệ để được làm ăn tại Trung Quốc.
Tuyên bố tại buổi ký bản ghi nhớ trừng phạt, ông Trump khẳng định biện pháp chỉ nhằm đòi lại công bằng cho Washington, cho rằng Bắc Kinh đánh thuế 25% xe hơi của Mỹ trong khi Mỹ chỉ đánh thuế 2,5% xe hơi từ Trung Quốc.
“Những gì Mỹ đang làm là nhằm bảo vệ bản thân trước những hành vi thương mại hung hăng mà Trung Quốc theo đuổi. Chúng tôi một lần nữa bày tỏ quan ngại về nền kinh tế phi thị trường của Trung Quốc“, Giám đốc Hội đồng Thương mại quốc gia của Nhà Trắng Peter Navarro cho biết.
Ngoài ra, Bộ Tài chính Mỹ cũng có 2 tháng để soạn các biện pháp hạn chế đầu tư nhằm ngăn các công ty và quỹ nhà nước của Trung Quốc thâu tóm các công ty sở hữu nhưng công nghệ nhạy cảm của Mỹ. Đây là động thái nhằm ngăn chặn việc Trung Quốc thâu tóm các công nghệ tiên tiến để có thể tự xây dựng các ngành công nghiệp công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo hay phương tiện tự động.
Ngay sau đó, Trung Quốc đã nhanh chóng tuyên bố nước này sẵn sàng trả đũa các dòng thuế mới Mỹ đặt ra.
“Trung Quốc sẽ không ngồi im để các quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Chúng tôi sẽ dùng mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích này“, bộ Thương mại Trung Quốc thông báo hôm 22/3.
Trong khi đó, đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải tuyên bố Bắc Kinh sẽ đáp trả đến cùng. “Nếu người ta muốn chơi cứng rắn thì chúng tôi sẽ chơi cứng rắn, để coi ai trụ được lâu hơn“, hãng tin Reuters dẫn lời đại sứ Trung Quốc cảnh báo.
Trong khi đó một số chuyên gia khác cho rằng Trung Quốc sẽ không đáp trả mạnh mẽ để tránh làm Mỹ thêm tức giận.
Thị trường chứng khoán tụt giảm mạnh sau tuyên bố của Mỹ, trong đó chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones mất 3%. Các ngành công nghiệp có nguy cơ bị Trung Quốc trả đũa rớt mạnh hơn, như nhà sản xuất máy bay Boeing giảm 5,2% hay Caterpillar giảm 5,7%.
Các nhóm công nghiệp Mỹ cũng hối thúc chính phủ tìm cách đàm phán với Trung Quốc hơn là trừng phạt.
Cũng trong ngày 22/3, Tổng thống Trump tuyên bố tạm thời loại bỏ Liên minh châu Âu (EU), Canada, Mexico, Argentina, Brazil, Hàn Quốc, Australia và Nhật Bản ra khỏi danh sách bị áp đặt thuế nhôm và thép nhập khẩu. Động thái này được xem là nhằm giảm nguy cơ Mỹ phải đối mặt với trả đũa thương mại từ hàng loạt các đồng minh và đối tác thân cận.
Tú Văn (t/h)