Trong bài phát biểu trước nội các Iran khi lễ kỷ niệm đầu tiên ngày sát hại một tướng lĩnh trong quân đội nước này đang đến gần, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã tuyên bố rằng, Tổng thống Donald Trump sẽ tiêu đời ‘trong vài ngày tới’.
Bài phát biểu hôm thứ Tư của Rouhani, được đăng tải bằng tiếng Anh trên trang web của tổng thống Iran, đã gọi Trung tướng Iran Qasem Soleimani là ”người tử vì đạo” và là ”nhà lãnh đạo ôn hòa, tinh tế”.
Soleimani từng là vị tướng lãnh đạo Lực lượng Quds của Iran. Lực lượng này của ông được các chuyên gia quân sự mô tả là một đơn vị chiến tranh độc đáo và công tác bí mật. Ngày 3/1/2020, ông đã bị ám sát trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Vụ ám sát được chỉ định bởi Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho rằng Soleimani đã gây ra hàng trăm cái chết và khiến nhiều người dân Mỹ bị thương. Ông đã bị giết một cách có chủ đích khi đang ở Iraq để “tích cực phát triển kế hoạch tấn công các nhà ngoại giao và quân nhân Mỹ tại Iraq và khắp khu vực”.
Ngoài việc nhắc đến TT Trump, TT Rouhani còn gọi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo là ”thủ phạm chính của tội ác này”.
“Một trong những hậu quả của hành vi ngu ngốc và thiếu tôn trọng này là đế chế của Trump sẽ chấm dứt, và trong vài ngày tới, cuộc sống của kẻ tội phạm này sẽ kết thúc, và hắn bị quên lãng, và chúng tôi vô cùng hạnh phúc về điều này. Chúng tôi tin rằng giai đoạn sau khi Donald Trump rời chức sẽ trở nên tốt đẹp hơn cả về bình ổn quốc gia lẫn toàn cầu”.
Tuyên bố được đưa ra khi căng thẳng Mỹ-Iran ngày một leo thang trong giai đoạn gần tiến đến ngày kỷ niệm cái chết của Soleimani. Người kế nhiệm của ông đã thề sẽ báo thù và phía Mỹ cũng đã điều máy bay B-52 đến khu vực nhằm răn đe.
Ngoài ra còn một số sự việc dẫn tới căng thẳng leo thang:
- Hôm thứ Sáu, cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc cho hay, Iran đã thông báo với cơ quan rằng họ có kế hoạch giúp cải thiện độ tinh khiết của uranium lên mức 20%, một mức mà nước này đạt được trước khi có thỏa thuận hạt nhân năm 2015, tại nhà máy xử lý nhiên liệu Fordow nằm dưới lòng một ngọn núi. Động thái này là thông báo mới nhất trong một loạt thông báo gần đây mà Iran gửi tới Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, chỉ ra những kế hoạch vi phạm thỏa thuận mà quốc gia này bắt đầu vi phạm vào năm 2019 nhằm trả đũa việc chính quyền TT Trump rút khỏi thỏa thuận và thi hành lại các lệnh trừng phạt.
- Hôm thứ Năm, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cáo buộc TT. Donald Trump cố gắng ngụy tạo để tấn công Iran, đồng thời tuyên bố chính quyền Iran sẽ tự vệ một cách mạnh mẽ. Dường như chính các chuyến bay thả bom từ phía Mỹ đã khiến vị Ngoại trưởng có những phát biểu cứng rắn đến như thế.
- Cũng vào thứ Năm, Lầu Năm Góc thông báo rằng tàu sân bay Nimitz, đang ở ngoài khơi Somalia, sẽ quay trở lại cảng nhà. Con tàu trước đây từng có thời gian hoạt động tại vùng Trung Đông. Động thái này được một số quan chức Mỹ coi là một nỗ lực nhằm giảm thiểu căng thẳng tại khu vực.
- Mỹ thường xuyên cáo buộc lượng dân quân do Iran hậu thuẫn tiến hành thường xuyên các cuộc tấn công tên lửa vào các cơ sở của Mỹ tại Iraq, bao gồm cả những cơ sở gần đại sứ quán. Hiện vẫn không có tổ chức nào được Iran hậu thuẫn nhận trách nhiệm về sự việc.
Trong thời gian này, Iran đã tiến hành lễ kỷ niệm ngày ra đi của Trung tướng Soleimani.
Từ Thức