Vài ngày trước khi trở thành người đầu tiên có kết quả dương tính với Ebola trên đất Mỹ, Thomas Eric Duncan cho biết không hề chăm sóc bệnh nhân nào nhiễm loại virus chết người này.
Trước khi rời Liberia, Duncan cũng nói rằng ông đã không chạm vào bất cứ thi thể nào trong khu vực bị lây nhiễm, Binyah Kesselly, chủ tịch hội đồng quản trị Cảng vụ Hàng không Liberia cho biết.
Các nhân chứng nói rằng Duncan từng giúp đỡ các bệnh nhân Ebola ở Liberia. Lãnh đạo cộng đồng người Liberia là Tugbeh Chieh Tugbeh cho biết Duncan đã chăm sóc cho một bệnh nhân nhiễm Ebola ở một khu dân cư trong thành phố Paynesville, ngay bên ngoài Monrovia.
Hôm thứ Năm (ngày 2/10), ông Kesselly đã nói với CNN rằng chính quyền “sẽ tìm cách truy tố” nếu Duncan nói dối trong cuộc kiểm tra sức khỏe trước khi rời Tây Phi. Ellen Johnson Sirleaf – tổng thống Liberia đã phát biểu trên Đài truyền hình Canada CBC hôm thứ Năm (ngày 2/10), bà sẽ bàn bạc với các luật sư để quyết định phải làm gì với Duncan khi ông về nước.
“Việc ông ấy xuất ngoại khi biết rằng mình đã nhiễm virus Ebola là điều hoàn toàn không thể tha thứ”, Johnson Sirleaf nói với CBC, “Tôi chỉ hy vọng không ai khác bị lây nhiễm. Trong lúc Hoa Kỳ đang làm rất nhiều để giúp Liberia chống lại virus Ebola thì lại có một đồng bào của chúng tôi vô trách nhiệm, vậy nên ông ta đã đến Mỹ, gây hoảng sợ cho một số công dân Mỹ, đặt họ vào tình thế nguy hiểm. Thú thật với quý vị là tôi cảm thấy rất buồn vì điều đó và vô cùng bất mãn với Duncan”.
Wilfred Smallwood, người tự xưng là anh em cùng cha khác mẹ với Duncan, không tin Duncan biết mình bị nhiễm virus Ebola khi rời Liberia tới Mỹ. Theo người này, giúp người trong cơn khốn khó không phải là điều gì bất thường.
Khi được hỏi về việc Duncan tiếp xúc với bênh nhân Ebola, Wilfred nói rằng: “Đó là những gì chúng tôi làm ở Liberia – truyền thống của chúng tôi là giúp đỡ những người gặp khó”.
Đã được kiểm tra vài lần trước khi rời Liberia
Bảng kiểm tra sức khỏe thường có các câu hỏi về sự tiếp xúc gần đây của hành khách với các bệnh nhân Ebola. Hành khách cũng được hỏi rằng liệu họ có cảm thấy bất kỳ triệu chứng nào liên quan tới Ebola như nôn mửa, tiêu chảy hoặc đau khớp trong vài ngày qua hay không.
Duncan đã được kiểm tra 3 lần trước khi lên chuyến bay ở Liberia đến Brussels (Bỉ), ông Kesselly nói.
“Lần kiểm tra đầu tiên là ở cổng trước khi bạn đến bãi đậu xe. Lần thứ 2 trước khi bạn vào nhà ga và lần cuối cùng là trước khi bạn lên máy bay. Tại mỗi điểm, bạn đều được quét thân nhiệt”.
Nhiệt độ của Duncan đo được ở các điểm kiểm tra là 36,3 độ C, “về cơ bản, anh ấy không sốt”, thân nhiệt của bệnh nhân nhiễm Ebola được đo bởi một nhân viên chăm sóc y tế CDC đã được huấn luyện cùng với một nhiệt kế được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phê duyệt, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch Bệnh là Thomas Frieden thông tin cho các phóng viên hôm thứ Năm (ngày 2/10).
Kesselly cho biết Cảng vụ Hàng không sẽ tìm cách truy tố Duncan “nếu xác định được người này đã khai man trong câu hỏi kiểm tra sức khỏe”.
“Chúng ta không thể ngừa được rủi ro lây nhiễm Ebola cho đến khi dịch bệnh đang bùng phát được kiểm soát ở Tây Phi”, Frieden nhấn mạnh, lưu ý rằng cách ly các quốc gia Tây Phi hoàn toàn thông qua hạn chế du lịch sẽ gây khó khăn hơn trong việc kiểm soát các ổ dịch, và cuối cùng vẫn tăng rủi ro cho Hoa Kỳ.
Cách ly gia đình
Duncan đang trong tình trạng nguy hiểm ở bệnh viện Y tế Presbyterian, Texas. Cho đến nay, không ai trong những người tiếp xúc với Duncan có dấu hiệu nhiễm bệnh, thẩm phán hạt Dallas là Clay Jenkins nói với phóng viên hôm thứ Năm (ngày 2/10).
Smallwood nói rằng lần đầu Duncan đến bệnh viện Y tế Presbyterian, Texas, cả người này và bệnh viện đều không biết rằng ông đã nhiễm virus Ebola.
Đây là lần đầu tiên Duncan đến Mỹ. Smallwood rời Liberia sang Mỹ vào 9 năm trước, nhiều người thân của họ đang sống tại đây. Duncan là một cư dân của Liberia, đã đến thăm con trai và bạn gái ở Dallas, Smallwood nói.
Bạn gái của Duncan đã được cách ly trong căn hộ của cô ở Dallas, nơi Duncan nhiễm bệnh, người phụ nữ có tên là Louise nói với CNN. Cô đang bị cách ly cùng với đứa con gần 13 tuổi và 2 người cháu ở độ tuổi 20. Cả 4 người họ đều sống trong căn hộ khi Duncan bị bệnh, CNN đưa tin.
Các nhà chức trách đang tìm cách để sắp đặt cuộc sống phù hợp hơn cho gia đình bạn gái Duncan, thẩm phán Jenkins thông báo.
Có tới 100 người đã tiếp xúc
Các nhân viên y tế đang làm việc với khoảng 100 người có thể đã tiếp xúc với Duncan, một phát ngôn viên của Sở Y tế tiểu bang Texas cho biết hôm thứ Năm (ngày 2/10). Những người này vẫn đang được điều tra vì họ có thể đã tình cờ gặp bệnh nhân tại bệnh viện hoặc tại căn hộ của Duncan hay ngoài xã hội.
“Để đảm bảo, chúng tôi đang bắt đầu với phạm vi rất rộng, bao gồm những người đã có cuộc gặp gỡ ngắn ngủi với bệnh nhân hoặc gia đình anh ta”, phát ngôn viên Carrie Williams nói. “Số lượng sẽ giảm khi chúng tôi tập trung vào những người có nguy cơ lây nhiễm tiềm ẩn”. Tính đến nay, có “hơn 12” người được xác định đã tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân và hiện đang được giám sát.
“Đến cuối ngày, chúng ta sẽ biết rõ là có bao nhiêu người tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân”, một quan chức liên bang phát biểu với CNN hôm thứ Năm (ngày 02 tháng 10).
“Giám sát” có nghĩa là các nhân viên y tế sẽ đo thân nhiệt của người được giám sát 2 lần một ngày và hỏi xem họ có bất kỳ triệu chứng bệnh nào không. Cho đến nay, không ai trong số những người bị giám sát biểu hiện triệu chứng gì. Đa số họ đều không được cách ly mặc dù các nhân viên y tế hạt Dallas đã yêu cầu 4 người thân của bệnh nhân ở tại nhà và không tiếp khách cho đến sớm nhất là ngày 19/10.
“Gia đình bệnh nhân khó mà tuân theo chỉ thị ngồi nhà suốt ngày, cho nên chúng tôi phải rất cảnh giác”, Carrie Williams, nữ phát ngôn viên của Sở Y tế Texas lý giải tại sao chính quyền phải ban hành hẳn một pháp lệnh.
Hoảng sợ và tức giận đang lan rộng ở Dallas. Nhiều bậc phụ huynh không dám đưa con mình đến những ngôi trường mà con của bạn gái Duncan đang học. Sĩ số học sinh đến trường đã giảm xuống 86% vào thứ Năm (ngày 2/10), Mike Miles, giám thị trường dân lập Dallas cho biết.
Quản lý tại các trường học đang tăng cường cho dọn dẹp ở đây. “Chúng tôi không nghĩ là có virus Ebola ở trong các tòa nhà này, nhưng chúng tôi cũng đang dọn dẹp và khử trùng”, Miles nói.
“Những người tắc trách”
Ngày 24/9, bốn ngày sau khi từ Liberia đến Dallas, Duncan bắt đầu cảm thấy khó chịu. Đó là ngày trọng điểm bởi khi đó người này bắt đầu phát bệnh. Cuối đêm hôm sau, Duncan đến bệnh viện Y tế Presbyterian Dallas ở Texas trong tình trạng sốt nhẹ và đau bụng, bệnh viện cho biết. Duncan nói với một y tá ông từ châu Phi đến. Nhưng “thật đáng tiếc là thông tin trên không được thông báo đầy đủ đến nhóm điều trị”, tiến sĩ Mark Lester, phó chủ tịch điều hành Tài nguyên Y Tế Texas cho biết.
Duncan được gửi về nhà với thuốc giảm đau, kháng sinh và chỉ được đưa trở lại bệnh viện khi bệnh tình nặng hơn vào ngày 28/9. Đến lúc này người bệnh mới bị cách ly.
“Đây là một sai lầm, tắc trách”, tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia nhận xét về hệ thống thông tin kém hiệu quả ở bệnh viện Duncan tới khám lần đầu. “Chúng tôi không muốn gây thêm áp lực cho họ, nhưng mong là điều này sẽ không bao giờ xảy ra lần nữa. … CDC đang rất cần thu thập lịch sử di chuyển [của ông Duncan].”
CNN cho rằng, tai nạn này thật sự không đáng có.
“Một y tá có hỏi bệnh nhân, và biết người này đã ở Liberia, vậy mà chi tiết ấy đã không được thông tin đến những người phụ trách chăm sóc Duncan. Không có lý do gì để bào chữa cho sự tắc trách này”.
Một người bạn của Duncan tiết lộ đã liên lạc với Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh để bày tỏ mối lo ngại rằng bệnh viện đã không phản ứng nhanh sau lần khám thứ hai của Duncan. Vậy mà vào tuần trước, bệnh viện còn nói rằng tình trạng bệnh nhân “chưa đủ điều kiện để nhập viện”.
Bệnh tình trở nặng rất nhanh
Bởi vì các triệu chứng ban đầu của Ebola có thể bao gồm đau bụng, sốt và nôn mửa – vốn dĩ các bệnh khác cũng có những triệu chứng này – do đó người ta đang băn khoăn về cách phân biệt giữa Ebola với các bệnh khác như cúm.
Nhưng câu trả lời khá đơn giản. “Ebola có xu hướng trở nặng rất nhanh”, Sanjay Gupta một trưởng phóng viên y tế CNN cho hay. Và một khi nó phát tác, Ebola có thể hành hạ bệnh nhân với các triệu chứng kinh khủng bao gồm tiêu chảy, tím tái và xuất huyết không rõ nguyên nhân. Nhưng Ebola khó lây lan hơn cúm. Virus Ebola chỉ có thể truyền qua chất dịch cơ thể của những người có triệu chứng bệnh.
Bùi Hương, Hiri@Tinhhoa.net
Theo CNN