Trong phán quyết dài 106 trang, các thẩm phán của một tòa án cấp cao tại Hồng Kông vừa phán quyết rằng việc ban hành ‘Luật cấm đeo mặt nạ’ trong trường hợp khẩn cấp là đi ngược lại Luật cơ bản – bộ luật như Hiến pháp thu nhỏ của Hồng Kông.
Vào ngày 4/10, Trưởng Đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carri Lam) đã công bố đạo luật cấm người biểu tình đeo khẩu trang, mặt nạ, vẽ sơn lên mặt như một biện pháp răn đe người biểu tình bạo lực và hỗ trợ cảnh sát thực thi pháp luật. Những người vi phạm có thể đối diện án tù lên tới một năm hoặc bị phạt 25.000 đôla Hồng Kông (khoảng 3.200 USD). Sau đó, một nhóm gồm 25 nghị sĩ đã đệ đơn lên Tòa án Tối cao yêu cầu hủy bỏ lệnh cấm này.
Đến trưa thứ Hai (18/11), hai thẩm phán Anderson Chow Ka-ming và Godfrey Lam Wan-ho tuyên bố 25 nghị sĩ ủng hộ dân chủ đã thắng kiện trong phiên tòa kiện 2 điều luật mà chính phủ Carri Lam ban bố để cấm người biểu tình che mặt.
Phán quyết của Tòa tối cao Hồng Kông khẳng định việc áp dụng luật tình trạng khẩn cấp và các lệnh cấm đi kèm của nó “không phù hợp với Luật cơ bản Hồng Kông”, theo Hãng tin Reuters.
Các thẩm phán cho rằng những điều luật này đã trao cho Trưởng Đặc khu Carrie Lam quá nhiều quyền lực, đến mức bà có thể tự đưa ra quyết định trong bất kỳ trường hợp nguy hiểm nào.
Tòa tối cao Hồng Kông cũng chỉ ra việc cảnh sát có quyền yêu cầu người khác cởi bỏ mặt nạ tại nơi công cộng là vượt quá thẩm quyền. Theo lệnh cấm, những người không chấp hành yêu cầu cởi bỏ mặt nạ của cảnh sát có thể bị phạt 6 tháng tù và 10.000 đôla Hồng Kông. “Trên thực tế không có giới hạn về hoàn cảnh mà cảnh sát có thể sử dụng quyền lực này theo điều luật đó”, các thẩm phán viết.
Phán quyết của tòa được đưa ra ngay trước phiên xét xử hai người Hồng Kông đầu tiên vi phạm lệnh cấm đeo mặt nạ nơi công cộng, một trong số này là cựu nghị sĩ Leung Kwok-hung. Ông Leung cáo buộc bà Carrie Lam đã lạm dụng quyền lực và quyết leo thang cuộc biểu tình bằng việc ra lệnh cấm đeo mặt nạ.
“Tôi sẽ không bình luận về việc tôi đã chiến thắng hay chính phủ đã thua”, ông Leung nói với phóng viên bên ngoài tòa án. “Tất cả những gì trong đầu tôi bây giờ là người dân đang bị bao vây bởi cảnh sát”.
Tính từ tháng 6, hơn 4.000 người đã bị bắt trong các cuộc biểu tình rộng khắp; ước tính gần 40% trong số này là sinh viên, theo số liệu của cảnh sát Hồng Kông công bố hôm 13/11.
Tính đến ngày 7/11, cảnh sát đã bắt 247 nam và 120 nữ bị tình nghi vi phạm Luật cấm đeo mặt nạ. Trong số này, 24 người đã bị mang ra tòa và các phiên xử vẫn chưa ngã ngũ.
Gia Hưng (T/h)