Trước việc 62 hộ dân tại xã Đắk Pxi, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum, bị ngập lụt, thiệt hại nhiều tài sản từ năm 2020 nhưng đến nay chưa được bồi thường, cơ quan chức năng tỉnh Kon Tum mới đây đã xác định được nguyên nhân nhưng chưa rõ trách nhiệm bồi thường của các đơn vị liên quan.
Theo báo PLO, UBND tỉnh Kon Tum mới đây đã nhận được báo cáo của Sở Công Thương về nội dung kiểm tra việc vận hành quy trình xả lũ của các thủy điện Đắk Psi bậc 1, Đắk Psi bậc 2, nêu rõ nguyên nhân gây thiệt hại cho 62 hộ dân vùng lòng hồ thủy điện Đắk Psi 5 ở xã Đắk Pxi, huyện Đắk Hà.
Thủy điện xả lũ không đúng quy trình khiến lũ chồng lũ
Theo đó, Sở Công Thương Kon Tum trước đó xác định việc ruộng vườn, hoa màu của 62 hộ dân ở xã Đắk Pxi bị ngập lụt hư hại sau bão năm 2020 là do thủy điện Đắk Psi 5 (Chủ đầu tư là công ty Đức Thành Gia Lai) tích nước gây ngập.
Tuy nhiên, công ty Đức Thành Gia Lai cho rằng nguyên nhân chính không phải do tích nước nên đã gửi đơn thư phản ánh việc thủy điện Đắk Psi bậc 1, bậc 2 xả lượng lớn nước trong mưa bão. Nước đổ về xuôi khối lượng quá lớn, trong khi thủy điện Đắk Psi 5 ở cuối dòng.
Sở Công Thương Kon Tum sau đó đã tiến hành kiểm tra, rà soát lại, xác định do lũ về quá lớn, công ty cổ phần thủy điện Đức Nhân vận hành mở các cửa van xả lũ thủy điện Đắk Psi bậc 1, bậc 2 vượt giới hạn cho phép và chưa đúng theo quy trình vận hành hồ chứa được Bộ Công Thương phê duyệt, khiến lưu lượng xả về hạ du tăng nhanh, dẫn đến lũ chồng lũ cho vùng hạ du.
Trong khi đó, công ty Đức Thành Gia Lai không thường xuyên bảo trì, nạo vét nên hồ chứa thủy điện Đắk Psi 5 qua các năm vận hành đã bị bùn cát bồi lấp làm giảm dung tích hồ chứa, ảnh hưởng đến khả năng thoát lũ. Khi lượng nước về nhanh, nước lũ lên cao đã làm ảnh hưởng đến tài sản và hoa màu của người dân.
Từ những nguyên nhân trên, Sở Công Thương Kon Tum cho rằng công ty cổ phần thủy điện Đức Nhân và công ty cổ phần Đức Thành Gia Lai phải có trách nhiệm bồi thường cho 62 hộ dân có đất đai bị ảnh hưởng quanh lòng hồ thủy điện. Hai đơn vị này có trách nhiệm làm việc với nhau, thống nhất việc chia sẻ bồi thường thiệt hại cho người dân
Chưa rõ trách nhiệm bồi thường
Sau khi có kết luận trên, đại diện công ty Đức Nhân cho rằng cần kiểm tra lại thông số thủy văn cho đúng thực tế và khách quan. Công ty không thống nhất nội dung chia sẻ bồi thường cho 62 hộ dân.
Trong khi đó, giám đốc công ty Đức Thành Nguyễn Văn Quý lại khẳng định việc xả lũ gây ảnh hưởng đến người dân trách nhiệm chỉ thuộc về công ty Đức Nhân. Việc chia sẻ bồi thường cho người dân, công ty đồng ý nhưng phải tính theo công suất nhà máy. Cụ thể, thủy điện Đắk Psi bậc 1 là 12 MW, Đắk Psi bậc 2 là 6 MW và Đắk Psi 5 là 10 MW.
“Ý kiến đoàn liên ngành nói thủy điện Đắk Psi 5 không nạo vét hồ thường xuyên, ảnh hưởng đến khả năng thoát lũ là không đúng. Hằng năm, tỉnh cho phép công ty nạo vét, hút 35.000 khối cát thì làm sao chúng tôi dám hút nhiều hơn. Sắp tới, tôi sẽ có kiến nghị lên Bộ Công Thương về việc quy trình xả lũ của thủy điện bậc trên không đúng thực tế, việc này ảnh hưởng đến thủy điện Đắk Psi 5 ở hạ du”, ông Quý cho biết.
Sau gần 2 năm người dân vẫn chưa nhận được bồi thường
Theo báo Lao Động, việc hàng loạt thủy điện bê tông cốt thép liên tục được xây dựng dọc theo dòng Đắk Psi khiến sông bị xói lở, mở rộng và ‘ăn’ dần vào đôi bờ, cuốn trôi đất đai.
Liên quan đến việc khiến ruộng vườn, hoa màu của 62 hộ dân ở xã Đắk Pxi bị thiệt hại, đến nay đã gần 2 năm trôi qua nhưng nhiều người dân ở xã này vẫn chưa nhận được đồng bồi thường nào từ các thủy điện xả lũ.
Việc tích nước và xả nước không theo đúng quy trình của các thủy điện đã đẩy nhiều người nông dân lâm vào cảnh khó khăn khi mất phương kế mưu sinh.
Theo ông Nguyễn Hữu Sơn, Trưởng thôn Đắk Rơ Wang (xã Đắk Pxi), mấy năm nay, người dân vùng ngập lụt mong ngóng nhiều lắm mà vẫn chưa được bồi thường. Chỉ có vài hộ dưới cao trình ngập là được bồi thường, còn lại là vẫn chờ. Các đợt tiếp xúc cử tri các cấp, dân đều ý kiến nhưng vẫn chưa được giải quyết. Người dân chỉ muốn sớm được bồi thường để tái sản xuất, ổn định cuộc sống.
Vũ Tuấn (t/h)
