Sau một thời gian giá mít lên cao ngất ngưỡng, người dân đổ xô trồng mít để nhập khẩu sang Trung Quốc – thị trường có mức tiêu thụ nông sản lớn nhất Việt Nam. Tuy nhiên, cũng như các câu chuyện buồn muôn thuở, người dân Việt tiếp tục lại đối mặt với việc Trung Quốc đột ngột dừng thu mua khiến giá nông sản rớt thảm.
Được biết giá mít Thái từ đầu năm đến nay liên tục tăng bất thường. Nếu như giá mít năm trước dao động từ 12-15 ngàn đồng/kg thì nay tăng từ 45-50 ngàn đồng/kg, đỉnh điểm 70.000-80.000 đồng/kg. Từ giá trị hiện tại, người dân nhẩm tính cứ mỗi héc ta mít sẽ thu gần 1 tỷ đồng tiền lãi.
Trước việc giá mít tăng vọt, nhiều nông dân Bình Phước đã đua nhau chặt bỏ những cây trồng khác để đi mua giống trồng mít. Thế nên, giá mít giống hiện nay dao động cũng tăng vọt từ 40-50 ngàn đồng/cây, cao hơn rất nhiều so với năm 2018.
Trước đó, tỉnh Bình Phước cũng xuất hiện tình trạng chuối tăng giá đột biến. Người dân nơi đây cũng chặt bỏ cây trồng khác để trồng chuối. Tuy nhiên, khi chuối thu hoạch thì thương lái không mua hoặc mua với giá rất rẻ dẫn đến tình trạng nông dân lỗ nặng.
Để người dân không rơi vào tình cảnh tương tự, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Phước đã đưa ra lời khuyến cáo cho người dân không nên chạy theo giá thị trường khi chưa nắm kỹ nguồn thu mua tránh những hệ lụy về sau.
Không ngoài dự đoán, sau đợt tăng giá đột biến, đến đầu quý 2, giá mít lại lao dốc không phanh, giảm 30.000 đồng/kg và đến ngày 7/6 giá mít Thái mua tại vườn chỉ còn 12.000-15.000 đồng/kg.
Chị Vân – tiểu thương nhiều năm buôn bán trái cây ở chợ Đồng Xoài, thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước – cho hay giá mít xuống thấp do thương lái Trung Quốc ngừng mua loại trái cây này.
Trong khi đó, các nhà máy chế biến trái cây trong khu vực đã có kế hoạch sản xuất hoặc có vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất nên không “tham gia” mua mít với giá… trên trời. Điều này đẩy giá mít quay về “vạch xuất phát” – khoảng 15.000 đồng/kg.
Nhiều người cho rằng, việc Trung Quốc ngừng mua, giá giảm, nông dân thua lỗ có lẽ là câu chuyện buồn dài tập của nông sản Việt vì tình trạng này đã lặp đi lặp lại nhiều lần trong nhiều năm qua.
Chẳng nói đâu xa, vào thời điểm đầu tháng 10, hàng vạn nông dân ở nhiều tỉnh phải khóc ròng vì thanh long chín đỏ vườn, giá rớt thê thảm mà thương lái không tới mua. Nguyên nhân một phần cũng là do thị trường Trung Quốc ngừng nhập, trong khi người nông dân lại không chịu lắt bông khiến nguồn cung tăng đột biến.
Các chuyên gia cho rằng, phần lớn do người Việt chưa hiểu rõ về thị trường Trung Quốc, các doanh nghiệp chưa chủ động xem thị hiếu, nhu cầu của người dân Trung Quốc là gì để từ đó tập trung sản xuất. Ngược lại, chính các thương lái Trung Quốc đã đi tìm gặp nông dân để thu mua.
Ông Đặng Kim Sơn, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển Nông nghiệp Nông thôn, cho rằng Việt Nam cần chú tâm tới nghiên cứu thị trường, phân tích thị trường để kết nối với thị trường mới và phân khúc mới, đối tượng mới.
Ngoài ra, nhiều nông sản Việt như chuối, nhãn, sầu riêng, đặc biệt là thanh long, cá basa, tôm rất được ưa chuộng tại thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, nông sản Việt hiện vẫn chủ yếu xuất khẩu sang Trung Quốc theo con đường tiểu ngạch là chính. Ngược lại, xuất khẩu chính ngạch còn rất ít.
Theo ông, tất cả các thị trường đang thay đổi chứ không riêng gì Trung Quốc. Họ đang chú trọng đến những nông sản chất lượng, truy xuất được nguồn gốc và chúng ta phải nắm bắt được để đó để điều chỉnh sản xuất cho phù hợp. Còn nếu không, câu chuyện dư thừa và đổ bỏ nông sản như hiện nay vẫn sẽ tiếp tục xảy ra.
Được biết, sau đợt giá mít giảm đột biến, ngày 7/6, giá sầu riêng lại tiếp tục tăng.
Các giống đang được thị trường ưa chuộng như Thái Lan, Ri6… mua tại vườn có giá 60.000-70.000 đồng/kg, giá bán tại chợ Đồng Xoài và các chợ trong tỉnh Bình Phước lên đến 80.000-90.000 đồng/kg, tăng 20.000-30.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức giá cao kỷ lục từ trước đến nay.
Anh Thư (t/h)