Thỏa thuận Trung Quốc-Vatican: Giáo hoàng từ chối gặp Mike Pompeo và Giám mục Hồng Kông

Thỏa thuận giữa Trung Quốc và Vatican sẽ hết hạn trong năm nay, các phương tiện truyền thông nước ngoài đưa tin rằng Vatican có ý định gia hạn thỏa thuận với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) về việc bổ nhiệm các Giám mục. Nguyên Giám mục của Giáo phận Hồng Kông Trần Nhật Quân (Joseph Zen) đã đến Rome một mình để “khuyên ngăn”, nhưng Giáo hoàng đã từ chối gặp mặt ông và cả ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo.

Gần đây Ngoại trưởng Hoa Kỳ Pompeo đã chỉ trích Vatican, nói rằng Vatican nên phát huy sức ảnh hưởng của mình để vạch trần những vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ, và rằng việc gia hạn thỏa thuận Trung Quốc-Vatican với ĐCSTQ sẽ làm suy yếu uy tín đạo đức. Pompeo sẽ thăm Vatican trong tuần này, nhưng Giáo hoàng Francis từ chối gặp Pompeo với lý do bầu cử Mỹ đang đến gần và để tránh ảnh hưởng đến cuộc bầu cử.

Hai tờ báo The Guardian và The Independent của Anh đều cho rằng động thái này cũng liên quan đến những lời chỉ trích gần đây của Pompeo đối với Vatican.

ĐCSTQ và Vatican đã bí mật ký một thỏa thuận bổ nhiệm Giám mục vào tháng 9/2018, nhưng chi tiết của cuộc thỏa thuận trước nay chưa bao giờ được công khai. Thỏa thuận này cho phép Vatican công nhận ĐCSTQ có quyền phát biểu trong việc bổ nhiệm các giám mục, không những thế Giáo hoàng Francis còn công nhận 8 giám mục đã được ĐCSTQ bổ nhiệm trước đó mà không cần sự chấp thuận của Tòa thánh.

Sau đó ĐCSTQ lại đơn phương bổ nhiệm hai Giám mục nữa, nhưng Vatican không có bất kỳ hành động phản đối nào. Ngoài ra, Giáo hoàng Francis luôn im lặng về việc ĐCSTQ vi phạm nhân quyền.

Thỏa thuận bí mật nói trên sẽ hết hạn trong năm nay. Hãng tin Bloomberg trước đó dẫn các nguồn tin báo cáo rằng, Vatican có ý định gia hạn thỏa thuận với Trung Quốc (ĐCSTQ) về việc bổ nhiệm các Giám mục trong những tuần tới.

Vào thời điểm Trung Quốc-Vatican gia hạn thỏa thuận, truyền thông Hồng Kông đưa tin rằng, Giáo hội Công giáo đã thông báo trong thời gian sắp tới Phó Giám mục Giáo phận Hồng Kông Thái Huệ Dân (Choy Wai Man) sẽ kế nhiệm Giám mục Hồng Kông. Lập trường ủng hộ Cộng sản của ông Thái Huệ Dân đã khơi dậy mối lo ngại từ ngoại giới.

Vào ngày 23/9, Giám mục Công giáo 88 tuổi của Giáo phận Hồng Kông, Trần Nhật Quân (Joseph Zen) đã đáp chuyến bay hơn mười giờ đồng hồ vội vã đến Vatican, mang theo một bức thư với hy vọng sẽ bày tỏ mối quan tâm của mình với Giáo hoàng Francis về việc bổ nhiệm người kế nhiệm Giám mục Hồng Kông.

Mặc dù tuổi già, tóc đã bạc trắng hết nhưng ông vẫn kiên nhẫn đợi khoảng 4 ngày. Tuy nhiên, không những không thấy Giáo hoàng Francis, thậm chí còn không nhận được một cuộc gọi trả lời nào, vì vậy ông chỉ có thể gửi bức thư cho thư ký riêng của Giáo hoàng và mang theo nỗi thất vọng trở về Hồng Kông 4 ngày sau đó.

Đức Hồng y Trần Nhật Quân nói với Marco Tosatti, một nhà báo có thâm niên làm việc tại trụ sở Vatican rằng, ghế giám mục Hồng Kông đã bị bỏ trống hơn một năm rưỡi. Ban đầu từng đề nghị để Hạ Chí Thành (Joseph Ha) giám mục phụ tá của giáo phận tiếp quản, “nhưng bây giờ họ (giáo phận) lại nói, cần một người được Bắc Kinh chúc phúc, cũng đề xuất cha sứ Thái Huệ Dân, rất nhiều người đã bất mãn, đoàn thể chúng tôi đã bị chia rẽ rồi”

Ông Trần cho rằng, nếu như cuối cùng Thái Huệ Dân được bổ nhiệm thì đó sẽ là một “thảm họa thế kỷ” và “rất đáng sợ” đối với giáo hội Hồng Kông. “Điều vô lý nhất là họ muốn bổ nhiệm Thái Huệ Dân chỉ vì Bắc Kinh thích như vậy” , ông cũng chỉ trích Bắc Kinh là “chính sách chuyên quyền”.

Trần Nhật Quân cũng chỉ trích rằng, ý tưởng của Vatican về việc gia hạn thỏa thuận bổ nhiệm Giám mục với Bắc Kinh (ĐCSTQ) là “điên rồ”. Ông tin rằng Vatican không nên đồng hành cùng “ma quỷ” mà nên chống lại ma quỷ. “Giáo hội không tiếp nhận lệnh của chính phủ, điều này áp dụng cho tất cả (giáo hội) các địa phương”.

Hình Phúc Tăng (Ying Fuk-tsang), giáo sư tại Chủng viện Thần học Chung Chi của Đại học Trung văn Hồng Kông (CUHK) nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) rằng, xét từ nhiều dấu hiệu khác nhau, người ta phỏng đoán rằng ĐCSTQ không muốn Hồng Kông có một Giám mục tương tự như “Trần Nhật Quân” nữa.

Kể từ sau phong trào phản đối dự luật dẫn độ, các thành viên của các phe phái Công giáo khác nhau ở Hồng Kông thường tranh cãi gay gắt về các sự kiện chính trị, chẳng hạn như liệu giáo xứ có nên mở cửa cho người biểu tình hoặc người dân nghỉ ngơi trong cuộc diễu hành hay không. Gần đây, cũng có một cuốn sách giáo khoa Trung học cơ sở Công giáo có tên “Chúa Giê-su yêu nước” cũng đã làm dấy lên sự bất mãn cho một số thành viên trong giáo hội.

Minh Huy (Theo Epoch Times)