Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Ý ngày 3/12 đã thông qua một nghị quyết ủng hộ phong trào biểu tình ở Hồng Kông, yêu cầu một cuộc điều tra về việc cảnh sát Hồng Kông lạm dụng vũ lực, kêu gọi thả những người biểu tình, đồng thời yêu cầu đưa ra một lý do chính đáng về việc cấm lãnh đạo phong trào xã hội Hoàng Chi Phong tới châu Âu diễn thuyết.
Thông tấn xã Trung ương cho biết, Thượng viện Ý đã mời Hoàng Chi Phong tham gia một cuộc họp qua video vào ngày 28/11. Đại sứ Trung Quốc tại Ý đã đưa ra lời chỉ trích kịch liệt đối với quốc hội Ý là “sai lầm và vô trách nhiệm”, khiến Thủ tướng Ý và lãnh đạo các đảng nhất trí đáp trả, quan hệ hai nước bước vào căng thẳng.
Bộ trưởng ngoại giao Ý Luigi Di Maio đáp trả rằng ngay cả khi Trung Quốc và Ý có mối quan hệ hợp tác song phương, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cần tôn trọng bất kỳ hoạt động nào do Quốc hội Ý tổ chức. “Trung Quốc và Ý đã ký các hiệp định kinh tế và thương mại nhưng tuyệt đối không đại biểu cho việc ĐCSTQ có thể đưa ra những bình luận bừa bãi về thể chế, quốc hội và chính phủ Ý”.
Ngày 2/12, Bộ Ngoại giao Trung Quốc dùng giọng điệu hòa giải nói rằng Trung Quốc và Ý là bạn tốt, hy vọng Ý ủng hộ Trung Quốc (ĐCSTQ) trong vấn đề Hồng Kông. Tuy nhiên, Quốc hội Ý vẫn đã thông qua nghị quyết ủng hộ Hồng Kông.
Theo các phương tiện truyền thông Ý, nghị quyết này được đề xuất bởi nghị viên Maurizio Lupi, cựu Bộ trưởng Bộ Giao thông Ý, và được sự chấp thuận của toàn thể các đảng, bao gồm Đảng Vận động 5 sao, Đảng Dân Chủ (PD). Điều này cho thấy Ý đang xem xét tác động của việc gia nhập vào sáng kiến “một vành đai một con đường” của ĐCSTQ và có ý định điều chỉnh đường lối ngoại giao thân Trung Quốc.
Trang báo điện tử Affari Italiani của Ý đã phỏng vấn nghị viên Lia Quartapelle, Chánh văn phòng Ủy ban Đối ngoại Dân chủ. Bà nhấn mạnh, bà rất hài lòng vì mọi người đã bỏ phiếu tán thành, bọn họ rốt cuộc cũng khiến cho chính phủ Ý tỉnh lại, lên tiếng thay cho Hồng Kông, đó là một tín hiệu rất quan trọng.
Khi được hỏi vì sao lại ủng hộ lập trường thân Trung Quốc của “Đảng Vận động 5 sao”, Lia Quartapelle bảy tỏ, Ý tôn trọng tự do tư tưởng và ngôn luận, điểm này Đảng Vận động 5 sao cũng phải thừa nhận, đây là tiền đề của chính sách đối ngoại của Ý. Cho dù là đối mặt với Trung Quốc hay quốc gia khác, không có lợi ích kinh tế hay áp lực bên ngoài nào có thể làm méo mó niềm tin cơ bản của Ý, toàn bộ chính phủ Ý đều có nhận thức chung về điều này.
Về việc nghị quyết có vi phạm nguyên tắc “không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác” hay không, Quartapelle nói rằng, Ý tôn trọng việc xử lý các vấn đề nội bộ của mỗi quốc gia, nhưng khi điều gì đó xảy ra trái với niềm tin cơ bản của Ý, Ý cũng nhất định phải lên tiếng.
Về việc liệu nghị quyết này có ảnh hưởng đến quan hệ Trung- Ý hay không, Lia Quartapelle nói rằng, Ý đã cố gắng duy trì các mối quan hệ đa phương, Bắc Kinh là một đối tác quốc tế quan trọng, Ý sẽ tiếp tục đối thoại với Bắc Kinh, nhưng dù tăng cường quan hệ thương mại giữa Trung và Ý, thì Ý cũng không thể từ bỏ việc bảo vệ nhân quyền và pháp trị.
Việc bị kẹt giữa cuộc đấu sức Mỹ-Trung, chính sách viễn thông 5G của Ý nên đi như thế nào? Lia Quartapelle nói rằng Ý tập trung vào lợi ích quốc gia của chính mình, chứ không phải mặc cho đối phương dắt mũi dẫn đi. Viễn thông là một lĩnh vực nhạy cảm, trước tiên phải xem xét nên bảo vệ hệ thống quốc gia như thế nào.
Ý thay đổi con đường ngoại giao có thể sẽ gây ra sự bất mãn với Bắc Kinh hoặc Washington? Lia Quartapelle cho rằng, trả thù là không tốt cho bất kỳ ai, hai nước muốn thiết lập mối quan hệ lâu dài, nhất định phải hiểu rằng Ý đưa ra quyết sách dựa trên lợi ích tốt nhất cho mình. Đảng Dân Chủ trước đây đã phản đối việc ký kết Biên bản ghi nhớ ‘Một vành đai, Một con đường’, vì thế khiến cho Ý trở thành đồng đội chính trị của Bắc Kinh, Ý muốn quay lại con đường đúng đắn, không phải muốn đối đầu với Bắc Kinh, mà hành động trong khuôn khổ đa phương châu Âu.
Quartapelle cho biết dù là chiến tranh thương mại Trung-Mỹ hay cuộc chiến tranh lạnh mới có thể xảy ra, châu Âu nên đóng vai trò tích cực hơn trên toàn cầu và nên cố gắng đề xuất một sáng kiến mạnh mẽ của chung châu Âu, không phải mỗi quốc gia châu Âu làm theo ý mình.
Gia Hưng (Theo Secretchina)