Hôm 11/12, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cho rằng Washington không cần thiết phải bị ràng buộc bởi quan điểm rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc.
Hôm 11/12, Tổng thống đắc cử Trump nói trong chương trình Fox News Sunday rằng: “Tôi hoàn toàn hiểu được chính sách “Một Trung Quốc” nhưng tôi không hiểu tại sao chúng ta cứ phải bị ràng buộc bởi cái chính sách này trừ khi chúng ta thỏa hiệp với Bắc Kinh về một thứ gì đó, như thương mại chẳng hạn”.
Ngoài ra, ông Trump cũng mạnh miệng bảo vệ việc ông đã nhận điện thoại từ lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hồi đầu tháng 12, lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ đắc cử tiếp xúc với một nhà lãnh đạo Đài Loan kể từ năm 1979 khi Tổng thống Mỹ Jimmy Carter công nhận vùng lãnh thổ này là một phần của Trung Quốc.
“Tôi không thích cái kiểu Trung Quốc ra lệnh cho tôi như vậy. Cuộc điện đàm khá ngắn và rất tốt. Vậy thì tại sao lại có một quốc gia nào đó lại nói rằng tôi không thể nghe cuộc gọi đó? Tôi thấy nó thật sự rất thiếu tôn trọng và thật lòng mà nói, đừng có làm như vậy”.
Đáp trả lại bình luận của ông Trump, Trung Quốc ngày 12/12 bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng”, và cho biết nếu chính sách “Một Trung Quốc” bị phương hại hay phá vỡ, sự phát triển ổn định và vững chắc trong mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ cũng như việc hợp tác song phương trong nhiều lĩnh vực quan trọng chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng.
Trao đổi với Reuters, một trợ lý Nhà Trắng của chính quyền Tổng thống sắp mãn nhiệm Barack Obama nhấn mạnh lập trường của Mỹ về chính sách “Một Trung Quốc” vẫn không thay đổi. Washington vẫn xem Đài Loan là một phần thuộc lãnh thổ Trung Quốc bất chấp những tuyên bố mới nhất của ông Trump
Trước đó, phản ứng trước cuộc điện đàm giữa ông Trump và bà Thái, Nhà Trắng đã cảnh báo những tiến bộ đạt được trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc có thể bị lung lay đến “tận gốc” nếu vấn đề Đài Loan không xử lý khéo.
Giới chuyên gia tỏ ra lo ngại trước nhận xét mới của ông Trump, rằng nếu ông đẩy vấn đề Đài Loan đi quá xa sẽ có thể kích động một cuộc đối đầu với Trung Quốc. Tổng thống đắc cử Mỹ phải hiểu rằng không phải cái gì cũng nên có sự qua lại công bằng theo một đổi một như vậy.
Bà Jessica Chen Weiss, Giáo sư tại Đại học Cornell và là một chuyên gia về Trung Quốc cảnh báo: “Trung Quốc nhiều khả năng sẽ đẩy toàn bộ quan hệ của họ với Mỹ trở nên xấu đi để cho thấy thái độ quyết tâm về vấn đề Đài Loan”.
Mike Green, một cựu cố vấn hàng đầu về châu Á của cựu Tổng thống George W. Bush, cho biết kết thúc theo đuổi chính sách “Một Trung Quốc” sẽ là một sai lầm vì nó sẽ đẩy quan hệ Mỹ – Trung vào tình trạng hỗn loạn và gây nguy hiểm cho sự sẵn lòng hợp tác của Bắc Kinh trong các vấn đề như Triều Tiên.
Tuy nhiên, ông Green tin rằng chính quyền mới của Trump sẽ không đi quá xa, và rằng ông Trump muốn cho Bắc Kinh thấy “ông ấy sẽ không dễ bị ra lệnh trong các vấn đề như Đài Loan”.
Theo Tuổi Trẻ