Tinh Hoa

Những điều bạn nên biết khi kinh doanh tại Trung Quốc


KHÔNG CHỈ LÀ KINH DOANH THÔNG THƯỜNG: Thường có mặt tối trong việc làm ăn ở Trung Quốc. Tốt nhất bạn nên chuẩn bị tinh thần vì nguyên tắc của bạn có thể bị xâm phạm.

Những điều bạn nên biết khi kinh doanh tại Trung Quốc

Trong kinh doanh, kiến thức có thể cũng quan trọng như tài chính trong việc quyết định sự thành công, hoặc có khi còn quan trọng hơn. Biết đối thủ của mình. Biết thị trường của mình. Quan trọng nhất là – biết những rủi ro trong khi làm kinh doanh.

Khi nói đến kinh doanh tại Trung Quốc, có một điều quan trọng mà hầu hết mọi người không để ý, nhưng lại có tác động lâu dài đối với hoạt động của họ tại Trung Quốc: đó là Pháp Luân Công.

Đúng như vậy, Pháp Luân Công. Môn tu luyện tinh thần này là mục tiêu của một chiến dịch bức hại quy mô toàn quốc bắt đầu từ năm 1999. Bất chấp những nỗ lực trắng trợn chà đạp các học viên của Đảng Cộng sản, Pháp Luân Công ngày nay là một trong những yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đối với xã hội, chính trị, và nói rộng ra, đối với kinh doanh của người Trung Quốc.

Nếu bỏ qua điều này và không cẩn thận, bạn và công việc kinh doanh của bạn có thể nhanh chóng gặp rắc rối.
Chúng tôi xin đưa ra một vài lời khuyên quan trọng cần để tâm khi kinh doanh ở Trung Quốc.

Biết bạn đang tiếp xúc với ai

Hầu hết các ngành công nghiệp lớn ở Trung Quốc hoặc là bị thao túng bởi những quan chức cao cấp của ĐCSTQ hoặc là chịu ảnh hưởng nặng nề của họ. Điều này không có gì là bí mật, và một kế hoạch kinh doanh thành công thông thường phải có một chiến lược rõ ràng trong việc lèo lái những ảnh hưởng của các quan chức đó. Nhưng họ là ai vậy?

Khi quan chức đứng đầu ĐCSTQ, Giang Trạch Dân, ra lệnh đàn áp Pháp Luân Công vào năm 1999, nó không những đánh dấu việc bắt đầu đàn áp đối với các học viên mà nó còn gây ra sự thanh trừng trong hàng ngũ Đảng.

Những người tuân theo mệnh lệnh hoặc tích cực thúc đẩy chiến dịch đẫm máu này được thăng chức. Những người từ chối hoặc đứng lên bảo vệ những người mà họ biết là không làm gì sai thì bị trừng phạt hoặc giáng chức.

Ngày nay, sau hơn một thập kỷ áp dụng cơ chế khuyến khích lệch lạc này, phần lớn các quan chức cán bộ cấp thành phố, cấp tỉnh và cấp quốc gia đều nhúng tay vào việc đàn áp Pháp Luân Công. Và đối với một số người, đã đến mức báo động.
Những quan chức này khơi gợi hận thù đối với người dân địa phương, tống những người dân vô tội vào các trại lao động cưỡng bức, và trong một số trường hợp, thưởng tiền cho việc tra tấn. Nói tóm lại, họ đã đồng lõa trong tội ác chống lại nhân loại. Những người có tên trên trang 5 (xem “Bắt tay”) chỉ là một vài ví dụ.

Trong khi giao dịch kinh doanh ở Trung Quốc, bạn sẽ không tránh khỏi việc tiếp xúc với các đảng viên cấp cao của ĐCSTQ. Trước khi bắt tay họ, bạn nên xem xét những bàn tay đó đã làm gì và đã gây ra bao nhiêu đau khổ.

Biết thị trường của mình

Nếu có một điều mà hầu như bất cứ ai làm kinh doanh tại Trung Quốc đều đồng ý không thể bỏ qua, đó là tiềm năng thị trường của một quốc gia có 1,3 tỷ người tiêu thụ trong tương lai. Nhưng những người dân Trung Quốc này thực sự là ai? Họ coi trọng cái gì, và làm thế nào để giữ được lòng tin lâu dài của họ?

Với sự kiểm soát chặt chẽ các phương tiện truyền thông và việc các đảng viên nắm quyền tại từng cấp xã hội, đường lối của Đảng đối với Pháp Luân Công dường như đang thống trị, trong khi Pháp Luân Công có vẻ như bị đẩy ra ngoài lề. Nhưng ở dưới bề mặt lại là một thực tế khác.

Không giống như ĐCSTQ được truyền vào từ phương Tây và ép buộc người dân Trung Quốc phải đi theo, Pháp Luân Công xuất sinh ngay tại Trung Quốc. Nó là tinh hoa của Trung Quốc – một phương pháp tự đề cao cổ xưa có nguồn gốc từ 5.000 năm truyền thống văn hóa và tinh thần của Trung Quốc.

Do đó, trong khi sự sợ hãi bị trừng phạt hoặc việc bị lừa dối bởi những tuyên truyền lừa bịp của ĐCSTQ ban đầu đã đẩy nhiều người tới chỗ ủng hộ chiến dịch của Đảng chống lại Pháp Luân Công, thì những nỗ lực của các học viên Pháp Luân Công để cải biến dân chúng Trung Quốc đang đạt được hiệu quả.
Hàng triệu hàng triệu người lần lượt tìm lại được niềm say mê đối với văn hóa truyền thống Trung Quốc, và vị trí của Pháp Luân Công ở trong đó. Càng ngày càng có nhiều người dân thường đứng lên bảo vệ Pháp Luân Công.

Những luật sư mà mấy năm trước đây không dám nhận bào chữa cho học viên Pháp Luân Công hiện nay lại đang bất chấp mệnh lệnh của Đảng, tích cực tranh tụng chống lại cuộc đàn áp ở các phiên tòa công khai. Dân làng những năm trước đây xa lánh các học viên Pháp Luân Công vì sợ bị trừng phạt liên đới nay lại ký đơn khiếu nại yêu cầu trả tự do cho những người hàng xóm tu luyện Pháp Luân Công đang bị cầm tù một cách bất hợp pháp.
Trong khi đó, mặc dù trải qua nhiều năm bị bức hại, các học viên Pháp Luân Công – trong đó nhiều người có học vấn cao – vẫn là hàng chục triệu khách hàng tiềm năng.

Đối với bất cứ ai đang tìm cách xây dựng và duy trì lâu dài thị phần ở một quốc gia đông dân nhất thế giới, thì không thể bỏ qua những gì ấp ủ trong tâm của người dân. Lập trường của một công ty, hoặc bất kỳ một tổ chức nào, đứng về phía Đảng Cộng sản cầm quyền, hay đứng về phía dân chúng và cốt lõi tinh thần của Trung Quốc, có tầm quan trọng sống còn.

Khi mà quyền lực của ĐCSTQ suy yếu, 1,3 tỷ người của đất nước này, hay thậm chí các thế hệ tương lai sẽ không nhanh chóng quên đi điều này.

Biết điểm chủ yếu của mình

Một trong những khía cạnh phức tạp nhất của kinh doanh quốc tế là thông thạo tập quán quản lý và lãnh đạo của quốc gia nơi bạn đang hoạt động. Ở Trung Quốc, điều này có nghĩa là biết các tiếp cận một cách có hiệu quả với ĐCSTQ (vì tất cả những chức vụ trọng yếu trong chính phủ đều nằm trong tay các đảng viên).

Tiếp cận như thế nào? Doanh nghiệp của bạn sẽ bị đòi hỏi những gì? Bạn sẵn sàng đáp ứng những đòi hỏi đó đến mức độ nào, và với chi phí bao nhiêu?

Một lần nữa, Pháp Luân Công nổi lên như là một yếu tố chính. Đó là một vấn đề chính mà các quan chức Trung Quốc thường dùng để thử thách các công ty nước ngoài để xem họ có sẵn sàng bỏ qua một bên trách nhiệm đạo đức và pháp lý để lấy lòng chế độ và kiếm lời hay không. Vì vậy, bạn cần phải coi chừng. Có rất nhiều ví dụ về các công ty nước ngoài tại Trung Quốc bị ép phải hỗ trợ chính quyền trong cuộc đàn áp (xem đoạn “Rủi ro trong kinh doanh”).

Điểm mấu chốt là khi làm kinh doanh tại Trung Quốc, đặc biệt là với quy mô lớn, bạn phải biết rằng bạn đang hoạt động trong một hệ thống giống như của “mafia.” Trong thế giới tham nhũng và bạo lực này, có những quy tắc mà bạn sẽ phải tuân theo. Và có những việc mà bạn sẽ bị yêu cầu thực hiện, một số trong những việc đó là bất hợp pháp, không có đạo đức, hoặc có thể gây ra hậu quả chết người.

Bạn có thể từ chối áp lực đó, nhưng trong một thời gian ngắn, bạn có thể bị mất một hoặc hai hợp đồng. Tuy nhiên, nếu thực hiện theo, trong tương lai bạn còn mất nhiều hơn nữa.

Để tồn tại được trong thế giới này, bạn cần phải biết đạo đức cũng quan trọng như tài chính. Bạn định như thế nào để không phải làm điều khiến cho bạn hối tiếc trong tương lai?

Ở Trung Quốc, bạn cần phải biết công việc và thị trường của mình, nhưng điều quan trọng nhất là bạn cần phải biết lập trường của bạn về Pháp Luân Công.

Rủi ro trong kinh doanh

Các công ty nước ngoài tại Trung Quốc thường xuyên chịu sức ép phải trợ giúp chế độ đàn áp Pháp Luân Công. Từ chối thì có thể sẽ gặp rủi ro, nhưng tuân theo thì cũng có những hậu quả của nó.

Yahoo! và chính sách kiểm duyệt
Tại Trung Quốc, những công cụ tìm kiếm như Yahoo! chỉ có thể hiển thị những kết quả mà chính quyền đã cho phép về “Pháp Luân Công”. Dù hữu ý hay vô ý, sự kiểm duyệt của chính quyền tạo ra một không khí thờ ơ và thù địch, trong đó những người vô tội bị tùy tiện bắt cóc, bức hại, tra tấn và có khi bị giết hại đơn thuần chỉ vì lựa chọn đi theo con đường tâm linh.
Một trong những nguyên nhân khiến Google rút công cụ tìm kiếm ra khỏi Trung Quốc vào năm 2010 là vì Google muốn cắt đứt sự đồng lõa đó.

Mary Kay và sự phân biệt đối xử
Năm 2003, Mary Kay – một trong những hãng phân phối mỹ phẩm lớn nhất thế giới – đã rơi vào hoàn cảnh khó xử khi có tin tức rằng tất cả các nhân viên bán hàng của họ trước khi được tuyển làm việc tại Trung Quốc phải ký giấy cam kết là họ không tập Pháp Luân Công.
Phát hiện này đã dấy lên sự chỉ trích mạnh mẽ của các Nghị sĩ Quốc hội. Mary Kay đã phải rút lại yêu cầu trong hổ thẹn và trong một thời gian dài phải nỗ lực quan hệ với công chúng để lấy lại uy tín của mình.

Cisco và hệ thống theo dõi
Tháng 05 năm 2011, Cisco vướng vào một vụ kiện tập thể ở thành phố San Francisco với cáo buộc là đã giới thiệu, thiết kế, và xây dựng công nghệ giúp cho các nhà chức trách Trung Quốc nhận diện và theo dõi các học viên Pháp Luân Công.
Trong số các bằng chứng được đưa ra trong đơn khiếu nại là bài thuyết trình PowerPoint của Cisco đưa ra những giải pháp để giúp các cơ quan chức năng bắt các học viên Pháp Luân Công.
Tên của những bị cáo trong đơn kiện bao gồm nhiều thành viên điều hành của hãng Cisco, trong đó có John Chambers, Tổng Giám đốc Điều hành. Nếu bên nguyên thắng kiện, Cisco sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường hàng triệu đô la cho thiệt hại và vị thế của nó trong mắt công chúng sẽ bị tổn hại một cách không thể phục hồi.