Người Mỹ đi tìm những đứa trẻ trong ảnh chiến tranh Việt Nam

Kỳ 1: Hành trình tìm những đứa trẻ chưa gặp

Những đứa trẻ trong ảnh của Bob Shirley về chiến tranh Việt Nam. Ảnh: Guardian

Khi 14 tuổi, ông Jarry biết tin anh trai, Jeff Johns, hi sinh. Đó là một ngày tháng 9/1969, khi ông đang tập luyện trong phòng thể dục của trường. Đây cũng là thời điểm tổng thống Mỹ vừa nhậm chức cùng cam kết chấm dứt cuộc chiến trên lãnh thổ Việt Nam. Cùng lúc này, các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh cũng ngày càng trở nên rầm rộ trên đất Mỹ, Guardian đưa tin.

Anh trai ông Jerry thuộc biên chế một đơn vị trinh sát, đóng quân cách Sài Gòn hơn 50 km về phía tây bắc với nhiệm vụ kết thúc chiến tranh. Nguyện vọng duy nhất của ông Jeff là nhanh chóng hoàn tất 5 tháng nghĩa vụ để trở về Mỹ. Tuy nhiên, ông về nhà sớm hơn trong chiếc quan tài đóng chặt phủ lá quốc kỳ Mỹ.

Quân đội Mỹ hoàn toàn giấu kín các thông tin về nhiệm vụ khiến anh trai hi sinh nên ông Jerry sử dụng các nguồn tin khác nhau để tìm ra sự thật. Cuối cùng, ông biết anh trai mình đảm trách nhiệm vụ gài thuốc nổ để ngăn bộ đội Việt Nam vào nơi quân Mỹ đóng. Sự cố bất ngờ xảy ra khiến địa lôi phát nổ, cướp mạng sống của 8 lính Mỹ. Các nhân chứng kể lại, cơn mưa mảnh thi thể những người quá cố trút xuống trại sau sự cố.

Những đứa trẻ này được sơ tán khỏi quê nhà không lâu sau khi bức hình được chụp. Ảnh: Guardian

Trong hành trình tìm kiếm thông tin về cái chết của anh trai, Jerry vô tình giữ những bức ảnh của Bob Shirley, một bác sĩ trẻ đóng quân tại căn cứ của ông Jeff lúc tai nạn xảy ra. Những bức hình được bảo quản tốt cho thấy nhóm trẻ em Việt Nam chuẩn bị được đưa khỏi làng tới nơi sơ tán. Nó làm Jerry đau đáu về số phận 16 đứa trẻ sống trong năm tháng chiến tranh khốc liệt.

“Tôi tự hỏi họ giờ họ đang ở đâu, họ còn sống hay đã chết. Tôi không biết họ có thông tin gì về anh trai mình hay không. Có lẽ đó là lý do tại sao tôi muốn biết về số phận những đứa trẻ trong bức ảnh của Bob”, ông Larry chia sẻ.

Dựa vào thông tin từ Bob, tác giả những bức hình, Larry đã bay tới Việt Nam và tìm về tận Chơn Thành, Bình Dương để hỏi thăm những đứa trẻ trong ảnh. Trong chiến tranh, quân đội Mỹ đã bố trí doanh trại ở khu vực này nhằm lập phòng tuyến. Đây cũng là nơi ông Jeff và 7 đồng đội khác tử nạn khi đặt địa lôi.

Những bức ảnh được bác sĩ Bob chụp khi thực hiện khám chữa và nói chuyện với người dân địa phương, cơ hội hiếm để tiếp xúc với bên ngoài. Tuy nhiên, Jerry không thể tìm thấy ai trong những bức hình vì họ đã sơ tán khỏi quê nhà ngay sau đó. Những thông tin vụn vặt giúp ông biết những người trong ảnh đang sống ở khắp mọi miền của Việt Nam.

Sa, cô gái duy nhất trong những bức ảnh của Bob. Ảnh: Guardian

Nhờ sự giúp đỡ của Thế, một người trong bức hình có trí nhớ tốt, Larry đã tìm được toàn bộ 16 người trong bức ảnh. Cô bé duy nhất trong hình là Sa, đã trở thành bà mẹ 3 người con. Vết thương vì mảnh đạn găm vào chân cô vẫn để lại nhiều di chứng. Những người khác cũng phải vất vả để mưu sinh nhưng tất cả đều bất ngờ khi gặp vị khách mà họ hoàn toàn không thể ngờ tới.

Đón đọc kỳ 2: Cuộc đoàn tụ của những người chưa từng gặp mặt