Người Kurd ở Iraq dùng vũ khí lạc hậu chiến đấu với ISIS

MAHMOUDIYAH, Iraq (AP) – Chiến binh người Kurd mệt mỏi tựa vào một cặp pháo màu xanh lá cây cũ kỹ trên ngọn đồi, ngắm nhìn ngôi làng phía bắc Iraq, rải rác trên mặt đất là những mảnh đạn từ cuộc chiến khốc liệt chống lại Nhà nước Hồi giáo cực đoan (ISIS).

Là một trong số những chiến binh người Kurd, ông Moustafa Saleh đang hối hả chuẩn bị đạn cho khẩu pháo. Với đôi giày lấm đầy đất, ông nói với nụ cười mỉa mai, vẫn là “hàng của Nga, ông nội tôi cũng dùng cái tương tự”.

Các chiến binh người Kurd đang ở đầu chiến tuyến tại miền Tây Bắc Iraq cho hay, họ vẫn chưa nhận được các trang thiết bị vũ khí hạng nặng và cam kết huấn luyện của quân đội Mỹ cùng hơn chục quốc gia đồng minh để đẩy lùi lực lượng dòng Sunni cực đoan.

Cuộc không kích do Mỹ dẫn đầu đã buộc các chiến binh ISIS phải rút lui hoặc ẩn nấp trong các thị trấn và làng mạc ở miền bắc Iraq, đồng thời mở đường cho lực lượng bộ binh người Kurd tái chiếm lại các lãnh thổ ở miền tây và miền bắc Iraq từng bị nhóm này xâm lược trong đợt tấn công thần tốc hồi Tháng Sáu.

Không được trang bị vũ khí hiện đại, các chiến binh người Kurd (còn gọi là peshmerga) phải dựa vào loại vũ khí cổ giống mấy khẩu đại bác từ thời Liên Xô cũ để chiến đấu tại một vị trí chiến lược nhằm giành lại Mahmoudiyah và các thị trấn lân cận là Rabia và Zumar.

Mặc dù một số vũ khí mới, gồm cả hàng Đức, đã được gửi đến thủ đô người Kurd trong tuần qua, nhưng chúng chưa thể phân phối cho đến khi các chiến binh peshmerga được huấn luyện, quan chức người kurd cho biết.

Việc chậm trễ này cho thấy những khó khăn mà Mỹ và các đồng minh gặp phải khi tiến hành cuộc không kích ở Iraq. “Các chiến binh Peshmerga cần được huấn luyện trước khi muốn cứu đồng bào và ngăn ngừa khủng bố xâm lược. Chúng tôi sẽ gửi vũ khí hạng nặng cho các binh sĩ, nhưng trước tiên họ phải biết sử dụng cũng như sửa chữa nếu phát sinh sự cố”, ông Halgurd Hekmat, phát ngôn viên của lực lượng người Kurd Iraq tại Irbil, thủ phủ của khu vực bán tự trị người Kurd cho biết.

Tại một trạm kiểm soát bên ngoài thị trấn Rabia ở tây bắc Iraq, khoảng hai mươi binh sỹ Peshmerga đang đứng gác để bảo vệ thị trấn mà họ vừa chiếm lại hôm Thứ Tư, nhưng chỉ có duy nhất một người mặc áo chống đạn. “Chúng tôi chưa có nhiều áo chống đạn, đó là một trong những thứ mà chúng tôi rất cần”, chỉ huy lực lượng đặc biệt Hakar Mohsen cho biết.

Cách đó khoảng nửa dặm, bệnh viện Rabia là chiến lũy của các chiến binh Nhà nước Hồi giáo. Nhóm này dùng nó để ẩn nấp và bắn tỉa các binh sỹ người Kurd. Ở một trạm kiểm soát, các chiến binh Peshmerga đã dùng khẩu pháo cũ kỹ để bắn vào căn cứ trên của ISIS, họ coi đây như một nguồn cổ vũ, mặc dù có thể không trúng mục tiêu.“Chúng tôi có thể dễ dàng chiếm lại bệnh viện nếu như được cấp rốc két. Binh lính bị thương chủ yếu do vấp phải bom mìn cài trên đường, nếu có máy dò mìn, tình hình sẽ tốt đẹp hơn”, Mohsen bày tỏ.

Tại thời điểm đó, một số đơn vị người Kurd đang tiến về phía tây, cố gắng chiếm lại thị trấn chiến lược Sinjar, nằm trên trục đường chính nối liền Syria với Iraq. Đây là nơi ISIS trung chuyển quân trang giữa hai quốc gia.

Mỹ và các đồng minh phương Tây trong đó có Anh, Pháp, Đức và Hà Lan đã cam kết vũ trang cho người Kurd như súng máy, súng trường cùng đạn dược. Ông Hekmat cho biết, có một số đơn vị đã được cung cấp đạn dược vì không phải qua đào tạo. Tuy nhiên, gần chục đơn vị chiến đấu của lực lượng người Kurd được hãng thông tấn AP phỏng vấn đều nói rằng họ vẫn chưa nhận được bất kỳ thiết bị nào.Cựu trung tướng tư lệnh Mỹ tại Iraq là Michael Barbero vừa trở về từ Irbil nói rằng, rõ ràng Mỹ chưa cung cấp các loại vũ khí cần thiết cho người Kurd để chống lại Nhà nước Hồi giáo. “Câu trả lời ngắn gọn của tôi là ‘không’, họ chưa nhận được vũ khí hạng nặng cần thiết nào”. Ông cũng cho biết người Kurd đang rất cần Mỹ hỗ trợ về công nghệ để dò phá bom mìn trên đường, “trong cuộc chiến ở biên giới Syria, đã có rất nhiều người Kurd thương vong”.

Những chiến binh người Kurd ở đầu chiến tuyến cho biết, họ không thể chiếm lại các thị trấn trên địa bàn tỉnh Nineveh thuộc phía bắc Iraq nếu không nhờ vào đợt không kích do Mỹ dẫn đầu. “Chúng tôi không thể làm được điều này mà không nhờ vào sự giúp đỡ của nước Mỹ”, ông Hoshyar Harki, chỉ huy các chiến binh Peshmerga có trụ sở tại Mahmoudiyah cho hay.

Trong khi đó, trước sự tấn công mãnh liệt của các chiến binh Nhà nước Hồi giáo, lực lượng người Kurd phải lui về phòng thủ tại thị trấn chiến lược Kobani (còn gọi là Ayn Arab), thuộc phía bắc Syria và giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. 9 chiến binh người Kurd, gồm có 3 phụ nữ, đã rơi vào tay ISIS trong các cuộc giao tranh ở khu vực biên giới và bị hành quyết. Hàng chục binh sỹ và các chiến binh người Kurd khác cũng đã thiệt mạng, Tổ chức quan sát Nhân Quyền Anh Quốc tại Syria cho biết.

Mạng xã hội vừa đăng ảnh các tay súng ISIS đã hành quyết một người phụ nữ và đặt đầu của cô lên khối bê tông, được cho là ở thành phố Jarablous phía bắc Syria. Những hình ảnh đó chưa thể được kiểm chứng độc lập, AP đã báo cáo về vụ việc này.

Tiềm lực của Peshmerga

Lực lượng Peshmerga được thành lập từ năm 1920, trùng với phong trào độc lập của người Kurd sau sự sụp đổ của đế chế Ottoman và Qajar. Trong phần lớn lịch sử tồn tại và phát triển, lực lượng này hoạt động như một phong trào nổi dậy.

Trong cuộc chiến do Mỹ đứng đầu ở Iraq vào năm 2003, lực lượng Peshmerga của người Kurd có kỷ luật cao đã làm chủ một khu vực bán tự trị rộng lớn, trải dài từ nhiều thành phố và làng mạc ở phía Nam cho tới thủ đô Baghdad. Cùng với sự tan rã của quân đội Iraq khi đối mặt với các cuộc tấn công của Nhà nước Hồi giáo cho tới tháng Sáu năm nay, lực lượng Peshmerga đã kiểm soát hoàn toàn các khu vực mà trước đó họ mong muốn nhưng chưa được. Đồng thời, người Kurd cũng củng cố quyền lực của mình ở Baghdad và phá hoại những nỗ lực của Mỹ nhằm thành lập một quốc gia Iraq ổn định và đa sắc tộc.

Nhiều nhà phân tích cho biết, lực lượng này có khả năng chiến đấu tốt, nhưng cũng có người cho rằng họ chưa được huấn luyện bài bản. “Peshmerga cơ bản là một lực lượng dân quân. Họ đang chiến đấu cho quê hương và sự thôi thúc trong họ không giống những gì chúng ta thấy ở lực lượng an ninh Iraq, vốn tan rã nhanh chóng ngay khi chớm đối mặt nguy hiểm”, chuyên gia thuộc tổ chức RAND Corporation tại  Iraq và cựu quan chức Quốc phòng Mỹ Richard Brennan nhật định. Lực lượng này đang sở loạt vũ khí lạc hậu bao gồm súng AK-47 và một số từ thời Liên Xô cùng các loại xe.

Trong khi đó, các chiến binh nhà nước Hồi giáo chiếm được rất nhiều trang thiết bị vũ khí mà quân đội Iraq bỏ lại, bao gồm cả súng Kalashnikov, súng máy, súng chống máy bay và súng cối. Nhóm này cũng có khoảng 35 xe tăng quân sự, 80 xe cảnh sát bọc thép và hàng trăm chiếc Humvee, một quan chức tình báo Iraq ẩn danh cho biết. “Chúng có rất nhiều vũ khí của quân đội Iraq, một số trong đó hiện đang được sử dụng ở Syria”, chiến binh Khalil Abdulrahman Zebari người Kurd ở Mahmoudiyah nói. Còn đối với các loại vũ khí cũ và bị hư hỏng, “chúng tôi đã quen với việc sửa chữa vũ khí hỏng, làm sao để các chiến binh Peshmerga cũng như những người thợ có được một tương lai tốt đẹp”, ông Mohsen, chỉ huy vùng Rabia hài hước bày tỏ.

Thiên Hà, Công Lý – Theo AP