Tiếp nối 4 đồng minh trong liên minh Five Eyes, New Zealand đã đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông do Trung Quốc áp đặt luật an ninh hà khắc lên Hông Kông, theo The Guardian.
“Trung Quốc đi ngược lại cam kết với cộng đồng quốc tế bằng cách thông qua luật an ninh mới và phá hủy mô hình ‘một quốc gia, hai chế độ’. Là một phần của phản ứng tương xứng và có chủ ý, nội các quyết định đình chỉ hiệp ước dẫn độ của New Zealand với Hong Kong”, Winston Peters, Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand nói trong một tuyên bố hôm 28/7.
“New Zealand không còn tin tưởng hệ thống tư pháp hình sự Hồng Kông đủ độc lập với Trung Quốc. Nếu tương lai Trung Quốc thể hiện họ tuân thủ chính sách ‘một quốc gia, hai chế độ’, chúng tôi có thể xem xét lại quyết định này”, ông Peters nói thêm.
Ngài ngoại trưởng cũng tuyên bố New Zealand giờ đây sẽ xem việc xuất khẩu hàng hóa, công nghệ quân sự, hàng hóa dùng chung cả quân sự và dân sự sang Hồng Kông tương tự xuất khẩu sang Trung Quốc. Người New Zealand đi du lịch Hồng Kông cũng được cảnh báo những rủi ro từ luật an ninh mới.
New Zealand là nước cuối cùng trong liên minh Five Eyes (Ngũ Nhãn) gồm cả Mỹ, Anh, Úc, Canada đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông, Robert Patman, giáo sư chính trị tại Đại học Otago cho biết.
“New Zealand đang muốn báo hiệu cho Trung Quốc biết chúng tôi có mối quan ngại riêng, chứ không chỉ đơn giản là phản ánh mối quan tâm của Mỹ”, ông Patman nói thêm.
Trước đó, vào tháng 6/2020, Trung Quốc đã bỏ qua cơ quan lập pháp Hồng Kông để áp đặt luật an ninh mới nhằm dập tắt các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ trong năm qua. Luật này hình sự hóa bất kỳ hành động “ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với các lực lượng nước ngoài” nào. Bản án tối đa có thể lên đến tù chung thân.
Động thái này đã gặp phải sự lên án mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế. Nhiều người lo ngại luật mới sẽ siết chặt hơn nữa quyền tự do dân chủ của người Hồng Kông và phá vỡ nguyên tắc ‘một quốc gia, hai chế độ’.
Theo đó, Anh, Úc và Canada đã đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông vào đầu tháng này. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã chấm dứt ưu đãi thương mại với Hồng Kông.
Ông Peters cho biết, chính phủ New Zealand vẫn đang xem xét mối quan hệ với Hồng Kông và có thể có hành động tiếp theo. Nước này cũng sẽ tiếp tục theo dõi việc áp dụng luật mới vào Hồng Kông.
Theo SCMP, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của New Zealand, với giao dịch thương mại hai chiều hàng năm gần đây vượt quá 21 tỷ đô la Mỹ.
Mối quan hệ giữa New Zealand với Trung Quốc gần đây đã trở nên căng thẳng sau khi quốc gia Thái Bình Dương ủng hộ Đài Loan tham gia Tổ chức Y tế Thế giới.
Thùy Linh (Theo The Guardian)