Hoa Kỳ đang lên kế hoạch bán tới 7 hệ thống vũ khí chính, bao gồm mìn, tên lửa hành trình và máy bay không người lái… cho Đài Loan, khi chính quyền Trump gia tăng áp lực lên Trung Quốc.
Việc chuẩn bị 7 đợt bán vũ khí cùng một lúc là một sự khởi đầu hiếm hoi so với tiền lệ nhiều năm, trong đó việc bán hàng quân sự của Mỹ cho hòn đảo này thường cách quãng theo từng đợt và cân nhắc cẩn thận để giảm thiểu căng thẳng với Bắc Kinh.
Tuy nhiên, chính quyền Trump đã trở nên mạnh tay hơn với Trung Quốc vào năm 2020, và việc mua bán sẽ đẩy mạnh khi quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, vì cáo buộc gián điệp, cuộc chiến thương mại kéo dài và tranh chấp về sự lây lan của loại virus Corona mới.
Đồng thời, mong muốn mua vũ khí của Đài Loan đã tăng lên sau khi Tổng thống Thái Anh Văn tái đắc cử vào tháng Giêng năm nay và khiến việc tăng cường khả năng phòng thủ của Đài Loan trở thành ưu tiên hàng đầu.
Đài Loan là vấn đề lãnh thổ nhạy cảm nhất của Trung Quốc. Bắc Kinh tuyên bố Đài Loan là một tỉnh của Trung Quốc và cáo buộc chính quyền Trump ủng hộ hòn đảo này.
Washington muốn tạo ra một đối trọng quân sự với các lực lượng Trung Quốc, xây dựng dựa trên nỗ lực được gọi là “Pháo đài Đài Loan” của Lầu Năm Góc, khi quân đội Bắc Kinh thực hiện các động thái ngày càng gây hấn trong khu vực.
Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết họ sẽ xử lý các cuộc đàm phán và đánh giá mua vũ khí theo cách bí mật, do đó không thể đưa ra bình luận công khai cho đến khi có thông báo chính thức của Mỹ về bất kỳ vụ mua bán nào cho Quốc hội.
Quân đội Đài Loan được đào tạo bài bản và được trang bị hầu hết các phần cứng do Mỹ sản xuất, nhưng Trung Quốc có ưu thế về quân số rất lớn và đang bổ sung các thiết bị tiên tiến của riêng mình.
Các gói vũ khí từ các tập đoàn vũ khí lớn như: Lockheed Martin Co, Boeing và General Atomics đang được chuyển sang quá trình xuất khẩu, 3 người quen thuộc với các giao dịch trên Đồi Capitol cho biết, và dự kiến sẽ có thông báo cho Quốc hội trong vòng vài tuần tới.
Một nguồn tin trong ngành cho biết Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ thông qua Ngoại trưởng Mike Pompeo thông báo về các gói hàng trong tuần này. Một số thỏa thuận đã được Đài Loan yêu cầu hơn một năm trước, nhưng hiện chỉ đang được chuyển qua quá trình phê duyệt. Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao từ chối bình luận.
Một quan chức cấp cao của Mỹ, trích dẫn tham vọng của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan, cho biết: “Ngày nay không có sự cân bằng nào. Nó đang bị mất cân bằng. Và tôi nghĩ điều đó thật nguy hiểm.”
Chính quyền Trump đã nỗ lực để xuất khẩu vũ khí cho các đồng minh của Mỹ nhằm tăng cường khả năng phòng thủ cho họ, giảm sự phụ thuộc vào quân đội Mỹ đồng thời thúc đẩy doanh số cho các công ty và việc làm của Mỹ.
Khi chuẩn bị cho cuộc tái tranh cử vào ngày 3/11, Trump và những người ủng hộ Đảng Cộng hòa đã tăng cường hùng biện chống lại Bắc Kinh và vạch trần sự mềm yếu của đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden với Trung Quốc.
Các yếu tố khác bao gồm ngân sách quốc phòng lớn hơn của Đài Loan và nỗi sợ hãi ở Đài Loan, rằng nếu Trump thua, Biden sẽ ít sẵn sàng bán vũ khí tiên tiến nhất của Mỹ cho họ.
Sự quan tâm của Đài Loan đối với vũ khí và thiết bị của Mỹ không phải là chuyện mới mẻ. Hòn đảo này đang tăng cường khả năng phòng thủ khi đối mặt với những động thái đe dọa ngày càng tăng của Bắc Kinh, chẳng hạn như các cuộc tập trận thường xuyên của không quân và hải quân Trung Quốc gần Đài Loan.
Quan chức cấp cao của Mỹ cho biết việc tăng chi tiêu quốc phòng của Đài Loan là một bước đi tốt, nhưng họ phải làm nhiều hơn thế.
“Nói một cách thẳng thắn, Đài Loan cần phải làm nhiều hơn nữa để đảm bảo rằng bản địa của họ có khả năng ngăn chặn sự xâm lược của Trung Quốc,” quan chức này nói.
Các thỏa thuận
Máy bay không người lái có thể quan sát đường chân trời để giám sát và nhắm mục tiêu, cùng với tên lửa tiên tiến và hệ thống phòng thủ bờ biển bao gồm mìn thông minh và khả năng chống tàu ngầm để ngăn chặn một cuộc xâm lược trên biển, đã được thảo luận ở cấp cao nhất để khiến Đài Loan khó bị tấn công hơn, như “một con nhím”, theo các nguồn công nghiệp và quốc hội.
Những người quen thuộc với các cuộc đàm phán cho biết Hệ thống Tên lửa Pháo binh Cơ động Cao (HIMARS) do Lockheed Martin chế tạo, về cơ bản là một bệ phóng tên lửa trên xe tải, là một trong số những vũ khí mà Đài Loan muốn có, những người quen thuộc với các cuộc đàm phán cho biết. Đài Loan cũng tìm cách mua tên lửa chống tăng tinh vi.
Vào đầu tháng 8, Reuters đưa tin rằng Washington đang đàm phán bán ít nhất 4 chiếc máy bay không người lái tinh vi cỡ lớn cho Đài Loan với giá khoảng 600 triệu USD.
Vũ khí đang được thảo luận thêm là các tên lửa chống hạm Harpoon từ trên đất liền, do Boeing sản xuất, để phòng thủ bờ biển chống lại tên lửa hành trình.
Các hệ thống khác bao gồm “thủy lôi và các vũ khí có khả năng khác để ngăn chặn đổ bộ đổ bộ hoặc tấn công ngay lập tức,” Đại sứ của Đài Loan tại Mỹ cho biết vào tháng 7.
Thiện Thành (Theo Reuters)