Trong phiên bỏ phiếu hôm 18/12, Mỹ đã bác nghị quyết của Hội đồng Bảo an, kêu gọi Washington rút lại quyết định của Tổng thống Donald Trump về việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 18/12 bỏ phiếu về một nghị quyết do Ai Cập soạn thảo. Nghị quyết được 14 quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an bỏ phiếu ủng hộ, Mỹ phủ quyết, Reuters đưa tin. Để được thông qua, một nghị quyết cần có 9 phiếu ủng hộ và Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc không phủ quyết.
Dự thảo nghị quyết không nhắc cụ thể đến Mỹ hay Tổng thống Donald Trump, chỉ bày tỏ “sự đáng tiếc sâu sắc về quyết định gần đây liên quan trạng thái thành phố Jerusalem“.
Dự thảo nghị quyết “khẳng định mọi quyết định và hành động nhằm thay đổi đặc tính, trạng thái hay thành phần nhân khẩu học của thành phố Jerusalem đều không có hiệu lực pháp lý, vô giá trị, và phải bị thu hồi theo các nghị quyết Hội đồng Bảo an liên quan“. Dự thảo kêu gọi các quốc gia không lập phái đoàn ngoại giao ở Jerusalem.
“Điều chúng tôi vừa chứng kiến tại Hội đồng Bảo an là một sự xúc phạm. Nó sẽ không bị lãng quên“, đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley nói sau khi bỏ phiếu. Đây là lần đầu tiên Mỹ bỏ phiếu phủ quyết trong hơn 6 năm qua.
“Phiếu phủ quyết được đưa ra để bảo vệ quyền chủ quyền của Mỹ, bảo vệ vai trò của Mỹ trong tiến trình hòa bình ở Trung Đông. Nó không phải là điều xấu hổ đối với chúng tôi. Các thành viên còn lại trong Hội đồng Bảo an nên xấu hổ“, bà nói.
Theo bà Haley, Mỹ “không vui và miễn cưỡng” khi phải phủ quyết. Mỹ có quyền chủ quyền để quyết định đặt đại sứ quán ở đâu. Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/12 tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô Israel và sẽ chuyển đại sứ quán Mỹ ở Tel Aviv về thành phố này.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu “cảm ơn” bà Haley vì lá phiếu phủ quyết. Trong khi đó, người phát ngôn Tổng thống Palestine Mahmud Abbas cho rằng, hành động của Mỹ là “không thể chấp nhận, đe dọa ổn định của cộng đồng thế giới“.
“Sau quyết định của Mỹ, tình hình đã trở nên căng thẳng hơn với số vụ việc, đặc biệt là rocket phóng từ Dải Gaza và đụng độ giữa người Palestine với lực lượng an ninh Israel, gia tăng“, phái viên LHQ về hòa bình Trung Đông Nickolay Mladenov nói.
Ngoại trưởng Ai Cập thông báo, Liên đoàn Ả-rập sẽ tiếp tục nhóm họp để bàn các hướng đi tiếp theo sau khi Mỹ phủ quyết nghị quyết.
Ngoại trưởng Palestine Riyad al-Maliki tuyên bố, sẽ tìm kiếm một phiên họp khẩn của Đại hội đồng LHQ về quyết định của tổng thống Mỹ.
Theo một nghị quyết được thông qua năm 1950, một phiên họp khẩn của Đại hội đồng có thể được triệu tập để xem xét một vấn đề “nhằm đưa ra các khuyến nghị thích hợp cho các thành viên về hành động tập thể” nếu HĐBA không hành động.
Cho đến nay mới chỉ có 10 phiên họp khẩn đặc biệt như vậy, lần cuối cùng là vào năm 2009 bàn về các động thái của Israel trong lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng. Bất kỳ kết quả nào của những phiên họp trên đều không mang tính ràng buộc nhưng có trọng lượng và ý nghĩa chính trị rất cao.
Jerusalem là thánh địa đối với người Do Thái, người Hồi giáo và Cơ Đốc giáo. Trạng thái của Jerusalem là một trong những vật cản lớn nhất đối với tiến trình hòa bình giữa Israel và Palestine. Phía Palestine cho rằng Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước tương lai. Trong khi Israel coi toàn bộ Jerusalem làm thủ đô không bị chia cắt, với lý do Jerusalem đã là thủ đô của Do Thái trong suốt hơn 3000 năm qua.
Tú Văn (t/h)