Lupus ban đỏ là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng lại thường không có các triệu chứng rõ ràng. Hiện tại đang có hàng triệu người trên thế giới đang phải vật lộn với chứng bệnh tự miễn này, trong đó có cả các ngôi sao nổi tiếng như Selena Gomez, Kristen Johnston,…
(Ảnh: mecuben.com)
Căn bệnh này có 1 số triệu chứng không đặc hiệu như mệt mỏi, hay quên, thở dốc và đau khớp, những dấu hiệu rất phổ biến ở nhiều bệnh khác.
Đến giai đoạn cấp, viêm có thể bùng phát khiến bệnh nhân phải điều trị lâu dài trong bệnh viện và thậm chí có thể tử vong.
Vậy đây là bệnh gì?
Lupus là một tình trạng viêm nhiễm mãn tính, khi mà hệ thống miễn dịch tấn công ngược lại với chính các mô và tế bào của cơ thể. Tất cả hệ thống hoặc cơ quan đều có thể bị ảnh hưởng, bao gồm cả da, phổi, tế bào máu, tim, khớp, não hoặc thận.. vì vậy lupus có vẻ đặc biệt hơn so với các bệnh khác.
Điều này có thể khiến các bác sĩ bị nhầm lẫn trong chẩn đoán ban đầu và khó khăn để điều trị nó trong gia đoạn khởi phát của bệnh.
Selena Gomez và những người nổi tiếng khác
Diễn viên Kristen Johnston, người nổi tiếng với sê-ri phim truyền hình “3rd Rock from the Sun”, đã nói với các fan của cô trên Facebook rằng hiện cô đang được chăm sóc bởi 17 bác sĩ và đang có “hai tuần vui vẻ tại trung tâm y tế Mayo Clinic”, sau đó cô được chẩn đoán mắc chứng viêm tủy sống do Lupus. Đó là một thể hiếm hoi của căn bệnh, khi các tế bào miễn dịch tấn công vào tủy sống.
Trong một kỳ nghỉ của ngôi sao nhạc pop Selena Gomez, cô đã phải đối mặt với tin đồn lạm dụng chất gây nghiện trước khi nói với báo chí rằng cô bị lupus.
Selena nói với Billboard rằng: “Tôi đã phải trải qua hóa trị liệu, đó là thực sự là 1 cú sốc đối với tôi. Tôi có thể gục ngã bất cứ lúc nào”.
Câu chuyện tương tự cũng đã xảy ra với những người nổi tiếng khác chẳng hạn như ca sĩ Toni Braxton, cầu thủ bóng đá người Mỹ Shannon Boxx, nam diễn viên nổi tiếng Nick Cannon, và ca sĩ kiêm nhạc sĩ Seal, người vẫn luôn mang những vết sẹo do lupus ban đỏ để lại trên mặt.
Tuy nhiên ở khía cạnh nào đó, những người nổi tiếng này đã giúp thúc đẩy nhận thức của công chúng về mối nguy hiểm của Lupus.
Nguyên nhân mắc Lupus
Lupus có thể tấn công mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở độ tuổi từ 15 đến 44. Phụ nữ, người Mỹ gốc Phi, người gốc Tây Ban Nha và người châu Á có nhiều khả năng bị ảnh hưởng hơn. Không có nguyên nhân chính xác cũng như không có liệu pháp triệt để.
Có một dạng lupus được khởi phát bởi 1 số thuốc Tây y như thuốc kháng sinh, thuốc điều trị động kinh hoặc thuốc huyết áp, nhưng thông thường nó sẽ được giải quyết sau khi ngưng thuốc. Trong hầu hết trường hợp, các chuyên gia tin rằng có thể có một yếu tố di truyền để dẫn đến Lupus, và được khởi phát bởi tác nhân khách quan như nhiễm trùng, hoặc ánh sáng Mặt trời.
Các triệu chứng điển hình của bệnh Lupus
- Đau khớp,
- Viêm rải rác,
- Sốt không rõ nguyên nhân,
- Nhức đầu,
- Mệt mỏi mãn tính,
- Nhạy với ánh sáng Mặt trời,
- Hay quên hoặc mất trí nhớ,
- Nổi ban hình cánh bướm,
- Khó thở.
Hầu hết bệnh nhân Lupus thường gặp triệu chứng đau và sưng khớp, 1 số có thể tiến triển thành viêm khớp. Mệt mỏi mãn tính, sốt không rõ nguyên nhân, thở dốc, nhức đầu, rụng tóc, loét miệng và nhạy cảm với ánh sáng Mặt trời cũng là những dấu hiệu điển hình.
Ban nổi nhiều trên mặt và trải dài lên trán, má và mũi, khiến nó có hình dạng tương tự như một con bướm. Dấu hiệu xảy ra trong khoảng một nửa số trường hợp.
Một trong những triệu chứng gây khó chịu nhất của lupus đó là hay quên hoặc mất trí nhớ. Cứ 5 người mắc Lupus thì sẽ có 1 người có hiện tượng “sương mù não bộ”, tình trạng này xảy ra khi các kháng thể Lupus vượt qua hàng rào máu-não và can thiệp trực tiếp vào trung tâm bộ nhớ của não. Hầu hết các biểu hiện này là nhẹ, nhưng nó sẽ trầm trọng dần theo thời gian.
Lupus còn làm tăng nguy cơ biến chứng đối với các vấn đề sức khỏe khác như khi mang thai, nhiễm trùng hoặc thậm chí là ung thư.
Điều trị Lupus
Phương pháp điều trị điển hình cho 1 bệnh tự miễn như Lupus là sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch để làm chậm sự tấn công của chính những tế bào miễn dịch của cơ thể. Thường dùng nhất là prednisone và các chế phẩm từ corticosteroid (1 hooc-môn tuyến thượng thận) khác để giảm viêm, phối hợp với thuốc giảm đau thông thường, như naproxen sodium và ibuprofen để hạ sốt và giảm sưng nề ở khớp.
Việc điều trị bằng thuốc uống đối với Lupus đã được thực hiện trong hơn 50 năm qua, và đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ công nhận vào năm 2011. Trong nhiều trường hợp nặng, 1 loại thuốc tiêm được đề nghị là Benlysta. Đây là loại thuốc chuyên nhắm vào các kháng thể hoạt động quá mức chứ không phải toàn bộ hệ miễn dịch. Các bác sĩ thường chỉ định Benlysta khi các biện pháp khác không còn tác dụng.
Một số bằng chứng cho thấy việc bổ sung vitamin D, dầu cá và DHEA (dehydroepiandrosterone) cũng có thể có ích đối với bệnh này. Vì ánh sáng Mặt trời là một yếu tố kích thích quan trọng khiến bệnh bộc phát. Vì vậy đối với bệnh nhân Lupus cần phải thường xuyên mặc quần áo bảo hộ, kính mát và kem chống nắng.
Các chuyên gia đề nghị, cần thực hành 1 lối sống lành mạnh: ăn uống cân bằng, ngủ và tập thể dục điều độ, hạn chế căng thẳng. Bảo vệ cơ thể trước tia cực tím Mặt trời cũng là 1 chìa khóa quan trọng trong phòng chống Lupus ban đỏ.
Hoàng An dịch