Hai nhóm nhà khoa học Trung Quốc vừa xác nhận điểm thử nghiệm hạt nhân của Triều Tiên đã sụp đổ sau 5 vụ thử. Đây có thể là lý do khiến ông Kim Jong-un tuyên bố ngừng chương trình hạt nhân và tên lửa.
5 trong 6 vụ thử hạt nhân gần đây của Bình Nhưỡng được thực hiện dưới núi Mantap tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri, Tây Bắc Triều Tiên.
Một nhóm nghiên cứu do Wen Lianxing, nhà địa chất thuộc Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc ở Hợp Phì phụ trách, kết luận rằng sự sụp đổ xảy ra sau vụ thử bom nhiệt hạch mạnh nhất của Triều Tiênvào ngày 3/9/2017. Vụ thử đã làm nứt vỡ ngọn núi.
Lở đất và động đất sau vụ nổ đã dẫn đến suy đoán rằng địa điểm này bị “triệu chứng núi mỏi”, tức ngọn núi gần như không còn sức chống đỡ để đứng vững sau quá trình bị tác động cực mạnh từ bên trong.
Điều này khẳng định mối lo ngại của Bắc Kinh rằng vụ thử hạt nhân mới nhất của Bình Nhưỡng đã gây rò rỉ bụi phóng xạ. Bụi phóng xạ có thể thoát ra qua các lỗ hổng hoặc vết nứt trên ngọn núi bị tác động, các nhà khoa học cho biết.
“Cần tiếp tục theo dõi nguy cơ rò rỉ vật liệu phóng xạ do sự cố sụp đổ“, Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc cho biết trong một bản tóm tắt nghiên cứu trên trang web.
Bản tóm tắt bằng tiếng Anh kết luận vụ sụp đổ “khiến cơ sở hạ tầng ngầm ở núi Mantap không thể được sử dụng cho bất kỳ thử nghiệm hạt nhân nào trong tương lai”. Tuy nhiên, bình luận này không có trong phiên bản tiếng Trung.
Một nhóm nghiên cứu khác do Liu Junqing tại Cơ quan Động đất Cát Lâm cùng Cục Quản lý động đất Trung Quốc ở Trường Xuân dẫn đầu, cũng đưa ra những kết luận tương tự. Tuy nhiên, họ không kết luận địa điểm này có thể còn được dùng để thử hạt nhân hay không.
“Hiện tượng đá sụt lần đầu tiên được ghi nhận tại bãi thử nghiệm của Triều Tiên“, nhóm của Liu viết trong một bài báo được xuất bản tháng trước trong Geophysical Research Letters.
Theo các nhà khoa học, sự cố này không chỉ dừng lại một phần đỉnh núi mà còn tạo ra một “ống khói” có thể cho phép bụi phóng xạ bay từ trung tâm vụ nổ vào không khí.
Hu Xingdou, một học giả tại Bắc Kinh theo dõi chương trình hạt nhân của Triều Tiên, sự sụp đổ của ngọn núi này có thể đã gây ra một cú sốc lớn đối với chương trình hạt nhân của Triều Tiên. Bởi bị ảnh hưởng bởi trừng phạt kinh tế từ quốc tế cho tham vọng hạt nhân, Bình Nhưỡng nhiều khả năng không đủ nguồn lực để sớm tiếp tục thử nghiệm tại một địa điểm mới, ông nhận định.
Kim Jong-un đưa ra tuyên bố đóng cửa điểm thử hạt nhân Punggye-ri trước thềm cuộc họp với Tổng thống Hàn Moon Jae-in diễn ra vào ngày 27/4. Ông Kim dự kiến gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào cuối tháng 5 hoặc đầu tháng 6.
Tú Văn (t/h)