Hải Phòng: Đào vườn phát hiện cọc gỗ quý gần cả ngàn tuổi trong trận chiến Bạch Đằng 

27 cọc gỗ thời nhà Trần có niên đại gần ngàn tuổi với nhận định ban đầu là bãi cọc trong trận chiến Bạch Đằng lần 3 (năm 1288) nhấn chìm quân Mông – Nguyên vừa được phát hiện tại cánh đồng Cao Quỳ (Hải Phòng).

Vào chiều 1/10/2019, ông Nguyễn Tuân Triệu, một người dân địa phương trong lúc đào vườn trồng cau tại cánh đồng thôn Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng đã bất ngờ phát hiện 2 cọc gỗ lim cổ được chôn sâu dưới lòng đất.

Hai chiếc cọc có bề mặt màu nâu đen, thân hình trụ tròn, một phần còn nhẵn bóng và hơi vát nghiêng, chiều dài một cọc hơn 4 mét, cọc còn lại hơn 3m và có cùng đường kính hơn 30cm, đóng vào lớp phù sa màu hồng…

Ngay sau khi nhận được tin báo, Sở Văn hóa Thể thao thành phố Hải Phòng, UBND huyện Thủy Nguyên và Bảo tàng Hải Phòng đã đến lấy mẫu để giám định. Ngày 1/11, đoàn khảo sát do ông Nguyễn Gia Đồi, Quyền Viện trưởng Viện khảo cổ học đã xuống hiện trường và phát hiện thêm 9 đầu cọc gỗ khác cũng tại cánh đồng này.

Các cọc gỗ này đã gãy phần đầu, màu đỏ sẫm, rắn chắc, phân bố không thẳng hàng, nằm cách nhau theo chiều đông tây khoảng 5-7m, chiều bắc nam 3,5-5m. Đường kính cọc khá lớn 26-46cm, một cọc đường kính 14cm. Trong đó có 4 cọc nằm nghiêng từ 20-45 độ theo các hướng tây, nam.

Ngày 27/11/2019, Viện Khảo cổ học phối hợp với Bảo tàng thành phố Hải Phòng tiếp tục tiến hành các cuộc khai quật bãi cọc. Qua quá trình làm việc, nhóm khảo sát đã khai quật 950m2, với 3 hố khai quật phát hiện tổng 27 cọc gỗ.

Theo đại diện Bảo tàng Hải Phòng, sau khi mang cọc gỗ đi giám định, Viện Khảo cổ xác định các cọc gỗ có niên đại từ năm 1270-1430 sau công nguyên. Nghiên cứu địa tầng cho thấy khu vực phát lộ cọc là lòng sông bị bồi lấp. 

Các cọc phát lộ trong lớp bùn xám, có thể được chôn/đóng xuống qua lớp bùn đen lẫn cát hoặc tới lớp trầm tích. Trên các cọc có ngoàm dùng để luồn dây kéo hoặc mộng ở giữa cọc để giằng ngang.

Bước đầu, Viện Khảo cổ nhận định: Bãi cọc thuộc trận chiến Bạch Đằng lần 3 (năm 1288), để ngăn chặn quân Mông – Nguyên không đi vào khu vực sông Giá và khu vực chỉ huy của Trần Quốc Tuấn, đồng thời buộc quân Mông – Nguyên đi theo đường sông Đá Bạc vào sông Bạch Đằng và rơi vào trận địa cọc được bố trí sẵn khiến toàn bộ đội quân này chìm xuống lòng sông Bạch Đằng, chấm dứt hoàn toàn mộng xâm lăng của đế quốc Mông – Nguyên với quốc gia Đại Việt.

Theo thông tin từ Sở Văn hóa Thể thao thành phố Hải Phòng, ngoài 27 cọc gỗ được phát hiện, trước đó, một số người dân tại xã Liên Khê cũng từng tìm thấy các cọc gỗ tương tự khi canh tác trên cánh đồng Cao Quỳ.

Được biết, ngày 20 – 21/12, thành phố Hải Phòng sẽ tổ chức hội nghị báo cáo kết quả khai quật di tích bãi cọc kể trên. 

Vũ Tuấn (t/h)