Sau gần 40 năm trời phải chịu án oan giết Bí thư Chi bộ thôn, ông Chinh, người bị cáo buộc là chủ mưu của vụ án và gia đình người em trai (đã mất) yêu cầu nhà nước bồi thường thiệt hại tinh thần, sức khỏe… tổng số tiền gần 38 tỷ đồng.
Chia sẻ với phóng viên hôm 22/6, ông Trần Ngọc Chinh (79 tuổi) cho biết, ông và gia đình em trai Trần Trung Thám (SN 1942, cùng trú tại xã Đồng Thịnh, huyện Sông Lô, Vĩnh Phúc; đã mất trong thời gian tạm giam) đã có đơn yêu cầu Viện kiểm sát nhân dân (KSND) tỉnh bồi thường tổn thất tinh thần, sức khỏe, kinh tế khi phải chịu án oan giết người suốt gần 40 năm.
Đề nghị được bồi thường thiệt hại tinh thân, sức khỏe…
Trong đơn, ông Chinh trình bày lại những tủi nhục trong khoảng thời gian gần 40 năm chịu án oan, sự ghẻ lạnh của hàng xóm, xã hội; và những tháng ngày đằng đẵng kêu oan khắp nơi, kinh tế cạn kiệt cũng chỉ mong sớm được minh oan, giải quyết thỏa đáng việc bắt, giam giữ người vô tội.
Đổi lại những tủi nhục, tổn hại kinh tế, tinh thần, sức khỏe,… ông Chinh yêu cầu Viện KSND tỉnh Vĩnh Phúc bồi thường 12,87 tỷ đồng cho gần 40 năm ông phải mang án oan giết người.
Còn bà Trần Thị Thắm (77 tuổi, vợ ông Trần Trung Thám) cho hay, sau 82 ngày ông Thám bị bắt tạm giam thì gia đình nhận được hung tin ông Thám tử vong tại bệnh viện vì bệnh kiết lỵ. “Chồng mất, một mình tôi nuôi các con khôn lớn trong sự ghẻ lạnh của hàng xóm, đi đâu cũng bị dân làng xỉ ‘chồng mày là kẻ giết người’, các con thất học, không ai thèm chơi cùng.
Tháng 10/2019, Nhà nước xin lỗi công khai, minh oan cho chồng tôi nhưng tôi vẫn đau đáu về cái chết không rõ nguyên nhân của chồng suốt mấy chục năm qua”, bà Thắm nói và cho biết hiện gia đình bà cũng đã yêu cầu Nhà nước bồi thường 25 tỷ đồng về những tổn thất về kinh tế, tinh thần… mà bà và các con phải gánh chịu gần 40 năm qua.
Theo lãnh đạo UBND xã Đồng Thịnh (H.Sông Lô), đến thời điểm hiện tại, chỉ có gia đình ông Chinh, ông Thám làm việc với xã xin xác nhận để hoàn tất thủ tục đòi bồi thường. Riêng gia đình ông Khổng Văn Đệ (trú xã Đồng Thịnh; cụ ông còn lại cũng chịu án oan giết người trên) vẫn chưa có động thái gì.
Trong buổi làm việc ngày 18/6 mới đây với ông Chinh và gia đình ông Thám, đại diện VKSND tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, việc giải quyết bồi thường oan sai phải thực hiện đúng quy trình và “đây là một trình tự khác so với công khai xin lỗi”.
Dự kiến chậm nhất là ngày 26/6, VKS sẽ có thông báo về việc thụ lý những đơn yêu cầu bồi thường này. Nếu thụ lý, trong một tháng, VKS sẽ xúc tiến thương lượng bồi thường với các gia đình.
3 cụ ông phải chịu án oan giết người suốt gần 40 năm
Theo hồ sơ vụ án, ngày 28/1/1980, tại thôn Vạn Thắng xảy ra vụ giết ông Chu Văn Quản (bí thư chi bộ thôn). Sau hơn hai tháng điều tra, ngày 3/3/1980, ông Chinh, Thám bị khởi tố, bắt giam. Hai tháng sau đó, ông Thám chết trong trại giam và công an thông báo nguyên nhân do mắc bệnh kiết lỵ. Tháng 4/1980, ông Đệ và Nguyễn Đình Ký bị khởi tố, tạm giam với cáo buộc giết người.
Trong quá trình điều tra, Công an tỉnh Vĩnh Phú (nay là tỉnh Vĩnh Phúc) xác định chỉ có một mình Ký gây án. Công an tỉnh Vĩnh Phú ra quyết định đình chỉ điều tra với ông Chinh, Thám và Đệ.
Theo gia đình 3 người được đình cứu thì sau khi được trả tự do, các cơ quan chức năng chưa hề xin lỗi hoặc cải chính công khai về việc oan sai, khiến cả 3 người cùng gia đình đã phải chịu sự ghẻ lạnh, kỳ thị đến tận bây giờ, gây ảnh hưởng lớn đến tinh thần, cuộc sống, kinh tế,… trong suốt gần 40 năm (tính từ ngày bị bắt giam).
Đến ngày 9/10/2019, Viện KSND tỉnh Vĩnh Phúc cùng các bên liên quan mới tổ chức buổi cải chính, xin lỗi công khai, “rửa tội” cho 3 cụ ông này.
Oan sai gây thiệt hại nặng nề về cả vật chất và tinh thần, tiền bạc đền bù là đủ?
Trong 5 năm qua, nhiều người bị oan sai đã yêu cầu các cơ quan tố tụng bồi thường song số tiền đạt được thỏa thuận đều thấp hơn mức ban đầu đưa ra. Năm 2015, ông Nguyễn Thanh Chấn (tỉnh Bắc Giang) yêu cầu tòa bồi thường hơn 9,3 tỷ đồng cho 10 năm ngồi tù oan. Sau 10 tháng thương lượng, ông nhận tiền bồi thường nhiều nhất cả nước với 7,2 tỷ đồng.
Ông Trần Văn Thêm (tỉnh Bắc Ninh) mang thân phận tử tù 44 năm đã yêu cầu bồi thường 15 tỷ đồng cho 6 năm ngồi tù oan. Sau gần 3 năm, năm 2019 ông Thêm được chi trả 6,7 tỷ đồng.
Một số vụ án khác như ông Hàn Đức Long (Bắc Giang) bốn lần bị tuyên án tử hình; ba mẹ con bà Đặng Thị Nga (tỉnh Điện Biên) bị hàm oan tội giết chồng, cha suốt 28 năm; ông Mưu Quý Sường (Bắc Giang) bị bắt oan 7 năm hiện vẫn chưa hoàn tất thương lượng bồi thường.
Vũ Tuấn (t/h)