Quá trình điều tra luận tội Tổng thống Mỹ Donald Trump đang chuyển qua một giai đoạn mới, với các buổi điều trần công khai trực tiếp. Kể từ ngày 13/11/2019, người dân có thể theo dõi các buổi điều trần qua truyền hình. Theo dự kiến, các viên chức ngoại giao cao cấp là những nhân chứng đầu tiên ra điều trần trước các ủy ban điều tra Hạ Viện.
Các phiên điều trần tuần này sẽ diễn ra trong hai ngày 13 và 15/11 và được truyền hình trực tiếp. 3 nhân chứng tham gia điều trần tuần này bao gồm Đại biện Mỹ tại Ukraine William Taylor, Phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề châu Âu và châu Á George Kent và cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Masha Yovanovitch.
Các nhân chứng sẽ trình bày công khai những quan ngại của họ về các cáo buộc liên quan tới việc chính quyền Tổng thống Trump yêu nhà lãnh đạo Ukraine điều tra ông Joe Biden và công việc của con trai ông này, Hunter Biden, tại một công ty khí đốt của Ukraine. Và lý do ông Trump giữ lại 391 triệu USD viện trợ quân sự cho chính quyền Ukraine.
Các thành viên đảng Cộng hòa dự định chất vấn trực tiếp lối diễn giải của 2 quan chức ngoại giao William Taylor và George Kent về ý định của Tổng thống Trump trong vấn đề Ukraine. Họ nhấn mạnh ông Trump có sự “hoài nghi chính đáng và hợp lý” về tình trạng tham nhũng ở Ukraine, và rằng quyết định của ông Trump giữ lại khoản viện trợ quân sự là “hoàn toàn hợp lý”.
Một thông tư nội bộ của đảng Cộng hòa lưu hành tại Điện Capitol phác họa 4 biện pháp chiến lược để bênh vực Tổng thống Trump:
Thứ nhất: Cuộc điện đàm hôm 25/ 7 “không có điều kiện nào được đặt ra, hay có bằng chứng nào cho thấy ông Trump đã gây áp lực lên Tổng thống Ukraine“;
Thứ hai: Cả ông Zelenskiy và ông Trump sau đó đều khẳng định là không có áp lực nào trong cuộc điện đàm.
Thứ ba: Tại thời điểm đó, Ukraine hoàn toàn không biết số tiền viện trợ quân sự của Hoa Kỳ đã bị giữ lại.
Và cuối cùng, Tổng thống Trump đã giải ngân khoản viện trợ quân sự đó vào ngày 11/9, trong khi Ukraine đã không mở cuộc điều tra nào về cha con ông Biden.
Theo thông tư nội bộ của Đảng Cộng hoà, “4 điểm chính vừa nêu đã phơi bày câu chuyện luận tội của đảng Dân chủ, rằng Tổng thống Trump đã mang khoản viện trợ quân sự cho Ukraine và khả năng gặp gỡ tổng thống Mỹ tại Toà Bạch Ốc, để gây áp lực Tổng thống Ukraine tiến hành điều tra đối thủ chính trị của ông Trump.”
Trong khi đó Tổng thống Trump tiếp tục chỉ trích cuộc điều trần luận tội ông. “Một trò lừa bịp luận tội tổng thống của bọn Dân chủ vô tích sự!” Tổng thống Trump viết trên Twitter.
Nếu Hạ viện bỏ phiếu thông qua các điều khoản luận tội, Thượng viện buộc phải tổ chức một phiên tòa. Một cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện đòi hỏi đa số 2/3 phải đồng ý kết án. Trong trường hợp này, điều đó được cho là không thể xảy ra, vì đảng Cộng hòa của ông Trump đang kiểm soát Thượng viện.
Đây là cuộc điều trần luận tội thứ 4 trong lịch sử 243 năm của Hoa Kỳ. Trước đó, chỉ có 2 tổng thống Mỹ là Bill Clinton và Andrew Johnson bị luận tội, nhưng cả 2 đều không bị kết án và không bị bãi nhiệm. Tổng thống Richard Nixon đã từ chức trước khi ông có thể bị luận tội.
Thiện Thành (t/h)