Tinh Hoa

Dải Ngân hà đang mở rộng nhanh hơn tốc độ âm thanh

Nghiên cứu mới cho thấy dải Ngân hà đang mở rộng vì những ngôi sao mới được sinh ra. Với tốc độ khoảng 1.770km/h, dải Ngân hà có thể tăng kích thước khoảng 5% sau ba tỷ năm.

Thiên hà NGC 6744 có dạng xoắn ốc tương tự dải Ngân hà. (Ảnh: billionsandbillions.com).

Tác giả chính của nghiên cứu này là Cristina Martínez-Lombilla, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Viện Vật lý thiên văn của quần đảo Canary, có trụ sở trên đảo Tenerife. Cô cho biết: “Dải Ngân hà đã và đang mở rộng ra khá lớn.

Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy ít nhất là phần nhìn thấy của thiên hà đang dần dần lớn lên vì những ngôi sao mới hình thành ở vùng rìa của nó. Sự phát triển này sẽ không nhanh, nhưng nếu tính toán đúng thời gian thì trong vòng 3 tỉ năm nữa, nó sẽ lớn hơn khoảng 5% so với hiện nay”.

Dải Ngân hà là một thiên hà xoắn ốc rộng khoảng 100.000 năm ánh sáng, chứa hàng trăm tỷ ngôi sao (Các nhà khoa học không chắc chắn về con số chính xác.) Đánh giá trực tiếp sự mở rộng của dải Ngân hà rất khó vì Trái Đất nằm ở vùng trung tâm. Do đó, Martínez-Lombilla cùng đồng nghiệp tiến hành quan sát thêm những thiên hà xoắn ốc khác.

Nhóm nghiên cứu phân tích rìa ngoài của một số thiên hà xoắn ốc qua dữ liệu quang học do Trạm quan sát bầu trời kỹ thuật số Sloan (SDSS) thu thập, dữ liệu cận hồng ngoại và cận cực tím từ kính viễn vọng không gian Spitzer và GALEX của NASA. GALEX và Spitzer cùng được phóng lên vũ trụ năm 2003. Trong khi GALEX bị ngừng sử dụng năm 2013 thì Spitzer vẫn đang hoạt động.

Sự hình thành và chuyển động của sao mà nhóm nghiên cứu quan sát được cho thấy, những thiên hà như dải Ngân hà đang mở rộng với tốc độ khoảng 1.770 km/h, gấp 1,4 lần tốc độ âm thanh trên Trái Đất.

Theo các nhà thiên văn học, với trường hợp của dải Ngân hà, sự tăng trưởng tương đối một cách dần dần này sẽ bị ảnh hưởng trong khoảng 4 tỷ năm nữa bởi sự kiện Ngân hà va chạm với thiên hà Tiên nữ. Hai thiên hà này có thể sẽ hợp nhất thành một thiên hà.

Martínez-Lombilla đã trình bày các kết quả nghiên cứu mới nhất vào ngày 3/4 tại Tuần lễ Thiên văn học và Không gian châu Âu tại Liverpool, Anh.

Hồng Liên (t/h)