Không chỉ mang về doanh thu hàng trăm triệu USD cho Walt Disney, “Hành trình của Moana” còn phần nào quảng bá “miễn phí” cho một bộ tộc ở Thái Bình Dương. Liệu có ẩn ý gì không khi Nhà Chuột chọn bộ tộc Maori để đưa lên màn ảnh rộng?
Ra mắt vào tháng 11/2016, “Hành trình của Moana” đã mang lại thành công về mặt thương mại cho Walt Disney khi thu về tới hơn 600 triệu USD, đồng thời bộ phim còn được đề cử 2 giải Oscar cho Phim hoạt hình xuất sắc nhất và Âm nhạc trong phim với ca khúc “How Far I’ll Go” from Moana. Chỉ số IMDb của bộ phim là 7,7/10, con số khá cao đối với một bộ phim hoạt hình.
Moana không chỉ thu hút khán giả bởi kỹ xảo 3D đẹp mắt mà còn bởi nội dung khá mới lạ, không còn đi theo mô thức cũ là tình yêu lãng mạng, lần này Disney mang đến cho người xem cái nhìn về một dân tộc trên một hòn đảo giữa Thái Bình Dương.
Moana Waialiki là con gái đồng thời là người thừa kế của một trưởng đảo trên Polynesian của Motunui. Bà nội của cô – Tala là một người kính ngưỡng vào thần linh, luôn muốn truyền đạt lại cho con cháu những câu chuyện thần thoại xa xưa.
Trong những câu chuyện kể của bà cho những đứa trẻ trong làng, trong đó có Mona dường luôn ẩn ý muốn lưu giữ truyền thuyết của hơn 1.000 năm trước: Câu chuyện về Á thần Maui đã đánh cắp trái tim của nữ thần đảo Te Fiti làm sinh ra một thứ bóng tối khủng khiếp, khiến quỷ Te Ka trỗi dậy. Cuối cùng, trong một trận đánh không cân sức, ông nhận lấy thất bại và đã đánh rơi trái tim của Te Fiti và lưỡi câu ma thuật của mình vào lòng đại dương. Thứ bóng tối kia lan dần ra thế giới và phá hủy mọi sự sống, buộc dân làng trên đảo phải ngừng lại các cuộc hành trình thám hiểm biển.
Tala tin rằng sứ mệnh của bà là lưu giữ lại những câu chuyện cổ cho đến một ngày tìm được người thích hợp phá giải lời nguyền xưa, trả lại sự yên bình cho mẹ biển mà chính Moana cháu gái bà là người được biển lựa chọn.
Bà chỉ cho cháu gái của mình thấy sự tăm tối đang tàn phá dần hòn đảo của họ. Với tấm lòng quả cảm và niềm tin mãnh liệt, Moana đã tìm được Maui, giúp ông lấy lại sức mạnh chống lại Te Ka để trả lại trái tim cho mẹ đảo.
Không chỉ là hành trình đi tìm bản thân, Moana là một trong số ít bộ phim hoạt hình đưa rất nhiều thông điệp đến với người xem.
Trong phim, dù không phải nhân vật chính nhưng Maui lại gần như chiếm trọn cảm tình của người xem. Ông mang đầy đủ bản tính của con người, nhưng lại có được năng lực của Thần với các phép biến hóa, sức mạnh vô địch như Hercules trong thần thoại Hi Lạp, và khả năng bất tử. Tuy nhiên, phép thuật của ông hoàn toàn lệ thuộc vào cái móc câu do Thần ban tặng, nhưng nó cũng không phải là vật bất phàm không gì phá nổi, bằng chứng là những tổn hại trong cuộc giao chiến với Te Ka. Maui phải cùng Moana vượt qua trùng trùng khổ nạn mới có thể trả lại trái tim cho mẹ đảo, từ đó ông mới được nữ thần đảo ban pháp khí mới.
Cha của Moana, trưởng đảo Tui với trạng thái tâm lý giống như con người hiện nay, họ đều có điểm chung là không còn tin tưởng những câu chuyện cổ xưa, mất niềm tin vào Thần, chấp nhận sống an phận trên một hòn đảo nhỏ. Ông sẵn sàng đốt bỏ những con thuyền mà tổ tiên từng giương buồm để ra khơi khai phá hòn đảo mới. Tui trở thành hình ảnh gợi mở về con người ngày nay, những thế hệ chối bỏ văn hóa truyền thống và những giá trị cổ xưa.
Điều này thể hiện đúng biểu hiện của thời mạt Pháp, những di tích Thần truyền xuống thế gian đang bị phá hủy, văn hóa suy thoái, còn đạo đức con người thì xuống cấp. Quỷ Te Ka tượng trưng cho sự phẫn nộ của thiên nhiên, đồng thời thể hiện hoàn cảnh nhân loại phải đối mặt trong thời kỳ mạt Pháp, nhiều hiện tượng dị thường xuất hiện, ví dụ như khí hậu biến hóa bất thường, các miệng núi lửa đang chực chờ phun trào…
Và bà của Moana giống như sứ giả của Thần, tâm trí bà luôn lưu giữ những câu chuyện cổ với niềm tin mãnh liệt, hi vọng một ngày có thể đánh thức thần đảo, đẩy lùi bóng tối.
Walt Disney xây dựng hình tượng Moana và Maui có nhiều điểm tương đồng: tấm lòng lương thiện, bản tính kiên cường, lúc tiến lúc lùi nhưng không chấp nhận lòng vị tư, có lẽ vì lẽ đó mà và cả hai đều được Thần lựa chọn. Những thời điểm nản lòng, tưởng chừng như là điểm cực hạn không đường tiến, khiến họ đánh mất niềm tin vào bản thân, thì cả hai đều thay phiên động viên lẫn nhau rằng:
Bạn chính là do Thần chọn.
Cuối cùng họ đã trả lại trái tim cho Te Fiti, cứu hòn đảo của Moana khỏi sự tăm tối.
Có lẽ, con người muốn thoát khỏi trường hạo kiếp này thì phải nâng cao đạo đức, khôi phục văn hóa Thần truyền.
Một điểm đáng chú ý nữa là Moana với tâm hồn thuận tịnh đã nhận ra sự thật ẩn đằng sau vẻ ngoài hung dữ của Te Ka: Quỷ lửa chính là Te Fiti, nó thể hiện phần ma tính của Mẹ đảo khi bị đánh cắp trái tim. Các vị thần sớm biết chuyện này và họ đã lựa chọn Maui cùng Moana trả lại trái tim cho Te Fiti. Điều này cũng giống như các vị Thần nhìn thấy kiếp nạn con người sắp gặp phải, khi con người đã lạc mất ý nghĩa nhân sinh và mất đi niềm tin vào các giá trị cổ xưa, do đó họ đã sớm an bài người giúp thế giới thoát khỏi mê mờ, tìm lại bản thân.
Tại sao Disney lựa chọn hình ảnh của người Maori?
Khi nhìn động tác hình thể trong vũ điệu của Maui, chắc hẳn nhiều người sẽ nhận ra đó là điệu nhảy của người Maori, với tên gọi là vũ điệu Haka, nhưng bạn có từng tự hỏi, tại sao trên thế giới rất nhiều dân tộc mà Walt Disney lại chọn tộc người này, có phải họ muốn khai thác nội dung mới lạ, hay là nhắm và một thị trường tiềm năng mới (bộ tộc Maori có khoảng 720.000 người)? Và người Maori có nhiều điệu nhảy nhưng tại sao nhân vật Maui trong bộ phim lại thường nhảy điệu Haka?
Trước khi nghĩ đến câu trả lời, bạn đọc nên biết rằng các truyền thuyết của người Maori cũng khá tương đồng với những dân tộc khác trên thế giới, do đó nếu nói Nhà Chuột muốn khai thác nội dung mới lạ thì cũng không hợp lý. Trong khi lợi nhuận họ thu được hoàn toàn xứng đáng với công sức của đoàn làm phim, còn tộc người Maori dù chiếm 15% dân số New Zealand nhưng cũng chỉ là một phần rất nhỏ của thế giới. Thậm chí việc đưa Á thần Maui vào “Hành trình của Moana” còn là sự quảng bá “miễn phí” cho bộ tộc này.
Trong phim, Maui nhảy điệu Haka khi chuẩn bị vào vùng đất quái vật và lúc đương đầu với quỷ Te Ka, điệu nhảy này được dùng vào những thời điểm đó có lẽ vì nó tượng trưng cho tín ngưỡng, ngôn ngữ, sinh lực, kiểu mẫu và lịch sử, thể hiện sự tín Thần giúp ông vượt qua mọi khó khăn. Ngày nay, Haka được biểu diễn trước mỗi trận thi đấu thể thao, lễ chào đón trang trọng và là một cách thể hiện bản sắc dân tộc độc đáo của New Zealand.
Đội tuyển New Zealand nhảy điệu Haka trong World Cup 2014.
Ngoài ra, tù trưởng Amato Akarana của người Maori ngày nay chính là một nhân vật chính nghĩa thời hiện đại. Năm 2015, ông đã đệ đơn khởi kiện cựu Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Giang Trạch Dân vì “thu hoạch tạng sống của các học viên Pháp Luân Công là một tội ác chống lại nhân loại“. Bằng trái tim thiện lương, không ngoảnh mặt trước thảm họa diệt chủng một tập thể người vô tội, ông đã có một lựa chọn đúng đắn cho dân tộc của mình, bộ phim này chính là khởi đầu phúc báo mà dân tộc ông nhận được.
Nếu có ai nghi ngờ về điều này, vậy hãy xem tiếp câu chuyện về ông Amato. Tương tự như công chúa Moana được người bà chỉ dẫn, mang những thông điệp của thần đến cho cô, tù trưởng Amato cũng nhận được sứ mệnh do tổ tiên giao phó, được cha ông dặn dò rằng:
“Amato, hãy ghi nhớ, một ngày trong tương lai nếu có một nhóm người Trung Quốc bị bức hại tìm đến sự giúp đỡ của con, con phải ủng hộ họ”.
Lúc đầu ông không thực sự hiểu được ý nghĩa của những lời cha nói cho đến khi gặp các học viên Pháp Luân Công cách đây vài năm. Điều này cho thấy việc làm của vị tù trưởng hoàn toàn phù hợp với tổ tiên của ông, và cũng phù hợp với ý chỉ của Thần giao cho ông.
Tú Văn/TinhHoa.net