Ngày 3/1/1931, một bài báo xuất hiện trên tờ Modesto News-Herald kể về cuộc gặp gỡ kỳ lạ giữa kiến trúc sư nổi tiếng Robert Stacy-Judd với một vị ẩn sĩ già người Maya, khi ông đang bị lạc trong lúc khám phá hang động Loltun tại Mexico.
Hình ảnh Robert Stacy-Judd trong khoảng năm 1933. (Ảnh: Wikimedia Commons)
Vị kiến trúc sư đam mê thám hiểm
Robert Stacy-Judd là một kiến trúc sư người Anh từng tham gia vào công cuộc phục hưng văn hóa Maya, một phong trào phát triển mạnh trong những năm 1920 và 1930. Phong cách các công trình của ông lấy cảm hứng từ lối kiến trúc và nghệ thuật của các nền văn minh Mexico thời tiền Columbus. Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Stacy-Judd là Khách sạn Aztec, được xây dựng vào năm 1924, trên đường 66 ở Monrovia, thung lũng San Gabriel, California.
Stacy-Judd rất đam mê nền văn hóa Maya. Ngoài các tác phẩm kiến trúc của mình, niềm đam mê của Stacy-Judd còn thể hiện qua việc ông đã tự mình khám phá nền văn minh Maya và ghi chép về những công trình kiến trúc của họ.
Trải nghiệm ở hang Loltun
Một trong những nơi mà Stacy-Judd từng khám phá là hang Loltun. Hang động này nằm trên bán đảo Yucatan, cách thị trấn Oxkutzcab, Mexico khoảng 5km về phía Nam. Hang Loltun chứa các hiện vật khảo cổ, các bức bích họa, liên quan đến nền văn minh Maya thời Tiền Cuối Cổ điển, và có lẽ đó là điều đã thôi thúc Stacy-Judd khám phá hang động này.
Theo Stacy-Judd, chuyến thám hiểm của ông là “cuộc chinh phục thứ 5 đến vùng đất bao la nằm bên dưới lòng đất này”. Lần đó ông đi cùng 3 người dẫn đường bản địa.
Để có thể tìm được đường ra khỏi hang, Stacy-Judd bảo một người chỉ đường đứng tại điểm vẫn còn có thể nhìn thấy ánh sáng trong hang động. Sau khi đi sâu hơn, ông để người chỉ đường thứ hai ở lại nơi người đó có thể nghe được giọng nói của người thứ nhất. Rồi ông tiếp tục đi sâu vào trong hang với người hướng dẫn thứ ba.
Bị lạc!
Trong khi hai người đang mải khám phá hang động, một tảng đá lớn rơi từ nóc hang, xuống đúng chỗ Stacy-Judd và người hướng dẫn của ông đứng. May mắn là họ đã kịp nhận ra trước khi nó rơi xuống.
Tiếng động của tảng đá đã làm người dẫn đường đầu tiên nghe thấy và chạy đến xem chuyện gì đã xảy ra. Kết quả là họ không còn biết đường ra khỏi hang động. Sau khi gặp được hướng dẫn viên thứ hai, bốn người đã cố gắng trở lại đường cũ với hy vọng có thể rời khỏi nơi đây.
Vào đúng lúc, Stacy-Judd đi qua một cái khe hẹp dẫn đến một phòng trong hang. Khi sắp trở ra, ông đã nhìn thấy một thứ khiến mình phải sững lại. Một luồng ánh sáng nhỏ, tiếp đến là đầu và hình dáng một người dần tiến đến từ phía một đống đá. Khi Stacy-Judd có thể nhìn rõ ràng hơn thì nhận ra đó là một “ông lão mặc áo choàng trắng”.
Sự xuất hiện của vị ẩn sĩ người Maya
Stacy-Judd liền gọi những người hướng dẫn đến nói chuyện với ông lão, vì họ có thể nói cùng một thứ ngôn ngữ. Mặc dù nhà thám hiểm và những hướng dẫn viên của ông không nói chung một thứ tiếng, nhưng Stacy-Judd đã được họ cho biết thông qua các dấu hiệu rằng người đàn ông kia là một tu sĩ người Maya đang canh giữ tài sản của người Maya. Ngoài ra, ông còn được cho biết vị ẩn sĩ này đã 1.000 năm tuổi.
Stacy-Judd nghĩ họ đã hơi phóng đại, nhưng ông cũng đồng ý rằng người đàn ông này đã hơn trăm tuổi rồi. Cuối cùng, ông lão cũng hiểu rằng họ đã bị lạc và dẫn họ ra khỏi hang động. Stacy-Judd cho biết sau khi họ rời khỏi hang, ông đã chụp ảnh ông, và dúi một vài đồng tiền vào bàn tay khô cằn của ông, nó không có ý nghĩa như một phần trả công, mà chỉ là một chút biểu hiện lòng cảm kích của ông trước khi rời đi.
Vị ẩn sĩ già người Maya đã trở lại hang động và không ai có thể thấy ông thêm một lần nữa.
Hoàng An biên dịch