Bệnh đậu mùa được thừa nhận là một trong những dịch bệnh đáng sợ nhất trong lịch sử nhân loại, xuất hiện từ thời trước công nguyên và được ví như “căn bệnh của quỷ”.
Lịch sử và cái kết của cuộc chiến với “virus của quỷ”
Đậu mùa xuất hiện vào khoảng 10.000 năm trước Công nguyên. Chứng tích xưa nhất của bệnh đậu mùa là những vết mụn mủ trên xác ướp của Pharaon Ramses V thời Ai Cập cổ đại. Căn bệnh này đã giết chết khoảng 400.000 người dân châu Âu mỗi năm trong những năm cuối thế kỷ 18, trong đó có 5 quốc vương đương tại vị.
Bệnh này cũng là nguyên nhân của 1/3 trường hợp bị mù. Khoảng 20-60% số những người nhiễm bệnh, trong đó có khoảng hơn 80% là trẻ em, bị tử vong. Hậu quả là 300-500 triệu người đã chết vì bệnh đậu mùa vào thế kỷ 20. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước lượng riêng năm 1967 có khoảng 15 triệu người nhiễm bệnh và 2 triệu người tử vong.
Thời Trung cổ, hết vụ dịch này đến vụ dịch khác liên tiếp bùng nổ trên khắp các nước châu Âu. Khoảng 50% dân chúng mắc bệnh và tỷ lệ tử vong lên đến 30%. Những người sống sót thường phải chịu hậu quả nặng nề: mù lòa, tàn tật, biến dạng khuôn mặt vĩnh viễn.
Sau chiến dịch chủng đậu vắc-xin kéo dài từ thế kỷ 19 đến thế kỷ 20, WHO chứng nhận đã tiêu diệt được bệnh đậu mùa vào năm 1979. Đậu mùa là 1 trong 2 bệnh truyền nhiễm đã được diệt dứt điểm; căn bệnh kia là bệnh dịch tả trâu bò (rinderpest) được công nhận đã bị tiêu diệt vào năm 2011.
Bệnh đậu mùa lây nhiễm
Nếu ai đó bị nhiễm bệnh đậu mùa, có thể mất từ 7-17 ngày để các triệu chứng bùng phát. Lúc đầu, các triệu chứng có thể giống như cúm, sốt cao, mệt mỏi, đau đầu và đau lưng.
Trong vòng 2-3 ngày sau khi các triệu chứng bắt đầu, phát ban thường nổi trên khuôn mặt, chân và cánh tay. Nó bắt đầu với các vết đỏ, sau đó đầy mủ và đóng vảy. Vảy khô lại và rơi ra khoảng 3-4 tuần sau đó.
Bệnh đậu mùa là rất dễ lây lan, đặc biệt là trong tuần đầu tiên phát ban. Nó thường lây lan trong nước bọt bị nhiễm khi người ta ho hoặc hắt hơi.
Những lo lắng về bệnh đậu mùa
Mặc dù nhiễm bệnh đậu mùa đã bị xóa sổ nhiều năm trước đây, các mẫu virus đậu mùa gây ra bệnh đậu mùa đã được nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Một số người đã bày tỏ lo ngại rằng khủng bố có thể lưu giữ các mẫu virus cho mục đích truyền bệnh.
Nói về khả năng của những kẻ khủng bố làm lan rộng bệnh đậu mùa là một loại vũ khí sinh học, thực tế điều này có lẽ sẽ không xảy ra vì một vài lý do. Đầu tiên, bọn khủng bố sẽ cần các mẫu virus và vài phòng thí nghiệm nghiên cứu để bảo quản chúng. Ngoài ra, nó sẽ vô cùng khó khăn đối với một nhóm khủng bố khi dành thời gian cho việc sản xuất một số lượng lớn các virus đậu mùa mà không bị phát hiện.
Sau 11/9/2001, các cuộc tấn công khủng bố và bệnh than gây sợ hãi trong cùng năm đó, chính phủ Hoa Kỳ đã cẩn thận hỏi một số công ty để bắt đầu làm vắc-xin bệnh đậu mùa một lần nữa. Ngày nay, vắc-xin đã có đủ trên tay để bảo vệ người dân Mỹ trong trường hợp có dịch bệnh đậu mùa.
Các quan chức y tế công cộng lên kế hoạch nhanh chóng đáp ứng sẵn sàng để tiêm chủng cho bất cứ ai tiếp xúc với bệnh, cũng như những người tiếp xúc với họ.
Các chuyên gia tin rằng vắc-xin có thể ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này, và họ cũng tin rằng những kẻ khủng bố sẽ gặp khó khăn trong việc sản xuất và sử dụng virus đậu mùa như một thứ vũ khí sinh học, vì chúng mất nhiều thời gian và hiệu quả thấp.
Xem thêm: Hành trình chế ngự “virút của quỷ”
Nhẫn Đông tổng hợp