Việc Thẩm phán Tòa án tối cao Ruth Bader Ginsburg vừa qua đời có thể mang lại lợi thế cho khối bảo thủ tại tòa án tối cao, trong các vụ kiện tụng sẽ được đem ra xét xử trong nhiệm kỳ tới.
Hồi cuối tuần, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố sẽ thay thế Ginsburg, người ủng hộ hôn nhân đồng tính và nạo phá thai, đã qua đời vào ngày 18/9 ở tuổi 87, bằng một nữ thẩm phán thuộc phe bảo thủ. Nếu ứng cử viên của Trump được xác nhận, về lý thuyết sẽ có 6 thẩm phán bảo thủ hệ thống trên tòa án tối cao 9 thành viên, thay vì 5 như hiện tại.
Hiện có 12 phụ nữ trong danh sách những người có thể được Trump đề cử, đứng đầu là 2 người được đề cử tại tòa án cấp thấp hơn, Thẩm phán Amy Coney Barrett của Tòa phúc thẩm khu vực 7 có trụ sở tại thành phố Chicago và Thẩm phán Barbara Lagoa của Tòa án khu vực 11 có trụ sở tại thành phố Atlanta.
Các đảng viên Dân chủ cho rằng đảng Cộng hòa đang đạo đức giả khi chọn ra một ứng cử viên quá gần với cuộc bầu cử tổng thống, sẽ diễn ra vào ngày 3/11, đặc biệt là sau khi đảng Cộng hòa ở Thượng viện ngăn ứng cử viên của Tổng thống Barack Obama lúc bấy giờ, Merrick Garland, sau khi thẩm phán thuộc Đảng bảo thủ Antonin Scalia đột ngột qua đời vào năm 2016.
Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa có đủ số phiếu để xác nhận ứng cử viên Tòa án Tối cao tiếp theo của Trump trước cuộc bầu cử ngày 3/11, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện Lindsey Graham cho biết trên chương trình Hannity của Fox News vào ngày 21/9.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục quy trình trong ủy ban, chúng tôi sẽ báo cáo việc đề cử ngoài ủy ban lên sàn của Thượng viện Hoa Kỳ để chúng tôi có thể bỏ phiếu trước cuộc bầu cử. Đó là quy trình lập hiến,” Graham nói.
Trong khi đó, nhiệm kỳ mới của tòa án tối cao sẽ bắt đầu vào ngày 5/10, với 8 thẩm phán sẽ ra xét xử các vụ án.
Các chuyên gia pháp lý nói với Epoch Times, mối quan tâm cấp bách nhất là: điều gì sẽ xảy ra nếu các vụ tranh tụng liên quan trực tiếp đến cuộc bầu cử tổng thống diễn ra trước một tòa án lại ở mức cân bằng 4-4 theo đường lối tư tưởng.
Nếu đó là một cuộc bầu cử gần kề, “bạn sẽ có rất nhiều cuộc chiến pháp lý và Tòa án Tối cao có thể sẽ phải can thiệp,” Curt Levey – Chủ tịch Ủy ban Tư pháp cho biết.
Ông nói, việc có sự phân chia ở mức 4-4 tại tòa án cấp cao có thể dẫn đến hỗn loạn, lập luận rằng các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện nên xác nhận ứng cử viên chưa được nêu tên của Trump.
Thông thường, các trường hợp liên quan đến các vấn đề tương tự sẽ được đưa ra tòa thông qua một số vòng kháng cáo nhưng nếu tỷ lệ phân chia là 4-4, thì quyết định không thể hài hòa, ông nói.
“Chỉ cần nghĩ về vụ Bush kiện Gore, được nhân lên bởi nhiều bang với Tòa án Tối cao không thể bước vào và trả lời một câu hỏi và các vấn đề khác nhau được quyết định khác nhau theo các mạch khác nhau. Điều đó có thể khiến Bush kiện Gore giống như một bữa tiệc.”
Trong vụ Bush kiện Gore (2000), Tòa án Tối cao đã tạm dừng việc kiểm phiếu ở bang Florida, trao quyền tổng thống cho ứng cử viên đảng Cộng hòa George W. Bush 36 ngày sau Ngày bầu cử. Tòa án đã biểu quyết với tỷ lệ 7–2, rằng các thủ tục kiểm phiếu ở các nơi vi phạm Hiến pháp và tỷ lệ 5–4 trong việc ngừng kiểm phiếu.
“Nếu bạn chỉ lùi lại và nói, ‘Liệu đất nước sẽ tốt hơn nếu có 9 thẩm phán trên Tòa án tối cao thay vì một số chẵn khi cuộc bầu cử này được diễn ra tại các tòa án’, tôi không nghĩ là bất kỳ ai – nếu bạn đặt câu hỏi theo cách đó cho rằng đất nước nên có 8 thẩm phán trên tòa án, những người không thể can thiệp ngay cả khi chúng ta đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị và hiến pháp,” Levey nói.
Kelly Shackelford, chủ tịch của First Liberty Institute, đồng ý với Levey.
“Hiện tại đã có rất nhiều lời bàn tán trước khi chúng ta tiến tới cuộc bầu cử về các vụ kiện bầu cử… vì vậy, ý tưởng về một vụ kiện bầu cử khổng lồ lên Tòa án tối cao và kết thúc với tỷ số hòa 4-4 sẽ là một thảm họa cho đất nước chúng ta,” Shackelford nói.
“Bạn cần có tòa án đầy đủ ở đó và tôi nghĩ điều đó cũng thực sự quan trọng bởi vì có những cuộc chiến đang diễn ra trên khắp đất nước hiện nay về tự do tôn giáo và nhà thờ, nơi các dịch vụ đang bị hạn chế theo các quy định liên quan đến đại dịch,” ông nói thêm.
Trong một cuộc phỏng vấn với The Epoch Times, Levey cho biết việc có 8 thay vì 9 thẩm phán đang làm giảm quyền lực của Chánh án John Roberts, một người bảo thủ trên danh nghĩa có lịch sử bỏ phiếu cho khối tự do trong các vụ án cấp cao.
“Khi Ginsburg còn tại vị ở tòa, Roberts là người quyết định, trong khi với 8 người trên tòa, Roberts chỉ là người quyết định nếu ông gia nhập phe bảo thủ, và nếu ông gia nhập 3 người theo phe tự do còn lại, thì bạn sẽ có tỷ số hòa.”
Roberts có thể bỏ phiếu để cứu Obamacare, và ông đã làm cách đây vài năm, California và Texas có lịch trình tranh luận vào tháng 11.
Một thẩm phán liên bang ở Texas đã bãi bỏ Đạo Luật bảo vệ bệnh nhân và Chăm sóc y tế giá phải chăng, cho rằng với việc Quốc hội bãi bỏ nhiệm vụ cá nhân một cách hiệu quả, đạo luật này là vi hiến.
Shackelford nói rằng sự vắng mặt của Ginsburg là điều hữu ích cho sự nghiệp tự do tôn giáo trong trường hợp sắp tới, vụ Fulton kiện Thành phố Philadelphia.
Philadelphia không thể được phép tiếp tục phân biệt đối xử với những người được nhận làm con nuôi dựa trên quan điểm tôn giáo. Ginsburg dường như đã ra phán quyết chống lại cơ quan nhận con nuôi, cơ quan có chính sách không áp dụng với cha mẹ đồng tính, Shackelford cho hay.
Một trường hợp thách thức luật phá thai có thể phát sinh. Nếu có, trong vụ Roe kiện Wade (1973), quyết định của Tòa án Tối cao hợp pháp hóa việc phá thai trên toàn quốc, có thể sẽ có cơ sở pháp lý kém vững chắc hơn nếu không có sự tiếp tay từ Ginsburg, khiến quyền phá thai được củng cố.
Được biết đến như một người theo chủ nghĩa tự do dân sự, sự vắng mặt của Ginsburg trên tòa án cũng có thể ảnh hưởng đến vụ Tanzin kiện Tanvir, sẽ được xét xử vào tháng 11. Chính quyền Trump lập luận rằng nhiều người đàn ông Hồi giáo, những người tuyên bố họ bị đưa vào “danh sách cấm bay” của Hoa Kỳ một cách sai trái vì từ chối cung cấp thông tin cho chính phủ, sẽ không được yêu cầu các quan chức liên bang bồi thường thiệt hại.
Nếu không có Ginsburg, tòa án dường như sẽ ra phán quyết chống lại những người đàn ông này, mặc dù Đạo luật Khôi phục Tự do Tôn giáo năm 1993 (RFRA) cho phép các vụ kiện bồi thường thiệt hại đối với các quan chức liên bang, trong trường hợp này là các thành viên của FBI.
Việc bỏ trống ghế của Ginsburg có thể khiến cho việc Jones kiện Mississippi, dự kiến được xét xử vào tháng 11 đối với việc tuyên án tù chung thân không ân xá, sẽ thành công.
Yêu cầu của đảng Dân chủ Hạ viện để tiếp cận các tài liệu bí mật của đại bồi thẩm đoàn được đề cập trong báo cáo của cựu cố vấn đặc biệt Robert Mueller, liên quan đến cuộc điều tra của ông về sự can thiệp tiềm tàng của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016 có thể sẽ yếu hơn nếu không có Ginsburg trên băng ghế tòa án tối cao trong Bộ Tư pháp và Ủy ban Tư pháp Hạ viện, dự kiến sẽ được xét xử vào tháng 12.
Thiên Thành (Theo Epoch Times)