Những ngày qua, BV Việt Đức đã tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân tới thăm khám các bệnh lý sỏi tiết niệu và u tuyến tiền liệt, nhiều người trong số đó đã phải cắt cả thận. Các bác sĩ cho biết, một trong những nguyên nhân của bệnh lý này là do thói quen lười uống nước của người bệnh.
Bắt xe từ Quốc Oai, Hà Nội đến khoa Phẫu thuật tiết niệu, BV Việt Đức khám từ sớm, bà Kiều Thị D. (62 tuổi) cho biết, thỉnh thoảng bà thấy đau lưng âm ỉ, ban đầu nghĩ đau cột sống nhưng khi khám tại BV Việt Đức thì được bác sĩ chẩn đoán bị ứ thận trái.
Theo đó, đài bể thận trái của bà D. bị giãn rất nhiều, nhu mô mỏng còn 0,7 cm, trong khi kích thước nhu mô thông thường dày 5-6 cm, chỗ nối bể thận niệu quản có 2 sỏi kích thước 1,8 cm và 1 cm.
Tương tự như bà D., anh Nguyễn Văn T. (49 tuổi, Hà Nội) đã phát hiện sỏi thận từ 3 năm trước nhưng cố chịu đựng vì sợ phẫu thuật. Gần đây, anh T. liên tục thấy đau dữ dội cạnh sườn phải mới đến BV thăm khám và phát hiện nhu mô thận trái của anh bị giãn mỏng, chỗ dày nhất chỉ còn hơn 1 cm, đài bể thận giãn và có nhiều sỏi ở nhóm đài dưới, viên lớn kích cỡ 0,8 cm kèm theo giãn niệu quản.
Trao đổi với phóng viên, PGS.TS Đỗ Trường Thành – Trưởng khoa Phẫu thuật tiết niệu bệnh viện Việt Đức cho biết, trường hợp của bà D. và anh T. đều phải chỉ định nhập viện phẫu thuật gấp.
“Khi nhu mô thận giãn mỏng quá mức sẽ bị mất chức năng, thậm chí là vỡ, khi đó sẽ phải cắt thận. Không chỉ cắt 1 thận, có những bệnh nhân phải cắt cùng lúc 2 thận, những trường hợp này sẽ phải chạy thận liên tục hàng ngày và chờ ghép thận”, PGS Thành chia sẻ.
Nguyên nhân chính dẫn đến sỏi thận là do người bệnh uống quá ít nước
Theo vị Trưởng khoa Phẫu thuật tiết niệu bệnh viện Việt Đức này, có rất nhiều người lầm tưởng việc bổ sung quá nhiều canxi là nguyên nhân dẫn tới sỏi thận.
“Vợ tôi cứ trách tôi không điều độ trong ăn uống, ăn uống những thực phẩm có quá nhiều can xi dẫn tới cặn canxi đọng lại trong thận dẫn tới bị sỏi thận”, ông N.T.T (60 tuổi, Hà Nam), một bệnh nhân bị sỏi thận đã nhiều năm chia sẻ.
Giải đáp về vấn đề này, PGS Trường Thành cho biết, việc chăm bổ sung can-xi cho cơ thể không gây sỏi thận. Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh sỏi thận đến từ chế độ ăn uống và việc uống ít nước hàng ngày, hoặc tại một số địa phương có nhiều đá vôi nguồn nước bị nhiễm các chất dễ gây sỏi thận nên nhiều người mắc bệnh.
“Bệnh xuất phát từ thói quen ăn uống, sinh hoạt, không phải do bị dị tật thận, bàng quang hay do ăn nhiều can-xi. Nguyên nhân chủ yếu nhất là do thói quen uống ít nước và chịu ảnh hưởng của các vùng địa dư nhiều đá vôi như các tỉnh Phú Thọ, Ninh Bình”” – PGS.TS. Đỗ Trường Thành khẳng định.
Đáng lưu ý, dù tỉ lệ người dân mắc sỏi tiết niệu khá lớn nhưng thường hay đi khám ở giai đoạn muộn do nhiều triệu chứng ban đầu bị bỏ qua. Khi để muộn, sỏi đài bể thận sẽ gây biến chứng như: Nhiễm khuẩn tiết niệu; viêm đài bể thận, suy thận do sỏi thận 2 bên gây tắc nghẽn…Trường hợp sỏi di chuyển xuống niệu quản sẽ gây các cơn đau quặn thận, gây tắc nghẽn dẫn đến ứ nước, ứ mủ thận, suy chức năng thận.
Phòng tránh sỏi thận, uống trên 2 lít nước mỗi ngày
Theo PGS Thành thì sỏi thận là bệnh lý phổ biến trong số các bệnh thuộc đường tiết niệu. Chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý góp phần khiến tỷ lệ người mắc sỏi thận tăng nhanh mỗi năm.
Trường hợp chị D. và anh T. chỉ là 2 trong số gần 200 trường hợp được thăm khám miễn phí các bệnh lý sỏi tiết niệu và u tuyến tiền liệt cuối tuần qua tại BV Việt Đức cuối tuần qua. Theo thống kê sơ bộ thì mỗi ngày bệnh viện này tiếp nhận 25-30 bệnh nhân bị sỏi thận.
Theo đó, PGS Thành khuyến cáo để phòng bệnh và theo dõi sau điều trị sỏi thận, người bệnh cần có chế độ ăn uống nhiều nước trên 2 lít/ngày, hạn chế thức ăn nhiều canxi, oxalate như sữa, phomat, chè, hạn chế protit động vật.
Với những bệnh nhân đã tán sỏi, sau phẫu thuật cần phải tái khám định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng cũng như sỏi tái phát.
Ngoài ra, PGS cũng khuyên người dân đừng để đến khi cơ thể cảm thấy khát mới uống nước, mà cần có một chế độ và thời gian uống nước chuẩn. Dưới đây là những khung giờ tốt cho việc uống nước.
6-7 giờ: Uống một ly nước ngay khi ngủ dậy để giúp lọc sạch gan và thận. Không nên vội vàng ăn sáng ít nhất là nửa tiếng sau khi uống nước, hãy để nước ngấm vào đến từng tế bào trong cơ thể.
8-9 giờ: Uống một cốc nước khi đến công sở để lấy lại sự sảng khoái cho cơ thể bắt đầu làm việc.
11 giờ: Uống một cốc nước sau vài giờ làm việc trong văn phòng đóng kín để giữ ẩm cho cơ thể và giảm căng thẳng công việc.
12 giờ: Uống nước sau bữa trưa không chỉ tốt cho tiêu hóa mà còn giúp người uống giữ được vóc dáng cân đối.
15-16 giờ: Uống một cốc nước vào giờ làm việc buổi chiều sẽ giúp bớt buồn ngủ và tập trung hơn.
17 giờ: Một cốc nước trước khi rời văn phòng sẽ làm bớt cảm giác đói và mệt.
22 giờ: Uống nước nửa giờ đến một giờ trước khi đi ngủ sẽ giúp cơ thể phòng chống nguy cơ máu cục máu đông.
Vũ Tuấn (t/h)