Tình trạng giá thiết bị lộn xộn, bị đẩy cao đã diễn ra từ lâu. Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu các địa phương báo cáo giá trúng thầu thiết bị.
Ngày 4/5, vụ trưởng Vụ Trang thiết bị – công trình y tế Bộ Y tế Nguyễn Minh Tuấn cho biết Bộ Y tế đã yêu cầu các đơn vị báo cáo giá trúng thầu thiết bị, vật tư y tế để công khai trên website của bộ từ năm 2019. Ông nói:
“Tới đây các địa phương sau khi đấu thầu đều phải gửi thông báo về thiết bị, vật tư đã mua, giá, cấu hình/chủng loại để từ đó có dữ liệu cho các đơn vị khác so sánh, làm cơ sở khi chấm thầu”.
Từ vụ “loạn giá” mua máy xét nghiệm virus Vũ Hán, cho đến chuyện thiết bị giá nhập khẩu đến cảng Việt Nam trên 13 tỷ đồng, nhưng giá trúng thầu vào đến bệnh viện hơn 40 tỷ đồng. Hay chuyện Bộ Y tế phải thừa nhận 99 thiết bị y tế giá trên 140 tỷ đang “đắp chiếu”, không dùng hoặc hư hỏng… Khi bị phát hiện, lại thanh minh theo kiểu ‘cho mượn’ hay mua xong mới ‘đàm phán’ giảm giá,… đã lộ ra dấu hiệu thiếu minh bạch về sử dụng ngân sách mua sắm thiết bị y tế.
Năm 2019, chỉ thí điểm đấu thầu 26 loại thuốc thôi đã giúp ngân sách tiết kiệm khoản tiền khổng lồ lên tới gần 3000 tỷ đồng, cho thấy nguyên nhân sâu xa vì sao giá thiết bị và vật tư y tế lại thường bị đẩy cao chót vót như vậy.
Ngày 3/5, trả lời phỏng vấn của phóng viên, một chuyên gia của Bộ Y tế cho biết thông tư 58 năm 2016 của Bộ Tài chính về “hướng dẫn khi mua sắm các mặt hàng không thuộc diện Nhà nước quản lý giá” có tồn tại nhiều sơ hở.
Cụ thể, thông tư hướng dẫn khi mua sắm các mặt hàng không thuộc diện Nhà nước quản lý giá, các đơn vị có thể lấy căn cứ tại một trong các tài liệu, bao gồm: giá dự toán giao; báo giá của các nhà cung cấp; thẩm định giá; kết quả trúng thầu trước đó.
Chuyên gia phân tích: “Khoảng trống pháp lý của các căn cứ này là rộng, từ đó đã dẫn đến tình trạng mỗi nơi một giá, giá “tù mù” do đơn vị sau không biết đơn vị trước mua bao nhiêu, mặt bằng thị trường thế nào… do không được công khai”.
Kết luận kiểm toán nhà nước năm 2018 phát hiện nhiều sai phạm, đã cho thấy nếu các địa phương sau khi đấu thầu vật tư, thiết bị tế đều công khai giá thì sẽ bớt được hành vi trục lợi, tham nhũng, lãng phí ngân sách..
Từ Thức (t/h)