Nga đã xâm lược Ukraine gần 2 tháng rưỡi và giờ đây cuộc chiến đã đi vào bế tắc. Vậy rốt cuộc bên nào sẽ giành chiến thắng cuối cùng?
Quân đội Nga đã tập hợp lại lực lượng ở miền Đông Ukraine và cố gắng giành lấy khu vực Donbas, nhưng vẫn chưa tạo được bước đột phá lớn cho đến nay. Ukraine tuy chưa đủ sức để đánh đuổi toàn bộ quân Nga và giành lại những vùng đất đã mất, nhưng vẫn tiếp tục hóa giải một cách có hiệu quả các cuộc tấn công và tiêu hao sức chiến đấu của quân Nga.
Trong cuộc chiến kéo dài tiếp theo, cùng với sự hỗ trợ quân sự mạnh mẽ của Hoa Kỳ và các nước NATO, nếu Nga không thể chống đỡ cho cuộc chiến tranh tiêu hao lâu dài này, chắc chắn Nga có thể sẽ tự mình kết thúc bằng thất bại.
92 tiểu đoàn chiến thuật của Nga khó có triển vọng
Vào ngày 29/4, Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận rằng Nga đã đầu tư tổng cộng 92 nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn vào chiến trường miền Đông Ukraine, vượt xa những ước tính trước đó. Nga có tổng cộng 170 tổ hợp tác chiến cấp tiểu đoàn, trong đó có thể đưa từ 125 đến 130 tổ hợp vào chiến trường Ukraine, tương đương 3/4 tổng lực lượng thủy quân lục chiến và hơn một nửa quân số miền Đông Ukraine. Nhưng đến trước lễ duyệt binh tại Quảng trường Đỏ ở Moscow vào ngày 9/5, Nga cũng không thể mở ra một cuộc tấn công ác liệt khiến người khác phải kinh sợ.
Nga đã rút ra bài học kinh nghiệm trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, không xông lên phía trước vì sợ quân đội Ukraine phục kích và phòng ngừa sự gián đoạn tiếp tế. Đúng như dự đoán, Nga đã sử dụng hỏa lực pháo binh để mở đường, cộng với các cuộc tấn công bằng tên lửa và các cuộc không kích, nhưng chủ yếu là hỏa lực không mục đích, cũng không hữu hiệu đả kích quân đội Ukraine. Do đó Nga không có cuộc tiến công trực diện mạnh mẽ nào trong khu vực trống, cũng không có thực hiện tiến quân sâu đường dài để xen kẽ, chia nhỏ quân địch.
Hệ thống phòng thủ cơ động của Ukraine đã khiến Nga không thể tìm thấy mục tiêu thực sự, khiến Nga tiếp tục thất bại về sức mạnh, sợ hãi bị phục kích, phản công, tiến độ của quân Nga đã bị chậm lại trên nhiều mặt. Người ta nói rằng tổng tham mưu trưởng quân đội Nga đã đích thân đến thành phố Izum để giám sát trận chiến, nhưng bộ tư lệnh tiền tuyến của Nga đã bị Ukraine nã đạn chính xác. Hiện tại, rất khó để xác nhận thương vong của Nga, nhưng quân đội Nga thực sự không có hành động mới nào trong những ngày gần đây.
Quân đội chính quy của Ukraine khoảng 200.000 người, nếu đầu tư 80.000 đến 100.000 người cho chiến trường phía Đông thì quân đội Nga cần ít nhất 200.000 quân trở lên để tạo thành lợi thế tấn công cục bộ 2:1 hoặc 3:1. Mặc dù Nga vẫn có hỏa lực tầm xa và lực lượng thiết giáp mạnh, nhưng tổng sức mạnh của các tập đoàn chiến thuật cấp tiểu đoàn 92 phải từ 70.000 đến 90.000 người, nên cũng không có ưu thế. Hơn nữa, một số nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn của Nga đã bị thiệt hại trong giai đoạn đầu và mất một phần sức mạnh chiến đấu.
Khả năng tình báo của Nga không được cải thiện, rất khó lấy được mục tiêu rõ ràng, lợi thế về hỏa lực tầm xa vẫn tiếp tục không thể phát huy tác dụng. Thực tế binh lực Nga vẫn chưa đủ, tinh thần thấp, ban đầu có thể dự tính chia cắt khu vực Donbas và bao vây quân đội Ukraine, nhưng đây dường như là một nhiệm vụ bất khả thi.
Quân đội Mỹ truyền thụ chiến thuật hiệu quả cho Ukraine
Theo tổ chức ISW, quân đội Ukraine đang tham gia vào hoạt động “phòng thủ chủ động cơ động”, tức là di chuyển quân tiếp viện cơ giới hóa khi cần thiết để đáp trả các cuộc tấn công của Nga, thay vì phòng thủ nghiêm ngặt các vị trí.
Chiến thuật này của Ukraine hẳn là được quân đội Mỹ truyền thụ cho, đồng thời Ukraine cũng nhận được lượng lớn vũ khí và trang thiết bị từ Mỹ. Các tàu sân bay bọc thép M113 và các phương tiện chiến thuật cơ động cao do quân đội Mỹ cung cấp chắc chắn đảm bảo khả năng cơ động của quân đội Ukraine; UAV Puma của Mỹ đã tiến vào Ukraine và có lẽ nó đã thực hiện tốt nhiệm vụ trinh sát chiến thuật; Lựu pháo M-777 của Mỹ đang dần bổ sung cho khả năng tấn công chính xác tầm xa của Ukraine dưới sự dẫn đường của máy bay không người lái; Switchblade UAV đã được ứng dụng vào chiến trường, và UAV Phoenix Ghost dự tính sẽ sớm được trình làng.
Những vũ khí này đã trở thành phương tiện “phòng thủ chủ động cơ động” hiệu quả của Ukraine. Quân đội Mỹ nên tiếp tục cung cấp thông tin tình báo ở phạm vi rộng hơn, để Ukraine luôn nắm được mọi động thái của quân đội Nga. Ukraine đã có thể tiếp tục duy trì thực lực, đồng thời làm Nga không ngừng bị tổn thất.
Vào ngày 4/5, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tiết lộ rằng đến tháng 1/2022, Bộ Tư lệnh Huấn luyện Quân đội 7 đã huấn luyện tổng cộng 23.000 quân Ukraina tại khu vực Yavoriv, miền Tây Ukraine. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tuyên bố: điều quan trọng là phải phát triển một đội ngũ hạ sĩ quan có năng lực; Các hạ sĩ quan được đào tạo có thể chủ động đưa ra những quyết định chiến thuật dựa trên ý định của người chỉ huy. Hiện tại, quân đội Mỹ vẫn tiếp tục huấn luyện binh sĩ Ukraine bên ngoài Ukraine, bao gồm cả cách vận hành máy bay điều khiển và máy bay không người lái.
Ukraine đã trở nên thành thạo trong việc sử dụng máy bay không người lái để thực hiện các cuộc tấn công riêng lẻ và ngày càng sử dụng máy bay không người lái để dẫn đường cho pháo binh trong các cuộc tấn công chính xác quy mô lớn. Mỹ đang âm thầm dẫn đầu một thế hệ chiến tranh trên bộ mới và Ukraine là quân đội đầu tiên áp dụng nó vào thực tế chiến đấu. Mặc dù sức mạnh chiến đấu tổng thể của Ukraine không bằng Nga, nhưng lực lượng này đã bắt đầu có một số năng lực tác chiến tân tiến.
Viện trợ quân sự của Mỹ đảm bảo Ukraine có thể tiếp tục kháng cự
Vào ngày 22/4, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ thông báo rằng khoản viện trợ quân sự mà nước này cam kết dành cho Ukraine bao gồm: hơn 1.400 hệ thống phòng không Stinger; hơn 5.500 hệ thống chống thiết giáp Javelin; Hơn 14.000 hệ thống chống giáp khác; hơn 700 Switchblade UAS; 90 pháo cỡ 155mm và 183.000 viên đạn; 72 xe chiến thuật kéo pháo 155mm; 16 trực thăng Mi-17; Hàng trăm xe bánh lốp đa dụng cơ động cao bọc thép; 200 xe chở quân bọc thép M113; Hơn 7.000 vũ khí nhỏ;
Hơn 50.000.000 viên đạn; 75.000 bộ áo giáp và mũ bảo hiểm; 121 bộ Phoenix Ghost UAS; Hệ thống tên lửa dẫn đường bằng laser; Puma UAS; Tàu phòng thủ bờ biển không người lái; 14 radar chống súng; 4 radar chống súng cối; 2 radar giám sát đường không; bom đạn phòng không M18A1 Claymore; thuốc nổ C-4 và thiết bị phá hủy để vượt chướng ngại vật; Hệ thống thông tin liên lạc an ninh chiến thuật; thiết bị nhìn đêm, hệ thống ảnh nhiệt, máy đo xa quang học và laser; dịch vụ hình ảnh vệ tinh thương mại; Thiết bị bảo hộ xử lý vật liệu nổ; thiết bị bảo vệ chống hóa chất, sinh học, phóng xạ, hạt nhân; vật tư y tế.
Vào ngày 6/5, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã công bố lô viện trợ mới nhất trị giá 150 triệu USD, bao gồm: 25.000 quả đạn pháo 155mm; radar chống súng AN/TPQ-36; thiết bị gây nhiễu điện tử; thiết bị chiến trường và phụ tùng. Mỹ đã cam kết viện trợ quân sự khoảng 4,5 tỷ đô la cho Ukraine trong năm qua, với 3,8 tỷ đô la được thực hiện sau cuộc xâm lược ngày 24/2 của Nga. Kể từ năm 2014, Hoa Kỳ đã cam kết viện trợ quân sự hơn 6,5 tỷ USD, Nhà Trắng đã đề xuất khoản viện trợ quân sự 16 tỷ USD tiếp theo và các đồng minh khác cũng đang cung cấp nhiều hơn nữa.
Nga có thể kéo dài chiến sự trong bao lâu?
Mặc dù Nga đã tập hợp 92 nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn ở miền Đông Ukraine, nhưng cũng ý thức được việc binh lực không đủ. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tiết lộ rằng trong số 12 nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn mà quân đội Nga bao vây Mariupol, thì 10 nhóm đang tiến về phía Bắc và chỉ còn lại 2 nhóm tiểu đoàn ở Mariupol cộng thêm Quân đội Chechnya, v.v., có lẽ chỉ có một vài nghìn người, vậy nên muốn nhổ được thành trì cuối cùng của Ukraine tại nhà máy thép Azov là gần như vô vọng.
Ở miền Nam Ukraine do quân Nga chiếm đóng, có thể chỉ còn lại dưới 20 nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn, việc phòng thủ còn khó khăn chứ chưa nói đến việc tiếp tục tấn công thành phố Odessa. Quân Ukraine mở cuộc phản công ở thành phố Kherson và nhiều địa điểm khác, nhưng lẽ ra Ukraine không nên đầu tư mạnh vào việc này mà vẫn nên tiếp tục duy trì sức ép, kìm hãm quân Nga ở phía Nam, khiến họ không thể tiến lên phía Bắc để yểm trợ. Nga cũng đang cố gắng thực hiện tác động hãm chân tương tự, tiết lộ việc tấn công vào Odessa để thu hút thêm quân Ukraine đến phòng thủ.
Bây giờ không phải là thời điểm chín muồi để Ukraine chiếm lại phần đất đã mất ở phía nam, nhiệm vụ chính hiện nay là không ngừng tiêu hao lực lượng Nga cho đến khi quân đội Nga không thể cầm cự được nữa và tự mình rút lui. Trong lúc Ukraine cơ động phòng ngự ở khu vực phía Đông, nên sử dụng lực lượng phản công lớn nhất ở khu vực phía Bắc Kharkov, kiên quyết cắt đứt đường tiếp tế của Nga, lúc này buộc quân Nga phải trở lại phòng thủ, như thế cuộc tấn công ở miền Đông Ukraine của Nga có thể bị suy yếu.
Vào ngày 26/ 4, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ – Austin đã tổ chức một cuộc họp các quan chức từ 40 quốc gia tại Căn cứ Không quân Ramstein, Đức, để xem xét cách thức tiếp tục viện trợ cho Ukraine. Austin nói: “Chúng tôi muốn thấy Nga suy yếu đến mức không thể xâm lược Ukraine nữa”. “Ukraine rõ ràng tin rằng họ có thể giành chiến thắng. Mọi người ở đây cũng vậy.”
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ – Kirby trực tiếp nói rằng, Nga “đã là một quân đội yếu hơn”; “Họ tổn thất máy bay, tổn thất xe tăng, và tất nhiên là thua trận”. Ông cũng nói rằng các lệnh trừng phạt hiện có đã ảnh hưởng đến khả năng của Nga trong việc khôi phục một số năng lực quân sự. Nga đang cố gắng để có được các linh kiện cho một số loại vũ khí, và họ ngày càng dựa vào các loại vũ khí dẫn đường không chính xác để ném bom Mariupol; Tất cả điều này nói lên một nước Nga yếu hơn; Ở các cấp bậc thấp trong quân đội, tinh thần sa sút và các dấu hiệu của sự thiếu gắn kết vẫn tồn tại.
Nga đã phóng hơn 2.125 tên lửa các loại, và ước tính rất khó để bổ sung nhanh lượng đạn trong kho. Nếu thiếu đạn dược tinh chuẩn thì máy bay chiến đấu của Nga cần phải ở độ cao thấp mới có thể thả bom, như thế hiệu quả khó đảm bảo, nguy cơ bị bắn hạ cũng lớn hơn.
Nga muốn bù đắp số xe tăng và xe bọc thép bị tổn thất, có thể tuyển quân từ lãnh thổ nhưng đó chỉ là biện pháp khẩn cấp. Vấn đề lớn nhất của Nga là thiếu quân, dù có thể tuyển quân toàn diện nhưng cũng khó có thể nhanh chóng mở rộng sức chiến đấu thực tế, không ai sẵn sàng thực hiện chiến thuật biển người cả. Nội bộ của các nhà thầu quân sự Nga nói rằng quân đội Nga cần huy động từ 600.000 đến 800.000 lính mới có thể xoay chuyển tình thế trên chiến trường. Liệu các nhà lãnh đạo Nga có thực sự làm được điều này?
Kết luận
Cuộc chiến Nga-Ukraine đã chính thức bước vào cuộc chiến giành quyền lực quốc gia, nếu Điện Kremlin tiếp tục cuộc chiến tiêu hao thì rõ ràng không cách nào hao tổn được nguồn viện trợ quân sự hùng hậu từ Mỹ và NATO. Mỹ và các nước NATO hoàn toàn có thể làm suy yếu quân đội Nga mà không cần đến một binh sĩ nào, đồng thời tránh được các vấn đề an ninh trong tương lai, viện trợ cho Ukraine sẽ không bao giờ thiếu.
Cán cân thắng bại đã bắt đầu nghiêng, Đảng Cộng sản Trung Quốc vội vàng buông tay, dường như không dám đặt cược vào Nga, ước chừng sự trợ giúp đối với Nga sẽ thận trọng hơn, thậm chí có thể sẵn sàng ra sân để giúp người lãnh đạo Nga mau chống nhượng bộ. Nga nên rút lui ngay bây giờ còn hơn là phải rút lui sau khi đã cạn kiệt sức lực.
Hoa Kỳ, NATO và Ukraine chưa có kế hoạch nhượng bộ Nga bất kỳ bước nào và trước mắt quân Nga chỉ có thể bị hao tổn. Quân đội Ukraine được đào tạo và hỗ trợ bởi quân đội Mỹ sẽ tiếp tục thể hiện các khái niệm mới về chiến tranh hiện đại, và tất cả các quốc gia sẽ có cơ hội tự mình kiểm chứng trang bị mới của họ trong thực tế chiến đấu.
Tác giả: Trầm Chu
Bài viết chỉ thể hiện quan điểm của tác giả không nhất thiết thể hiện quan điểm của BBT Tinh Hoa
Tử Vi (Theo NTDTV)
