Hôm 3/1, Thượng nghị sĩ Ted Cruz của bang Texas đã phản ứng trước những lời chỉ trích về kế hoạch thách thức kết quả cử tri đoàn vào ngày 6/1, trong viêc tiến hành một cuộc kiểm toán bầu cử khẩn cấp kéo dài 10 ngày để đánh giá các cáo buộc gian lận bầu cử.
Ông Cruz và 10 thượng nghị sĩ khác đã tuyên bố ý định thách thức các phiếu bầu của đại cử tri đoàn từ các bang tranh chấp vì lo ngại rằng cuộc bầu cử năm 2020 có các cáo buộc chưa từng có về gian lận cử tri, vi phạm và thực thi lỏng lẻo luật bầu cử và các bất thường về cuộc bỏ phiếu khác.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Thượng nghị sĩ từ bang Lone Star cho biết rằng các đảng viên Dân chủ bắt đầu la ó rằng ông “nên bị bắt và xét xử vì các tội danh dụ dỗ và phản quốc.”
“Nghe này, tôi nghĩ mọi người cần bình tĩnh. Tôi nghĩ chúng ta cần giảm bớt những lời bao biện. Đây đã là một tình huống đầy biến động. Nó giống như một hộp tinder và ném những que diêm sáng vào đó,” Cruz nói với Maria Bartiromo của Fox News.
Ông cho biết ngôn ngữ cường điệu và giận dữ được sử dụng để phản hồi tuyên bố của mình là không hữu ích và Quốc hội có trách nhiệm xem xét các cáo buộc để khôi phục lòng tin vào các tiến trình dân chủ cho tương lai.
Thượng nghị sĩ Cruz giải thích rằng lý do để thành lập một ủy ban bầu cử để thực hiện một cuộc kiểm toán khẩn cấp là để cân bằng mối quan tâm của cả hai bên. Ông cho hay ông tin rằng Quốc hội không nên chỉ biết bác bỏ và bỏ qua các cáo buộc về gian lận cử tri mà còn không nên bỏ qua kết quả bầu cử chỉ vì ứng cử viên ưu tiên của một nhà lập pháp đã không thắng thế.
Ông cho biết đề xuất của ông về một ủy ban bầu cử là một lựa chọn thứ ba được tuân theo luật và được các tiền lệ lịch sử ủng hộ.
Ông chỉ ra cuộc bầu cử tổng thống năm 1876 giữa ứng cử viên đảng Cộng hòa Rutherford B. Hayes và ứng cử viên đảng Dân chủ Samuel J. Tilden. Trong cuộc đua đó, 3 tiểu bang – Louisiana, Florida và Nam Carolina – cũng như một phiếu đại cử tri từ Oregon vẫn còn tranh chấp. Ba bang tranh chấp do cáo buộc gian lận cử tri và các bất thường trong bầu cử, đã nộp hai bộ phiếu đại cử tri.
Trong một thỏa hiệp, Quốc hội vào năm 1877 đã thành lập một ủy ban bầu cử lưỡng đảng bao gồm 5 thành viên Hạ viện, 5 Thượng nghị sĩ và 5 thẩm phán Tòa án tối cao để nghe các tuyên bố và xác định cách trao các phiếu đại cử tri chưa được chỉ định.
“Họ xem xét bằng chứng, họ kiểm tra các lá phiếu, và họ đưa ra quyết định dựa trên những lá phiếu tranh chấp [là] gì và kết quả sẽ như thế nào,” Cruz nói.
“Điều tôi đang tranh luận là Quốc hội cũng phải làm điều tương tự.”
Thượng nghị sĩ Texas cho biết ông tin rằng Tòa án Tối cao là diễn đàn tốt hơn để xét xử các khiếu nại về gian lận cử tri nhưng vì ban hội thẩm hiện tại đã từ chối điều trần một số tranh chấp bầu cử đã xảy ra, nên giờ đây Quốc hội phải có trách nhiệm xem xét các vấn đề.
“Chúng tôi có trách nhiệm độc lập trước Hiến pháp. Chúng tôi có nghĩa vụ độc lập đối với pháp quyền,” Ông nói.
Kế hoạch của nhóm thượng nghị sĩ được đưa ra sau khi Thượng nghị sĩ Josh Hawley của bang Missouri và hơn 10 thành viên Đảng Cộng hòa cho biết họ sẽ thách thức các phiếu đại cử tri trong phiên họp quốc hội chung vào ngày 6/1, khi các phiếu bầu chính thức được kiểm đếm. Trong phiên họp đó, các thành viên Quốc hội có thể phản đối bất kỳ cuộc biểu quyết nào.
Các phản đối trong phiên họp chung phải được ít nhất một thành viên Hạ viện và một thượng nghị sĩ đưa ra bằng văn bản. Nếu sự phản đối của bất kỳ bang nào đáp ứng yêu cầu này, phiên họp chung sẽ tạm dừng và mỗi viện rút vào phòng riêng để tranh luận về câu hỏi trong tối đa hai giờ. Hạ viện và Thượng viện sau đó bỏ phiếu riêng để chấp nhận hoặc bác bỏ phản đối, yêu cầu đa số phiếu từ cả hai viện để thông qua.
Nếu cả hai ứng cử viên nhận được ít hơn 270 phiếu đại cử tri vào ngày 6 tháng 1, thì một cuộc bầu cử ngẫu nhiên sẽ được kích hoạt, trong đó phái đoàn của mỗi bang trong Hạ viện Hoa Kỳ bỏ một phiếu bầu trong khối để xác định tổng thống, trong khi phó tổng thống được quyết định bằng một lá phiếu tại Thượng viện Hoa Kỳ.
Các thành viên Đảng Dân chủ và một số thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã phản đối kế hoạch thách thức kết quả đại cử tri đoàn, bao gồm Thượng nghị sĩ Mitt Romney của bang và Lisa Murkowski của bang Alaska.
Thiện Thành