Báo cáo nhân quyền hàng năm mới đây của Mỹ lần đầu tiên kết luận chính quyền Trung Quốc đã phạm tội diệt chủng và tội ác chống lại loài người đối với người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Đồng thời, bày tỏ lo ngại về cuộc đàn áp Pháp Luân Công và các nhóm khác.
Ngày 30/3, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố báo cáo thường niên về nhân quyền trên toàn cầu năm 2020. Trong đó, Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đang phạm phải “tội ác diệt chủng và tội ác chống lại loài người” đối với bộ phận dân tộc thiểu số người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở phía Tây Tân Cương, theo Aljazeera.
Báo cáo nêu rõ: “‘Nạn diệt chủng’ và ‘tội ác chống lại loài người’ xảy ra trong năm 2020 chủ yếu nhắm vào người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ cùng các nhóm dân tộc thiểu số và tôn giáo khác ở Tân Cương”.
Báo cáo cho biết các tội danh của ĐCSTQ bao gồm: Tùy tiện bỏ tù hơn 1 triệu thường dân, cưỡng bức triệt sản, hãm hiếp, tra tấn, cưỡng bức lao động và áp đặt những hạn chế hà khắc đối với tự do tôn giáo, tự do ngôn luận và tự do đi lại.
Báo cáo cũng lo ngại về việc đàn áp các nhóm Pháp Luân Công, người Tây Tạng, người Công giáo và người Hồng Kông.
“Chính quyền (Trung Quốc) đã sử dụng biện pháp giam giữ hành chính để đe dọa những người khởi xướng chính trị và tôn giáo cũng như ngăn cản các cuộc biểu tình của công chúng.”
“Các hình thức giam giữ hành chính bao gồm… thiết lập ‘giam giữ và đào tạo’ và ‘trung tâm pháp chế’ đối với các nhà hoạt động chính trị và tín đồ tôn giáo, đặc biệt là đối với các học viên Pháp Luân Công.”
Báo cáo đặc biệt đề cập về việc học viên Pháp Luân Công Biện Lệ Triều vẫn đang bị giam giữ.
Hàng năm, Quốc hội Mỹ đều yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra một bản báo cáo về nhân quyền, nhằm cung cấp và đánh giá thực trạng nhân quyền ở hơn 180 quốc gia trên thế giới.
Về nước Nga, báo cáo cho hay “các báo cáo đáng tin cậy” đã liên kết vụ đầu độc Navalny của phe đối lập với Cơ quan An ninh Liên bang Nga.
Ngoài ra, báo cáo cũng nêu quan ngại về khu vực Tigray của Ethiopia và kêu gọi sự chú ý đến các vấn đề nhân quyền ở Yemen, Syria, Venezuela và Nicaragua.
Tại một cuộc họp báo ở Washington hôm 30/3, Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết những phát hiện trong năm 2020 chứng minh rằng ở mọi khu vực trên thế giới, nhân quyền đang “trên đà tụt dốc và đi sai hướng”.
“Chúng tôi sẽ sử dụng tất cả các công cụ ngoại giao của mình để bảo vệ nhân quyền, và quy trách nhiệm cho những thủ phạm có hành vi lạm dụng nhân quyền”, ông Blinken cho biết, đồng thời nêu ra các biện pháp trừng phạt du lịch và tài chính theo Đạo luật Trách nhiệm Giải trình Nhân quyền Magnitsky Toàn cầu của Mỹ, cùng các cơ chế khác.
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Mỹ và các nước đồng minh khác cùng với Trung Quốc, các quốc gia phương Tây ngày càng lên tiếng phản đối cách đối xử tàn bạo của Bắc Kinh đối với người Duy Ngô Nhĩ.
Trước đó ngày 19/1, người tiền nhiệm của ông Blinken, cựu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng tuyên bố ĐCSTQ đã thực hiện “tội ác diệt chủng và chống lại loài người” chống lại người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm tôn giáo thiểu số khác ở Tân Cương.
Thùy Linh (t/h)