Ngày xưa có mẹ, hai mẹ con như hình với bóng. Mỗi khi ngồi bên nhau, không bao giờ hết chuyện để nói. Mẹ kể cho con nghe chuyện về ông bà, dì, cậu; về cuộc đời côi cút và lắm gian lao của mẹ. Mỗi lần mẹ kể, hai mẹ con lại cùng khóc, cùng cười.
Mẹ đã kể bao lần con không nhớ nổi, thế mà con vẫn muốn nghe và vẫn cứ khóc ngon lành như lần đầu nghe chuyện. Mẹ dạy con biết làm văn, học toán, dạy con biết đối nhân xử thế ở đời. Mẹ lo cho con từng bữa ăn, giấc ngủ, ngồi thức suốt đêm bên con mỗi lúc con đau. Mẹ biết mọi sở thích của con – con nghĩ gì, muốn gì, cần gì – cho dù con chưa một lần nói ra những điều đó. Chỉ có mẹ là người duy nhất vẫn tựa cửa chờ con mỗi lúc con đi xa về, cũng như mỗi lần con thi cử. Mẹ vẫn lén vào phòng con, nhẹ thơm lên trán con những khi tưởng con đã ngủ say; lén lau đi những giọt nước mắt thương con sau mỗi lần đánh con đau vì con bướng bỉnh không nghe lời. Mẹ ơi, dù chưa bao giờ nói ra thành lời nhưng lòng con ngập tràn thương yêu vô hạn! Mất mẹ, chúng con lại trở thành những đứa trẻ mồ côi.
Cuộc đời đã quá bất công với mẹ, một người lẽ ra phải được hưởng hạnh phúc. Mẹ đã chịu nhiều mất mát, thiệt thòi. Chưa đầy một tuổi mồ côi cha, năm tuổi mồ côi mẹ, mẹ phải sống những tháng ngày xa người thân ở trại trẻ mồ côi trong cô đơn, thiếu thốn, sợ hãi. Khi đi học, lại phải chịu cảnh thiếu đói triền miên, đau ốm nhiều mà thuốc thang không có. Ra trường, mẹ đi dạy xa rồi lấy chồng. Tưởng thoát khỏi cảnh đời bất hạnh, ai ngờ…
Sinh xong con mẹ phải đi mổ tim. Mẹ sống những tháng ngày đau đớn về thể xác, dằn vặt về tinh thần. Mẹ không biết phải làm sao khi yêu thương ba và con vô hạn, nhưng sẽ thật ích kỉ nếu tiếp tục làm khổ ba và ông bà nội. Mẹ biết bệnh mình chỉ có thể sống được trong một thời gian ngắn và không thể tiếp tục sinh con, vì như thế chẳng khác nào tự sát. Oái oăm thay, ba lại là đứa con duy nhất của ông bà. Ví như con là con trai thì đã đành một nhẽ…
Mẹ nghĩ đến việc để con lại cho ông bà nuôi, để cho ba đi bước nữa, còn mẹ về quê. Nhưng ba không đồng ý, ba cũng yêu mẹ nhiều như mẹ yêu ba. Mẹ ở lại, nghỉ dạy, thuốc thang chạy chữa, mở quán bán hàng để đỡ đần vất vả cho ba.
Rồi bệnh mẹ thuyên giảm. Khi con lên tám thì mẹ sinh thêm em. Dù biết làm thế là tự tìm đến cái chết nhanh hơn, nhưng thương ông bà, thương ba, mẹ chấp nhận tất cả.
Đang vui mừng vì sinh được cho ông bà cháu trai, mẹ bàng hoàng khi biết tin mình lại mắc thêm căn bệnh quái ác nữa. Hai lần sinh, hai lần mẹ nhận án tử hình. Thế mà, chưa lần nào và chưa có ai nghe mẹ oán thán nửa lời.
Mẹ lại đến trường, lại cầm phấn, đêm ngày miệt mài bên trang giáo án và những tập bài kiểm tra. Giữa lúc sức lao động của mẹ sắp được đền đáp vì những thành công mà mẹ mang lại cho đội tuyển học sinh giỏi của trường thì bệnh mẹ nặng thêm. Mẹ nhập viện khi nhà vừa mới xây xong mà chưa kịp ở. Mẹ nhập viện với 300 ngàn còm cõi lấy từ con heo đất của con. Nhà mới làm xong còn nợ nần chồng chất, tiền thuốc cho mẹ và bà nội cũng không ít, thành ra nhà mình lúc nào cũng chật vật.
Mẹ chưa một ngày được hạnh phúc trọn vẹn! Lúc đó, mẹ không muốn đi, mẹ muốn chờ con thi xong, nhưng bệnh của mẹ không cho phép con giữ mẹ ở nhà nữa. Mẹ đã không thể leo được cầu thang mà phải bò hoặc nhờ ai đó cõng, không thể nói một hơi dài mà không thở hắt ra, không thể tự đứng lên nếu ngồi xuống. Có những đêm, con và ba thức cả đêm vuốt ngực cho mẹ vì mẹ không thở được. Đôi lúc, trong đêm, mẹ khóc một mình ở góc vắng nào đó trong nhà. Mẹ linh cảm, mẹ lo sợ, mẹ đau đớn… Mẹ đã gắng gượng chống đỡ nhưng lực bất tòng tâm.
Rồi mẹ đi. Đồng nghiệp của mẹ ngỡ ngàng vì chẳng bao giờ nghe mẹ nói mẹ bệnh. Ông nội ở trong phòng lặng lẽ khóc, bà nội vật vã đau buồn khôn xiết, khóc nấc từng hồi. Em con gào khóc đòi mẹ, từ nhỏ nó có bao giờ chịu rời mẹ đâu. Ai cũng tiếc thương mẹ. Con hẫng hụt, nhói buốt tâm can. Con không tin, không muốn tin là mẹ không còn trên đời này nữa. Con sẽ sống thế nào mà không có mẹ? Tất cả mọi thứ con có đều mang hơi ấm bàn tay mẹ, đều liên quan đến mẹ. Mẹ là cả thế giới đối với con!
Khi con vào trường sư phạm, người ta bảo rằng vậy là con nối nghiệp mẹ. Không, con chỉ theo nghề mẹ mà thôi, nghiệp của con không giống mẹ. Con đường mà con đi hôm nay là con đường mà ngày hôm qua mẹ đã chọn cho con. Thành quả con đạt được được hôm nay là nhờ có mẹ. Nó là hoa trái, nhưng không có gốc rễ, thân, cành mà hôm qua mẹ chăm bón thì lấy đâu ra hoa trái ngọt lành? Mẹ không chỉ là mẹ, mẹ còn là người thầy đầu tiên, người thầy lớn nhất và suốt đời của con.
Cuộc sống không có mẹ thật khó khăn. Con cần biết nhường nào vòng tay yêu thương, giọng nói ngọt ngào của mẹ, ước ao lại được sà vào lòng mẹ, được ôm ấp đôi bàn tay, và ngửi lấy mùi hương thân quen rất đỗi dịu dàng của mẹ.
Lê Thị Minh Huyền