Một phụ nữ ở Afghanistan, bị bỏ tù hai năm trước vì tội “ngoại tình” sau khi bị anh họ của chồng hãm hiếp, hiện đang xin được tổng thống ân xá, trong vụ việc có thể mở ra hi vọng về một tiền lệ pháp lý cho những phụ nữ có chung số phận.
Mới đầu cô bị kết án 2 năm tù giam, nhưng khi kháng án, án phạt dành cho cô tăng lên tận 12 năm. Trong kháng án lần tiếp theo, vào tuần trước, án phạt được rút xuống 3 năm.
Còn kẻ hãm hại cô nhận mức án 12 năm tù, nhưng kháng án sau đó được giảm xuống 7 năm.
Vụ việc của cô đã thu hút được nhiều quan tâm của dư luận, cho thấy những thách thức mà phụ nữ Afghansitan phải đối mặt, mặc dù chế độ Taliban, chế độ cấm phụ nữ làm việc và học hành, đã sụp đổ được 10 năm.
Vào thời điểm lính nước ngoài dự kiến sẽ rút khỏi Afghanistan vào cuối năm 2014, một số nhà hoạt động cả ở trong và ngoài nước này lo ngại quyền của phụ nữ có thể bị hi sinh.
Các nhà hoạt động nhân quyền lên án vụ việc của Gulnaz. Trong khi đó, tòa ra phán quyết cô có thể được tự do nếu cưới kẻ tấn công mình. Nhưng theo luật sư của cô, Kimberley Motley, điều khoản này hiện đã bị dỡ bỏ.
“Thực tế là tòa đã bỏ một phần của án phạt, theo đó cô phải cưới người đàn ông đã hãm hại mình để được tự do. Đây là phần có thiên hướng ủng hộ Luật Xóa bỏ bạo hành phụ nữ đã được chính phủ ký”, Motley cho hay.
“Một khi Tổng thống Karzai ân xá cho cô ấy, điều mà tôi rất tin tưởng, thì quyết định…sẽ tạo ra tiền lệ và chứng tỏ sự ủng hộ của ông với Luật Xóa bỏ bạo hành phụ nữ và sự ủng hộ của ông đối với phụ nữ Afghansitan.”
Luật trên đã được thông qua hơn 2 năm trước, nhưng Liên hợp quốc tuần trước cảnh báo vẫn còn “một chặng đường dài” để áp dụng và chỉ một số nhỏ vụ việc được xét xử theo Luật này.
“Tội ác nhân phẩm”
Theo Liên hợp quốc, phụ nữ là nạn nhân của những vụ cưỡng hiếp, lạm dụng tự buộc tội mình phạm “tội ác nhân phẩm”, và giống như Gulnaz, phải chịu phạt nặng. Một số tội như bỏ trốn khỏi nhà về mặt lý thuyết thường không được quy định cấu thành tội theo luật Afghanistan, nhưng thẩm phán có thể biến chuyển luật để kết tội họ, Motley cho hay.
Theo Motley, cô tin rằng kháng án của Gulnaz cũng đã tạo ra tiền lệ cho một số vụ phạm tội “nhân phẩm”. “Hi vọng họ có thể dùng vụ việc này…như một ví dụ để biện luận cho các vụ cụ thể khác của họ tại tòa”, cô nói đến các luật sư bảo vệ.
Motley đã gửi một lá đơn thỉnh cầu với gần 5.000 chữ ký mà cô thu thập trong chưa đầy một tuần tới Phủ Tổng thống ở Kubul vào hôm chủ nhật vừa qua, để xin thả Gulnaz ngay lập tức. Hàng trăm chữ ký khác đã được cô cập nhật thêm vào sớm ngày hôm qua, với những lời lên án mạnh mẽ được đính kém.
“Cả thế giới đang dõi theo và ai ai cũng phẫn nộ bởi sự bất công này và những bất công lớn khác, khi các nạn nhân bị trừng phạt chỉ bởi họ là phụ nữ”, một người tham gia vào lá đơn thỉnh cầu viết.
Motley cho biết cô hi vọng Tổng thống Karzai sẽ khoan hồng cho thân chủ của cô bởi vụ việc yếu về cơ sở pháp lý. “Tôi không nói cho chỉ một người, hay chỉ một vụ này”, cô cho biết sau khi tới Phủ Tổng thống. “Tôi được khích lệ bởi sự thật rằng văn phòng Tổng thống đã nhận biết về vụ việc trong tuần này và theo như tôi hiểu họ sẽ kêu gọi văn phòng tổng chưởng lý tìm hiểu thêm thông tin”, cô nói.