Tiểu hành tinh có bản chất là một hành tinh, nhưng khi quan sát qua kính thiên văn, tiểu hành tinh lại trông giống như một ngôi sao. Nói cách khác, tiểu hành tinh là hành tinh “cosplay” ngôi sao.
Tiểu hành tinh có trọng lượng và kích thước “nhỉnh” hơn thiên thạch, được cấu tạo chủ yếu từ đá (khoảng 97%), kim loại (khoảng 3%) và có cả nước.
Hầu hết các tiểu hành tinh đều nằm trên một vành đai tiểu hành tinh, đặt giữa sao Hỏa và sao Mộc. Tuy nhiên, một số tiểu hành tinh lại có quỹ đạo quay quanh Mặt trời, hoặc chia sẻ quỹ đạo với các hành tinh lớn. Các tiểu hành tinh hầu như không nằm yên tại vị trí ban đầu của mình. Một số có thể cắt ngang quỹ đạo của các hành tinh lớn hơn, từ đó tạo nên các vụ va chạm ngoài vũ trụ.
Hình ảnh của một tiểu hành tinh trong vũ trụ với bề mặt lồi lõm.
Sau đây, chúng ta hãy cùng du hành tới những tiểu hành tinh được các nhà khoa học đánh giá là lạ lùng nhất kể từ năm 1901 đến nay.
1. Ceres
Ceres là tiểu hành tinh lớn nhất từng được các nhà thiên văn phát hiện, có khối lượng bằng 1/3 tổng khối lượng của các tiểu hành tinh nằm cùng trong vành đai.
Ceres sẽ là điểm đến thứ hai của tàu vũ trụ Bình minh vào năm 2015, sau khi con tàu này hoàn thành nhiệm vụ tại tiểu hành tinh Vesta. Khi đó, các nhà khoa học sẽ có thêm cơ sở để tìm hiểu về thành phần của tiểu hành tinh vốn được xem là “ẩm ướt” với rất nhiều nước ở dạng băng nằm bên trong và trên bề mặt. Đội nghiên cứu cho rằng nhiều khả năng, nước ở dạng lỏng cũng có thể xuất hiện trên hành tinh này.
2. Baptistina
Baptistina là tên của một trong những “gia đình” tiểu hành tinh trẻ nhất trong vành đai này. Theo những tính toán chi tiết, Baptistina và “đồng bọn” được sinh ra vào khoảng 160 triệu năm trước bởi một cú va chạm giữa hai hành tinh có đường kính 60km và 170km. Cú va chạm đó đã tạo ra hàng trăm mảnh vỡ lớn, mà một số trong đó đã va vào Trái đất và dẫn đến sự tuyệt chủng của loài khủng long.
3. Kleopatra
Bạn biết không, Kleopatra là tiểu hành tinh sở hữu đến… hai Mặt trăng, lần lượt được đặt tên là Alexhelios và Cleoselene. Đặc biệt hơn, tiểu hành tinh này lại có hình dáng “khá giống” với khúc xương của các chú cún.
Tiểu hành tinh mang cái tên nổi tiếng này dài 217,94km, rộng 81km. Hai mặt trăng Alexhelios và Cleoselene cũng có đường kính tương đương 5km và 3km.
4. Hektor
Giống như Kleopatra, Hektor là một hành tinh “siêu mẫu”, dài khoảng 370km và có Mặt trăng. Tuy nhiên, điểm khác biệt giữa chúng là Hektor không nằm trong vành đai tiểu hành tinh mà lại là một phần của sao Mộc.
5. Themis
Themis là một tiểu hành tinh lớn nằm trong vành đai. Nó là tiểu hành tinh duy nhất từng được biết là có băng trên bề mặt. Năm 2009, khi quan sát bằng hồng ngoại, các nhà khoa học đã công nhận sự xuất hiện của băng cũng như các hợp chất hữu cơ ở tiểu hành tinh này.
Những đặc điểm kể trên khiến Themis trở thành “ứng viên sáng giá” cho việc xuất hiện sự sống khi có bề mặt tương tự Trái đất vào thời kỳ còn “trẻ trung” cách đây 4 tỷ năm.
6. Toutatis
Được đặt theo tên một vị thần trong tín ngưỡng của Celt, tiểu hành tinh Toutatis là một trong những “tảng đá không gian” kỳ lạ nhất. Thay vì xoay một cách có trật tự quanh trục như nhiều hành tinh khác, tiểu hành tinh này lại di chuyển theo hướng bất ổn định.
Quỹ đạo của Toutatis tương đối gần với quỹ đạo Trái đất. Nhưng chính vì sự hỗn loạn trong đường đi của tiểu hành tinh này, việc dự đoán chính xác là Toutatis có khả năng va chạm với Trái đất không là rất khó.
7. Apophis
Được phát hiện năm 2004 và đặt tên theo vị thần bóng tối của Ai Cập, Apophis sẽ tiến gần đến Trái đất một lần nữa vào năm 2029. Đã có lúc, các nhà thiên văn dự đoán khả năng tiểu hành tinh này va vào Trái đất là 1/40, tương đương 2,5%. Tuy nhiên, các phép đo sau đó đã bác bỏ điều này.
