Trung Quốc được xem là “công xưởng của thế giới” vì giá nhân công, chi phí sản xuất rẻ, nhưng nó cũng tồn tại nhiều vấn đề như: ô nhiễm môi trường, hối lộ tràn lan,… dẫn đến quản lý thực phẩm hữu cơ thiếu chặt chẽ, gây độc hại ảnh hưởng đến cả ngoài Trung Quốc.
Hàng loạt thực phẩm gây kinh hãi ở Trung Quốc khiến nước này bắt đầu vỡ mộng về khả năng đưa ngành công nghiệp thực phẩm trở về quỹ đạo an toàn. Và thực phẩm bị ô nhiễm này không chỉ có ở Trung Quốc mà nó đã vươn đến những nơi xa hơn. Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) thường xuyên từ chối các lô hàng từ Trung Quốc vì “thức ăn bẩn”, dư lượng thuốc thú y và dán sai nhãn. Trong năm 2007, thực phẩm cho vật nuôi nhiễm melamine từ Trung Quốc đã giết chết hàng nghìn chó và mèo ở Mỹ.
Câu trả lời cho những nạn nhân của Trung Quốc hiện nay là thực phẩm hữu cơ, loại thực phẩm có thể đảm bảo trách nhiệm của nhà sản xuất thông qua sản phẩm thực phẩm không chứa dư lượng thuốc trừ sâu, phân bón tổng hợp, thuốc kháng sinh, hormon tăng trưởng, hay các hóa chất nguy hiểm khác.
Theo một cuộc khảo sát của công ty nghiên cứu Bắc Kinh, 80% người dân Trung Quốc đang thất vọng vì tình hình an toàn thực phẩm ở nước này. Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cho thấy người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều tiền hơn mười lần cho thịt bò hữu cơ và nhiều hơn nữa cho rau hữu cơ. Thực phẩm hữu cơ mặc dù chỉ chiếm một phần nhỏ nhưng vẫn đang gia tăng trên thị trường thực phẩm Trung Quốc, với việc tổng lượng tiêu thụ trên tổng lượng tiêu dùng thực phẩm tăng gấp ba lần từ năm 2007 đến năm 2012, theo Biofach, hội chợ thương mại hữu cơ lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là thực phẩm “hữu cơ” của Trung Quốc có thực sự an toàn? Và ai bảo đảm điều này?
Điều này không rõ ràng bởi nó liên quan đến hệ thống quản lý mập mờ của Trung Quốc. Tất nhiên, không phải tất cả các thực phẩm hữu cơ từ Trung Quốc đều có vấn đề, và không chỉ duy Trung Quốc là nước vi phạm các quy định an toàn thực phẩm, nhưng vì Trung Quốc là nước xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp lớn trên thế giới, nên điều này rất đáng để chúng ta quan tâm
Dưới đây là một trong những vấn đề lớn với “hữu cơ” của Trung Quốc:
1. Ô nhiễm môi trường ở Trung Quốc rất nghiêm trọng
Như là kết quả của sự tăng trưởng nhanh chóng nền công nghiệp lớn lớn không được kiểm soát ở Trung Quốc trong vài thập kỷ qua, Trung Quốc đã phải chịu cảnh ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Nguồn đất và nước của Trung Quốc có chứa một lượng lớn các kim loại nặng, như chì và cadmium, do nguồn nước thải công nghiệp gây ra.
Tuy nhiên, cái nhãn “hữu cơ” của Trung Quốc đã thất bại khi tính đến sự tác động của ô nhiễm môi trường, hệ thống chỉ xác nhận một quá trình, là không có thuốc trừ sâu độc hại, phân bón v..v.. được dùng trong khi phát triển sản phẩm hữu cơ, nhưng về những kim loại nặng, như cadmium, chì, thạch tín đã làm ô nhiễm nguồn nước và đất ở Trung Quốc thì sao? Theo Mike Adams, một người ủng hộ sức khỏe tự nhiên và là biên tập viên của tờ Tin tức tự nhiên, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã không đặt giới hạn ô nhiễm đối với kim loại nặng.
Dữ liệu của chính phủ Trung Quốc vào năm 2011 đã cho thấy hơn một nửa số hồ lớn và hồ chứa của Trung Quốc đã quá ô nhiễm do bị con người sử dụng. Một báo cáo về ô nhiễm nước ngầm do Bộ Bảo vệ Tài nguyên và Đất đai Trung Quốc công bố vào Tháng 4/2015 cho thấy 16% nước lấy mẫu đều có chất lượng “rất nghèo nàn”.
Hơn nữa, theo Bộ Bảo vệ Tài nguyên và Đất đai, gần 1/5 đất nông nghiệp của Trung Quốc đã bị ô nhiễm, do các kim loại nặng đã thấm vào đất thông qua nước tưới bị ô nhiễm.
2. Nhãn hiệu lừa đảo thường xuyên xuất hiện
Do các sản phẩm hữu cơ phải bán với giá cao hơn, các nhà sản xuất thực phẩm, và không chỉ giới hạn trong Trung Quốc, có thể dãn những nhãn “hữu cơ” lừa đảo trên sản phẩm của họ để có được một lợi nhuận cao hơn. Khi các vấn đề phát sinh trong tất cả các cấp thuộc chuỗi cung ứng, chính quyền Trung quốc và Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cảm thấy khó khăn khi muốn phát hiện hết các hành vi vi phạm. Một báo cáo của USDA năm 2010 cho biết một số nhà sản xuất cố tình tránh đổi mới giấy chứng nhận hàng năm và tiếp tục sử dụng nhãn hữu cơ đã hết hạn để giảm chi phí, trong khi các nhà bán lẽ chỉ đơn giản là gọi nhầm sản phẩm thông thường là hữu cơ.
Theo USDA, trong tổng số 23 trường hợp gian lận Giấy chứng nhận từ giữa Tháng 2/2011 và Tháng 6/2013, có 9trường hợp liên quan đến những công ty của Trung Quốc. Vào Tháng 9/2010, USDA đã ban hành một cảnh báo cho các nhà phân phối thực phẩm hữu cơ và nhà chế biến thực phẩm hữu cơ lừa đảo liên quan đến các sản phẩm cây dâm bụt, hoa nhài và bột chiết xuất từ rễ củ cải từ một công ty Tây An.
Trong một trường hợp khác, chợ Whole Foods đã phải ngừng bán gừng Trung Quốc ghi nhãn “365” sau khi gừng được tìm thấy có chứa dư lượng aldicarb sulfxide, một loại thuốc trừ sâu nông nghiệp không được chấp nhận cho sử dụng trên thực phẩm hữu cơ.
3. Thực phẩm hữu cơ thường được các nhà cung cấp bên thứ ba chứng nhận
Các chứng nhận hữu cơ của Trung tâm Chứng nhận Thực phẩm Hữu cơ Trung Quốc (COFCC), cơ quan được cho là chịu trách nhiệm xác nhận tất cả các thực phẩm hữu cơ, chỉ kiểm tra có 30% sản phẩm hữu cơ, trong khi phần còn lại được các công ty tư nhân chứng nhận, các tổ chức phi chính phủ, và thanh tra viên, tất cả họ đều phải được Ủy Ban Chứng Nhận và Đánh giá Trung Quốc (CNCA) công nhận. Tuy nhiên trong năm 2010, báo cáo của USDA cho biết không có sự tương đồng trong những tiêu chuẩn và chứng nhận hữu cơ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, vì Trung Quốc không công nhận tiêu chuẩn hữu cơ của nước ngoài. Vì vậy, sự khác biệt nghiêm trọng này có thể xảy ra giữa những chất hóa học, chất điều tiết dùng trong nông nghiệp thực phẩm hữu cơ ở Trung quốc và thực phẩm hữu cơ từ Hoa Kỳ.
Những thực phẩm hữu cơ nhập khẩu vào Hoa Kỳ đều phải có chứng nhận của USDA, nhưng vì không có đủ người chứng nhận, USDA đã thuê các bên thứ ba của Trung quốc. Tuy nhiên,, trong một số trường hợp, USDA cấp quyền cho một người chứng nhận chỉ dựa trên giấy tờ và bỏ mặc kiểm tra thực tế rằng họ có tuân thủ tất cả các quy định không.
4. Không có quy định mạnh mẽ tại địa phương
Trong năm 2010, USDA báo cáo rằng chính quyền Trung Quốc đã thất bại trong việc thực thi đúng tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ, không một cơ quan chính phủ nào được cấp quyền hạn rõ ràng về vấn đề này. Điều đó khiến các hoạt động lừa gạt và bất hợp pháp xảy ra. Báo cáo cũng trích dẫn bài đăng của Nhật báo Quảng Châu về việc người tiêu dùng phát hiện các loại rau hữu cơ giả, viện dẫn đến bốn cơ quan chứng nhận khác nhau của chính phủ, nhưng trên thực tế không ai trong số họ có đủ thẩm quyền để giải quyết vấn đề này.
5. Tham nhũng tràn lan
Dưới sự cai trị của chế độ Cộng sản Trung Quốc, các cơ quan chức năng kiểm soát các phương tiện truyền thông và kiểm duyệt thông tin trên Internet để che đậy những vụ bê bối thực phẩm, làm mất sự chú ý cần thiết để cải cách và khắc phục các vấn đề xảy ra. Thay vì tập trung vào các vấn đề xóa bỏ ô nhiễm thực phẩm, chính quyền Trung Quốc dành nhiều thời gian để che giấu những vụ bê bối của mình và quảng bá vẻ ngoài ổn định thịnh vượng. Hơn nữa, mạng lưới quan hệ phức tạp trong hệ thống tòa án, các lĩnh vực kinh doanh sản xuất, và các quan chức chính phủ khiến việc hối lộ cấp phép rất phổ biến, điều này dẫn đến việc những thủ tục không đúng quy định vẫn thường xuyên được cấp phép miễn là có phong bì.
Thanh Phong dịch từ The Epoch Times