Thiết bị viễn tưởng máy kéo chùm tia (tractor beam) xuất hiện trong các bộ phim và màn trình diễn khoa học viễn tưởng nổi tiếng như là Star Trek, Star Wars, và thậm chí trong bộ phim Spaceballs đang từng bước trở thành hiện thực.
Trên màn ảnh, máy kéo chùm tia là một chùm tia sáng hoặc năng lượng được sử dụng để giữ hoặc khống chế quỹ đạo di chuyển của vật thể.
Trong bộ phim “Star Trek” máy kéo chùm tia thường được tàu không gian Enterprise sử dụng để bắt giữ hoặc kéo các con tàu khác.
Với sự tiến bộ của công nghệ tia laze và những công nghệ khác, các nhà khoa học đã rất lạc quan và sốt sắng trong việc tạo ra loại công nghệ này. Cho tới nay, nhiều phương pháp khác nhau đã được thử nghiệm trong phòng thí nghiệm.
Một trong những tiến bộ gần đây có liên quan đến việc sử dụng một chùm sóng siêu âm để kéo các vật thể nhỏ, rỗng ruột, hình tam giác về phía nguồn phát ra chùm tia đó. Công nghệ này được phát triển bởi các nhà khoa học và vật lý học người Xcốt-len thuộc Trường Đại học Dundee.
“Chúng tôi đã có thể chứng minh được rằng bạn có thể tác động một lực vừa đủ để nắm giữ hoặc di chuyển vật thể có kích cỡ khoảng 1 cm, bằng cách điều khiển hai chùm tia năng lượng từ một giàn sóng siêu âm hướng tới phía mặt sau của vật thể”- Tiến sỹ Christine Demore thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Y học của Trường Đại học Dundee nói với tờ Daily Mail Online.
Dù thiết bị này còn xa mới có được khả năng kéo như của tàu U.S.S. Enterprise hoặc tàu Death Star, nhưng nó vẫn có thể kéo các vật thể lớn hơn hàng triệu lần so với các mẫu thiết kế máy kéo chùm tia trước đây vốn chuyên để kéo hoặc lựa chọn các phần tử, và lực kéo của thiết bị đã tăng gấp tỷ lần so với trước.
Các thiết bị như trên được ứng dụng trong y học và trong việc điều trị bệnh ung thư. Ví dụ, nhờ sử dụng công nghệ này, một viên thuốc con nhộng có thể được di chuyển nhẹ nhàng đến vị trí của khối u và thả ra một cách có chủ đích.
Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ NASA cũng đã nghiên cứu công nghệ chùm tia kéo trong vài năm nay. Trở lại vào năm 2011, Văn phòng của Kỹ sư Trưởng phụ trách Công nghệ (Office of the Chief Technologist -OCT) đã nhận được một khoản tài trợ tương đối lớn phục vụ nghiên cứu và phát triển ba loại phương pháp sử dụng laser, để thu thập các phân tử, khống chế chúng và đặt chúng vào nơi cần cho phân tích. Quá trình này gần giống với việc sử dụng máy kéo chùm tia trong Star Trek. Tuy nhiên, những máy kéo chùm tia tại thời điểm hiện nay chỉ có thể khống chế các phân tử nhỏ.