Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cáo buộc chính quyền Kiev phá vỡ thỏa thuận nhằm cứu vãn khủng hoảng Ukraine, ký ở Geneva hồi tuần trước.
Ông nói chính quyền Kiev – không được Moscow công nhận – đã không làm gì để vô hiệu hóa các các phe phái bất hợp pháp, đặc biệt là nhóm chủ nghĩa dân tộc cực đoan cánh hữu.
“Các phần tử cực đoan đang chiếm ưu thế,” ông nói, và lên án vụ nổ súng gây chết người gần Sloviansk, vùng Đông Ukraine.
Ông cũng lên án các cuộc biểu tình vẫn tiếp diễn trên đường phố ở Maidan, Kiev.
Sáng sớm hôm Chủ nhật 20/04, ít nhất ba người chết trong vụ nổ súng ở chốt kiểm soát do những người thân Nga chủ trương ly khai dựng lên ở gần thị trấn Sloviansk.
Hoàn cảnh xảy ra vụ việc vẫn chưa rõ ràng. Nhóm ly khai ở địa phương nói cuộc tấn công do quân dân cánh Hữu thực hiện, trong khi Kiev gọi đây là hành động “khiêu khích” do lực lượng đặc nhiệm của Nga dàn dựng.
Thỏa thuận ký hôm 17/04 ở Geneva giữa Nga, Ukraine, Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ, yêu cầu kết thúc ngay lập tức bạo lực ở miền Đông Ukraine và kêu gọi các nhóm vũ trang bất hợp pháp giao nộp vũ khí và rời các tòa nhà công quyền.
Dân quân ủng hộ Nga vẫn chiếm đóng nhiều tòa nhà ở ít nhất chín thị trấn và thành phố vùng Donetsk, miền Đông Ukraine.
Ông Lavrov nói yêu cầu quan trọng nhất của thỏa thuận Geneva là “ngăn chặn bạo lực” và điều này đã không được thực thi.
“Các bước đang được thực hiện – trên hết bởi những người đang nắm quyền Kiev – đã vi phạm một cách thô bạo những thỏa thuận đạt được ở Geneva,” ông Lavrov nói trong cuộc họp báo ở Moscow.
Dàn dựng?
Ông Viktoriya Siumar, phó thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Ukraine, nói với BBC rằng hiện quá sớm để kết luận ai là người thực hiện vụ tấn công.
Các băng nhóm tội phạm có thể là thủ phạm, bà cho biết và nói thêm rằng ‘mức độ tội phạm ở miền đông Ukraine gần đây đã tăng đáng kể’.
“Nga phẫn nộ trước hành động khiêu khích của các tay súng. Hành động này cho thấy chính quyền Kiev không có ý muốn kiềm chế và giải giáp những kẻ cực đoan và những kẻ chủ nghĩa dân tộc.” – Thông cáo của Bộ Ngoại giao Nga
Bà Siumar nói rằng Kiev ‘quan ngại’ về việc Nga đã vội có kết luận về vụ việc.
Truyền hình Nga phát một đoạn phỏng vấn với một người đàn ông được cho là bị bắt giữ sau vụ tấn công. Người này nói rằng mình thuộc Đảng cánh Hữu.
Tuy nhiên, phát ngôn nhân của đảng đã bác bỏ điều này.
“Đảng cánh Hữu không có mặt ở đó, và dù bất cứ điều gì xảy ra ở đó cũng là sự khiêu khích rõ ràng của đặc vụ Nga,” ông Artyom Skoropadskiy nói.
Ông chế nhạo việc tìm thấy danh thiếp được cho là của lãnh đạo đảng là Dmytro Yarosh được tìm thấy ở trong một chiếc xe hơi bị trường gần nơi xảy ra vụ nổ súng.
Theo lời phát ngôn nhân này thì ‘sự tuyên truyền này còn tệ hơn là Quốc xã Đức’ như thể là ‘các tay súng của Đảng Cánh hữu đem theo danh thiếp của Yarosh bên mình’.
Bộ Ngoại giao Nga đã cáo buộc chính quyền Kiev ‘không làm đủ’ để bảo vệ những người nói tiếng Nga.
“Nga phẫn nộ trước hành động khiêu khích của các tay súng. Hành động này cho thấy chính quyền Kiev không có ý muốn kiềm chế và giải giáp những kẻ cực đoan và những kẻ chủ nghĩa dân tộc,” thông cáo của Bộ này lên tiếng.
‘Quân đội nhân dân’
Chiếc xe bị cháy gần hiện trường vụ nổ súng
Theo một thỏa thuận đạt được trong cuộc đàm phán bốn bên ở Geneva hồi tuần trước thì Nga, Ukraine, Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ đồng ý giải tán các nhóm vũ trang bất hợp pháp ở Ukraine và những người đang chiếm giữ các cơ quan công quyền ở miền đông Ukraine cũng phải được tước bỏ vũ khí và rời đi.
Tuy nhiên một người phát ngôn của phe ly khai ở Donetsk nói chính quyền Kiev là ‘phi pháp’ và thề sẽ không rời đi cho đến khi nào chính phủ từ chức.
Ông Vyacheslav Ponomarev, thị trưởng tự phong của Sloviansk, đã kêu gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình đến nơi của ông. Ông cũng kêu gọi cung cấp thực phẩm và vũ khí.
“Điều rõ như ban ngày rằng giờ đây nước Nga là mối đe dọa với thế giới, với Liên minh châu Âu và là mối đe dọa thật sự đối với Ukraine.” – Thủ tướng lâm thời Ukraine Arseniy Yatsenyuk nói trên Đài NBC
Ông nói rằng ‘quân đội nhân dân vùng Donbass’ đã được thành lập. Donbass, tức vùng đồng bằng sông Don, là vùng công nghiệp ở đông Ukraine bao gồm các khu vực Donetsk và Luhansk.
Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden sắp sửa đến Kiev vào thứ Ba ngày 22/4 trong chuyến công du kéo dài hai ngày.
Trong khi đó, Thủ tướng lâm thời Ukraine Arseniy Yatsenyuk đã chỉ trích Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Mỹ.
Ông nói với Đài NBC rằng ông Putin ‘mơ phục hồi lại Liên bang Soviet’.
“Một điều rõ như ban ngày rằng giờ đây nước Nga là mối đe dọa với thế giới, với Liên minh châu Âu và là mối đe dọa thật sự đối với Ukraine,” ông nói.
Theo BBC