Dù rất cố gắng bảo tồn và giữ gìn, nhân loại vẫn để mất đi nhiều hiện vật văn hóa có giá trị. Dưới đây là những hiện vật đã bị mất hoặc bị phá hủy vĩnh viễn.
Tập bản thảo của Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci có thể coi là một trong những thiên tài vĩ đại nhất trong lịch sử loài người. Ngoài việc sáng tác nên những tuyệt tác hội họa, ông còn dành thời gian cho các phát kiến đi trước thời đại như đồ lặn biển hay thậm chí là máy bay trực thăng. Hầu hết các phát minh vĩ đại nhất của ông đều được lưu giữ trong những tập bản thảo. Trong đó, ông vẽ phác họa các mẫu thiết kế độc đáo của mình, cũng như nhiều nghiên cứu khác. Trước khi qua đời, ông đã chuyển phần lớn số sách của mình cho người học trò là Francesco Melzi. Tuy nhiên khi Melzi qua đời năm 1570, tài sản của ông đã bị cướp bóc bao gồm cả các tài liệu sách vở của da Vinci. Nếu xét đến lượng kiến thức mà chúng ta lấy được từ 1/5 trong số tài liệu còn tồn tại của ông, thật khó tưởng tượng những ý tưởng vĩ đại nào nằm trong số tài liệu bị mất. Và hiển nhiên chúng rất đáng giá, chỉ một bản phác thảo sơ sài của da Vinci đã được bán ở Anh với giá 8 triệu bảng vào năm 2001.
Tấm thảm Bayeux
Tấm thảm này là một tác phẩm nghệ thuật thời Trung cổ miêu tả cảnh quân Norman chinh phục nước Anh. Đây là tấm thảm nổi tiếng nhất thế giới, với chiều dài hơn 70m. Tấm thảm kể về cuộc sống của vị vua cuối cùng của Anh trước khi bị Công tước William II kéo quân tới xâm lược. Tấm thảm cũng có nhiều minh họa mô tả về sao chổi Halley và rất nhiều thông tin khác. Tuy nhiên phần cuối của tấm thảm đã mất tích và được cho là biến mất vĩnh viễn.
Có rất ít thông tin về phần bị mất này, trừ việc nó có chiều dài khoảng 3m và mô tả cảnh William lên ngôi. Không ai biết về người đã gỡ bỏ nó hay lí do họ làm như vậy. Người ta chỉ biết là nó còn nguyên vẹn vào năm 1092 và biến mất vào trước thế kỉ 16. Việc phục chế được tấm thảm sẽ được coi là phục chế một trong những tác phẩm nghệ thuật có ảnh hưởng lớn nhất mọi thời đại.
Phần hai của tiểu thuyết Những linh hồn chết
Được viết bởi nhà văn Nikolai Gogol, đây được coi là một tác phẩm tuyệt vời của nền văn học Nga. Tác giả Gogol cho rằng bộ sách với 3 phần sẽ là một tuyệt tác của văn học đất nước. Đáng tiếc là ông mới chỉ cho xuất bản phần đầu của bộ sách. Ông không viết phần cuối cùng, trong khi phần 2 dù đã hoàn thành nhưng bị đốt cháy vì lí do tôn giáo. Theo đó khi gần cuối đời, Gogol đã gặp một thầy tu được gọi là Cha Matthew. Cảm thấy bị chấn động bởi những điều được viết trong tiểu thuyết của Gogol, Cha Matthew đã thuyết phục ông đốt sạch cuốn sách của mình để được cứu rỗi linh hồn. Ngay sau khi phá hủy tác phẩm để đời của mình, Gogol vội nhận ra sai lầm mình vừa gây ra nhưng quá muộn, từ đó ông trở nên trầm cảm, không chịu ăn uống và qua đời không lâu sau đó. Ngày nay, chỉ có bản nháp của một số chương đầu còn tồn tại ngoài ra không còn dấu vết nào về tuyệt tác này của Gogol.
Những bức thư tình cuối cùng của Kafka
Franz Kafka được coi là một trong số những nhà văn quan trọng nhất của thế kỉ 20. Vốn là người Séc gốc Do Thái, ông viết về sự xa cách của con người khi đối diện với bộ máy quan liêu cồng kềnh, và các tác phẩm của ông được nghiên cứu nhiều nhất thế giới. Các học giả hiện đại cho rằng từng dòng chữ của ông đều rất giá trị, tới mức họ xuất bản cả các bản ghi nhớ công việc của ông. Tuy nhiên người ta vẫn bỏ sót một phần rất quan trọng trong cuộc đời cầm bút của Kafka, đó là 35 bức thư tình ông gửi cho Dora Diamant ngay trước khi chết. Năm 1933, 9 năm sau khi ông qua đời, Diamant vẫn sống ở Berlin và vẫn giữ những lá thư. Không may là Berlin thời điểm đó không phải nơi ở tốt với người Do Thái. Một đêm, người của đảng Quốc xã lục soát nhà bà và lấy đi cũng như phá hủy mọi thứ bên trong. Diamant buộc phải rời thành phố và bỏ lại các bức thư. Dù một số người cho rằng chúng được giữ tới cuối những năm 1980 trong kho lưu trữ của Liên Xô nhưng không có căn cứ nào khác để mọi người chứng minh được rằng những là thư chưa bị tiêu hủy.
Tác phẩm đầu tiên của văn học phương Tây
Một trong những di sản lớn nhất mà con người đánh mất đó chính là Margites, một bộ sử thi cổ đại được viết bởi nhà thơ Hi Lạp Homer. Theo nhiều nguồn tài liệu cổ, Homer đã viết Margites từ trước cả hai bộ sử thi nổi tiếng là Iliad và Odyssey. Tác phẩm này được đánh giá là có giá trị văn học rất cao, thậm chí triết gia Aristole còn cho rằng chính bộ sử thi này đã khai sinh ra bộ môn hài kịch Hi Lạp. Ngày nay, Iliad và Odyssey được gọi là “bộ sách vĩ đại đầu tiên” và là tác phẩm đầu tiên của của nền văn học phương Tây. Tuy nhiên vinh dự này đáng ra phải thuộc về Margites.Nếu bộ sử thi này được tìm thấy, đó không chỉ là bộ sử thi mới của một trong những nhà văn vĩ đại nhất lịch sử. Nó còn có thể khiến cho nền văn học phương Tây có nhiều thay đổi lớn. Viện Smithsonian từng gọi nó là tác phẩm vĩ đại nhất “mà bạn không bao giờ có cơ hội được đọc”.
Phan Hạnh Theo Listverse
Nguồn: Dân Trí