Trả lời báo chí lần đầu sau khi được Nga thả tự do thứ Sáu vừa qua, cựu tỷ phú Mikhail Khodorkovsky đã cảm ơn Thủ tướng Angela Merkel và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Hans Dietrich Genscher của Đức đã giúp thả ông.
Khodorkovsky đoàn tụ với bố mẹ ở Berlin
Ông Genscher, năm nay 89 tuổi, được ông Khodorkovsky bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc trong lúc báo chí châu Âu đưa thêm các tin tức được tiết lộ về quá trình thương thảo với Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm thuyết phục Nga thả người tù nổi tiếng.
Cuộc họp báo hôm Chủ Nhật 22/12 tại Berlin của ông Khodorkovsky đánh dấu sự thay đổi trong cả cách nhìn nhận chính trị Nga của ông.
‘Né tránh chính trị’
Dù từng chi tiền cho phe đối lập Nga trước khi bị xử tù, ông Khodorkovsky nay tuyên bố “không dính líu vào chính trị Nga”.
Điều này càng làm gợi ra các câu hỏi về nội dung thỏa thuận Đức – Nga đem lại tự do bất ngờ cho ông Khodorkovsky, năm nay 50 tuổi.
Báo Anh The Sunday Times trích truyền thông Đức cho rằng cựu ngoại trưởng Đức, ông Genscher, đã vận động trong hai năm qua để ông Putin thả người từng bị cho là ‘kẻ thù’ của Kremlin từ năm 2000.
“Lúc 2 giờ sáng, trưởng trại dựng tôi dạy và nói tôi được cho về nhà. Chỉ trên đường đi (bằng trực thăng) tôi mới được biết là hành trình sẽ kết thúc ở Berlin.“
Mikhail Khodorkovsky
Khi đó có tin nói ông Khodorkovsky muốn thách thức ông Putin.
Báo chí nói cựu Bộ trưởng Genscher, người có vai trò quan trọng trong quan hệ của Đức với Đông Âu sau khi Đức thống nhất, đã ra đón ông Khodorkovsky tại sân bay Schoenefeld, Berlin hôm thứ Sáu tuần rồi.
Cùng ngày cựu tỷ phú – tù nhân Nga được cho rời một trại khổ sai gần Bắc Cực, không xa biên giới Phần Lan để bất ngờ xuất ngoại.
Theo lời kể của chính ông, ông đã không hề được biết trước về quá trình ra tù.
Ông nói: “Lúc 2 giờ sáng, trưởng trại dựng tôi dạy và nói tôi được cho về nhà. Chỉ trên đường đi (bằng trực thăng) tôi mới được biết là hành trình sẽ kết thúc ở Berlin.”
Một số nhân vật quan trọng khác trong Quốc hội Đức thường xuyên làm việc với Nga cũng tham gia quá trình thương thảo, theo báo Đức.
Khodorkovsky trong cuộc họp báo ở Berlin
Hiện không rõ ông Khodorkovsky còn bao nhiêu tiền từ khối tài sản khổng lồ, từng được Forbes ước tính khoảng 15 tỷ đô la sau thời kỳ làm ăn chụp giật dưới thời Boris Yeltsin.
Điều chắc chắn là Mikhail Khodorkovsky sẽ có cuộc sống sang trọng vì ông nói tại cuộc họp báo ở Bảo tàng Bức tường Berlin rằng ông có ‘khả năng tài chính đủ để không cần quay lại làm kinh doanh’.
Cũng có tin đồn rằng một phần của thỏa thuận thả ông Khordokovsky là để ông Putin thuyết phục được bà Angela Merkel đồng ý sang Sochi dự Thế vận hội Mùa Đông năm tới.
Olympics ở Sochi hiện đã bị nhiều nhân vật nổi tiếng châu Âu tẩy chay vì tình hình nhân quyền tại Nga.
Lý do chính thức cho vụ thả ông Khodorkovsky là vì mẹ ông đang bị ung thư.
Tuy nói không tham gia chính trị, ông Khodorkovsky cũng cam kết sẽ làm tất cả vì những tù nhân còn bị giam tại Nga.
Hiện ông Platon Lebedev, cộng sự của ông Khodorkovsky vẫn còn bị tù trong vụ xử công ty dầu Yukos của họ năm 2003.
Theo BBC