Ở xã Phú Thịnh, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, có đến hàng ngàn người mang họ Nguyễn. Trong khoảng 10 năm gần đây, rất nhiều người bị mang họ “Nguyển” do cán bộ xã cấp giấy khai sinh… viết sai chính tả. Sai sót nhỏ trong giấy tờ không ai phát hiện ra trong gần thập kỷ qua, nay dẫn đến phiền phức lớn khi các con cháu họ đến tuổi nhập học.
Phiền phức từ một dấu hỏi lạc lối
Một giấy khai sinh có họ “Nguyển”
Ông Nguyễn Văn Bảy, Chủ tịch xã Phú Thịnh cho biết, ông Nguyễn Hòa Khởi vào làm cán bộ Tư pháp, Hộ tịch của xã Phú Thịnh từ năm 1994 cho đến năm 2005. Trong công việc ông luôn hoàn thành tốt, không gây phiền hà gì đến ai. Cho đến khi những người dân họ Nguyễn bắt đầu thấy được sự phiền hà khi có việc dùng đến giấy khai sinh của mình.
Trong suốt hơn mười năm làm việc ở xã, mỗi lần khai sinh cho một đứa trẻ mang họ Nguyễn ông đều viết sai họ, từ Nguyễn trở thành Nguyển. Điều đặc biệt là bản thân của ông cũng mang họ Nguyễn nhưng không hiểu vì lý do gì mà ông lại có sự nhầm lẫn tai hại đến như thế.
Những đứa trẻ ra đời từ năm 1994, vào thời điểm ông Khởi nhậm chức có cha họ Nguyễn thì hầu hết đều bị ông Khởi làm giấy khai sinh sai. Lý do vụ việc không được phát hiện sớm là vì người dân khi nhận giấy khai sinh cũng không xem rõ ràng, cho đến khi con em đi học thì có trường hợp nhà trường không để ý cứ nhận bình thường, nhưng cũng có trường hợp phát hiện và yêu cầu người nhà cải chính lại.
Điều đáng nói ở đây là chỉ có giấy khai sinh của những người họ Nguyễn viết sai thành Nguyển, trong khi sổ hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân thì lại viết đúng.
Giấy khai sinh ít khi được sử dụng hơn so với hai loại giấy tờ kia nên sự việc mới kéo dài cho đến tận bây giờ người ta mới phát hiện ra. Vị cán bộ Tư pháp kia cứ thế viết họ Nguyễn trở thành Nguyển trong suốt thời gian mình làm việc tại xã mà không biết mình đang vô tình khai sinh thêm dòng họ mới.
Ông chủ tịch xã cho biết, để sửa chữa trong giấy khai sinh người mang họ “Nguyển” cần mang giấy khai sinh của cha để chứng thực họ của mình mới được xã xác nhận rồi mang lại lên huyện để sửa đổi.
Nghe qua tưởng chừng như cũng khá đơn giản nhưng có những trường hợp lại rơi vào cảnh oái ăm, khi cả giấy khai sinh của cha và con đều viết sai Nguyễn trở thành Nguyển. Điển hình là trường hợp của em Nguyễn Thanh Danh (SN 1996) ngụ ấp Phú Ninh, xã Song Phú (thời điểm khi xã Phú Thịnh và Song Phú chưa tách xã), giấy khai sinh của em Danh được ông Khởi cấp vào thời điểm năm em sinh và bị viết sai họ thành “Nguyển”.
Tuy nhiên, sự việc được phát hiện chỉ vào mấy tháng vừa qua, khi tốt nghiệp THPT xong, em muốn thi vào một trường dạy nghề trong tỉnh, lục lại giấy tờ khai sinh của mình để nộp hồ sơ vào trường mới thì mọi chuyện mới vỡ lẽ: Họ của em trong giấy khai sinh không đúng với họ trong sổ hộ khẩu và chứng minh nhân dân.
Nghiêm trọng hơn, cha của Danh, ông Nguyễn Văn Ghi (sinh năm 1965) trước đây bị mất giấy khai sinh, khi làm lại cùng thời điểm với con trai nên nay trong giấy khai sinh mới của ông cũng mang họ Nguyển. Nay người con đối chứng với cha thấy giống nhau nên hai cha con ông Danh không biết kêu ai để được mang lại họ Nguyễn của mình.
Nhiều hàng xóm dọa ông Ghi nếu không đổi được họ của mình thì có nguy cơ sẽ phải đổi họ cho cả mấy đứa con trở thành họ “Nguyển”. Ông Ghi bức xúc nói: “Từ hồi nào đến giờ họ Nguyễn ai cũng biết là phải viết dấu ngã chứ có ai mang họ “Nguyển” bao giờ.
Bây giờ xã làm sai mà cha con tôi phải khốn đốn thế này. Nhà trường không chịu nhận hồ sơ của con trai tôi, không cho con trai tôi thi nếu không sửa được họ. Mấy tháng nay tôi hết lên huyện rồi xuống xã, nhưng thủ tục rườm rà quá, tôi lại ít học đâu biết gì, phải nhờ thằng cháu giải quyết, vất vả nhiều lắm mà không biết có được không nữa”.
Sau khi “cha đẻ” của dòng họ Nguyển nghỉ việc ở xã thì cũng đúng lúc những đứa trẻ được ông cấp giấy khai sinh tên tuổi bắt đầu nhập học, phiền toái nảy sinh. Từ trường hợp cha con ông Ghi, người dân trong xã lo lắng, vất vả rủ nhau lên xã xuống huyện cách nhau mấy chục cây số để sửa lại họ của mình. Nhưng không phải ai cũng được đổi do nhiều thủ tục lằng nhằng.
Nguồn: Dân Trí