Căn cứ quân sự bí ẩn và huyền thoại Malan, nơi trước đây là bãi thử vũ khí hạt nhân tuyệt mật của Trung Quốc, hiện giờ đã không còn là điều bí ẩn với công chúng.
Trong những năm gần đây, nhiều căn cứ quân sự cũ được mở cửa cho công chúng tới thăm như một điểm tham quan. Căn cứ Malan nằm ở khu tự trị Tân Cương Uygur là một trong số đó. Malan trước đây không xuất hiện trên bản đồ và là địa điểm quả bom hạt nhân đầu tiên của Trung Quốc được thử,
Malan được xây dựng vào những năm 1950 tại quận Bayinguoleng Mongol, sa mạc Gobi. Bãi thử hạt nhân, cách căn cứ Malan khoảng 200 km, bao phủ một khu vực rộng 100.000 km vuông.
Do được đặt ở một nơi hẻo lánh nên Malan là một trong những bãi thử hạt nhân tuyệt nhất thế giới. Phần lớn vật liệu phóng xạ do bom thải ra đã được hút hết vào nền đất của một cái hồ có hình cái phễu tên là Lop Nur, để sau đó có thể dễ dàng thu thập để kiểm tra.
Ngày 29/7/1996, Trung Quốc tiến hành vụ thử hạt nhân cuối cùng. Cùng ngày, chính phủ Trung Quốc công bố, tất cả các vụ thử hạt nhân sẽ được ngừng kể từ ngày 30/7. Sau đó, vai trò của Malan sẽ được thay đổi, song căn cứ này vẫn là một điểm tối mật.
Cách căn cứ khoảng 35km, trung tâm nghiên cứu hạt nhân Malan nằm sâu trong núi Tianshan. Dân địa phương cho hay, vào mùa hè, hoa phong lan bao phủ lên núi với màu sắc rực rỡ.
Năm 1986, Trung Quốc tuyên bố sẽ không tiến hành các vụ thử nghiệm trong không khí vì sợ ô nhiễm phóng xạ. Trung tâm Malan bị bỏ hoang và các thành viên của đội nghiên cứu đã chuyển tới Tây An, thủ phủ của tỉnh Thiểm Tây.
Lũ quét đã phá hủy nhiều đoạn đường dẫn tới trung tâm nghiên cứu trước đây dù những chốt quân sự cũ vẫn là điều gợi nhớ lại những ngày trước đây khi khu vực này vẫn là vùng quân sự cấm.
Hiện giờ, cơ sở quân sự tối mật một thời của Trung Quốc đã trở thành nhà của những người chăn nuôi gia súc.
Gia đình của Aoriliman chuyển tới căn cứ này khi các nhà nghiên cứu bắt đầu rút đi. Gia đình cô sống trong các khối nhà trước đây mà các nhà nghiên cứu sống. Họ sống cùng những người chăn nuôi gia súc khác. Mỗi hộ gia đình sở hữu ít nhất 7 căn phòng trong khối nhà 2-3 tầng y hệt nhau, vốn được xây dựng ở hai bên của một rạp chiếu phim cũ. Lũ cừu được nhốt trong các bãi quây nằm giữa các tòa nhà.
Vào giai đoạn đỉnh điểm, hơn 1.500 người chăn nuôi gia súc sống ở căn cứ quân sự cũ này. Tuy nhiên, vào năm 2012, chính quyền địa phương quyết định biến khu vực này thành công viên để giúp du khách kết nối với lịch sử và hầu hết cư dân ở đây đã chuyển đi.
Khoảng 6 triệu NDT (960.000 USD) sẽ được dùng để biến Malan thành một công viên, dự kiến hoàn thành vào 2015.
- Hoài Linh (Theo ChinaDaily) (vietnamnet.vn)