Đời lão có một niềm vui duy nhất là sáng
tạo và làm việc. Những gì bàn tay lão tạo ra đều hữu dụng và vận hành
rất “ngon lành”. Nhiều lúc, “lão gàn” còn tự hào rằng, một số ô tô của
các hãng sản xuất cũng ngang tầm với “xế hộp” lão chế.
Cậu bé nghèo mê sáng tạo
Trong
căn nhà nhỏ nằm trong một con hẻm “ổ chuột”, thuộc huyện Hóc Môn (TP.
HCM) chỉ chừa lại đủ nơi lách người đi vào, còn lại lão dành cho những
thứ đồ phục vụ cho công việc của mình. Đó cũng là nơi mà ông Thành
“trưng bày” những “sản phẩm trí tuệ”.
Dưới
nền nhà là hai chiếc xe đạp độc đáo cấp I và cấp II, bên cạnh là chiếc
“xe ruồi”, phía trước là chiếc “jeep- bò -lết” (ông tự đặt tên- PV), còn
trên gác là hàng loạt xe đạp nhún tăng cấp. Gạt những gọt mồ hôi lấm
tấm, ông nở nụ cười rồi ngồi bệt xuống nền nhà tiếp khách.
Ông
Thành bảo, tất cả các loại xe này đều do lão tự chế từ niềm đam mê. Cái
hạt nhân ấy được hình thành, nung nấu, rèn dũa ngay từ nhỏ. Phút nghỉ
ngơi, gã chầm chậm ngược lại ký ức tuổi thơ của mình.
 |
| Chiếc xe đạp cải tiến tốc độ từ năm 1975 |
Sinh
ra trong gia đình đông anh chị em ở xã An Ninh (huyện Bình Lục, tỉnh Hà
Nam), cái nghèo như vận mệnh luôn đeo bám lão. Ba mẹ quần quật làm lụng
nuôi mấy anh em ăn học. Tuy nhiên, trong nhà duy chỉ có ông Thành là
người chăm học.
Ông
thông minh, ưa sáng tạo, tuổi nhỏ đã biết làm những thứ đồ chơi cho
riêng mình. Ngày ấy, ông Thành đã khiến người lớn phải khâm phục. Thấy
vậy, ba mẹ và các anh chị đoán rằng, sau này Thành sẽ thành đạt. Năm
1954, ông theo gia đình vào Sài Gòn học. Ông học giỏi các môn thuộc khoa
học tự nhiên, nhất là Toán, Lý và hình học.
Ngày
đó, ngoài việc học hành, “lão gàn” rất thích tự vẽ những mô hình máy
móc trên giấy rồi tính toán, phân tích cơ chế hoạt động của chúng. Nhiều
đêm ông say mê đến độ quên cả ăn uống. Mỗi khi xong một bản vẽ, ông tự
thấy mình hiểu hơn về máy móc và phương tiện đi lại.
Tốt
nghiệp cấp ba, ông xin phép bố mẹ ra Quy Nhơn học ngành cơ khí chế tạo
máy. Ba năm học ở đây cũng đủ trang bị cho ông những kiến thức cơ bản về
động lực học. Trong khi các bạn đồng trang lứa vẫn bối rối khi đứng
trước một bộ máy nào đó, thì ông Thành khá tự tin. “Lão gàn” có thể đứng
trước thầy cô và mọi người thuyết trình một cách rành mạch. Vì thế, cậu
luôn được thầy cô tán thưởng, bại bè noi gương.
 |
| Ông Thành “chế” chiếc xe ô tô dáng con ruồi khiến mọi người thán phục |
“Quên” lấy vợ vì “chế” xe
Ngay
từ thời đang đi học tại Quy Nhơn, ông Thành đã có ý thức vận dụng những
kiến thức lĩnh hội được ở trường, lớp vào cuộc sống thường ngày.
Nhưng
điều đặc biệt, ông không xin đi làm bất cứ ngành nghề gì mà chỉ ở nhà
làm những việc theo sở thích của mình. “Lão gàn” đã khiến cha mẹ rất
buồn. Nói chuyện với chúng tôi, ông Thành bảo:“Cái sở thích ấy đã thành
bản tính. Một khi là niềm đam mê thì không thể thay đổi được”.
Ngày
ấy, ông Thành ít nói, cũng chẳng màng chuyện yêu đương, vợ con. Mặc dù,
ông cũng thuộc hạng to cao, bảnh trai, là ước mơ của bao cô gái. Tuy
nhiên, mỗi khi đứng trước người con gái, gã lại đỏ mặt tìm đường
“chuồn”.
Lâu
dần, cha mẹ cũng nóng mặt thay cho “lão gàn”. Họ đi mối lái nhiều lần
nhưng ông lắc đầu không chịu. Năm tháng qua đi, các bạn cùng tuổi đã lấy
vợ khiến ông trở nên lạc lõng. Mỗi khi nhắc đến chuyện gia thất gã lại
cười pha trò cho qua chuyện.
Đến giờ, đã ở cái tuổi lục tuần, mái tóc
pha sương, ông Thành vẫn là người chăn đơn gối chiếc. Nhưng với gã,
chẳng thứ gì quan trọng bằng niềm đam mê. Lão bảo, có thể bỏ công sức,
tiền bạc dù tốn kém như thế nào để hiện thực ý tưởng của mình.
Sau
1975, gã kỹ sư năm nào hành nghề sửa chữa xe đạp ở các ngả đường Sài
Gòn. Đó cũng chính là năm tháng những “đứa con tinh thần” đầu tiên ra
đời. Giai đoạn sau 1975, đường phố Sài Gòn thịnh xe đạp. Thế nhưng hầu
hết xe đều khó chạy và tốc độ rất chậm. Vậy là ý tưởng một chiếc xe đạp
tốc độ cao xuất hiện.
Ông
Thành cho biết, để cải thiện tốc độ, chỉ có nâng cấp bộ líp để tăng tốc
vòng quay. Có lẽ, nguyên lý này “lão gàn” nắm rất rõ. Tuy nhiên, để
biến điều đó là sự thật không phải là dễ. Nhiều đêm mày mò, cuối cùng
chiếc xe đạp đầu tiên cũng ra đời với bộ líp tăng tốc cấp I, cùng giàn
lò xo nhún êm như nhung, hệ thống điều chỉnh ngay ở hai tay cầm.
Ngay
lần đầu sử dụng chiếc xe của ông đã thành công mỹ mãn. Chiếc xe đạp cấp
I, chạy nhanh như xe máy xuất hiện trên đường phố Sài Gòn khiến bất cứ
ai cũng kinh ngạc và thán phục. Nhiều người thấy lạ, hỏi ra mới biết ông
tự cải tiến bộ phận líp để nâng cấp số vòng quay.
Không
những thế, khi xe của ông đi qua ổ gà, đoạn đường xóc nhưng người vẫn
êm ru. Người ta chạy hàng chục km không có cảm giác mệt mỏi. Tiếp sau
đó, ông hoàn thiện chiếc xe đạp nâng cấp II để cải thiện tốc độ cho
chiếc xe cấp I.
Nói
chuyện với chúng tôi bằng ánh mắt tự hào, ông Thành bảo, cho đến giờ
ông không nhớ nổi mình đã chế tạo ra những gì. Vì suốt thời gian sau
1975 đến nay ông đã “chế” được vô số loại xe đặc biệt. Đó là xe hai bánh
nâng cấp, xe ba bánh đạp, xe bốn bánh đạp, xe ba bánh gắn vỏ xe hơi, xe
hơi bốn bánh gắn vỏ…Tất cả đều được ông mày mò tự chế. Có điều lạ là từ
khi có ý tưởng đến khi hoàn thành, tất cả các chi tiết đều được “lão
gàn” tính toán khá chuyên nghiệp.
Điều
đáng nói là mọi sản phẩm của sự sáng tạo của “kỹ sư” Thành đều rất gần
gũi và thiết thực với người dân. Đống sắt vụn bỏ đi, qua đôi tay khéo
léo và ý tưởng thông minh của lão lập tức biến thành chiếc xe đạp, chiếc
mô tô hay bất cứ thứ gì.
Kỳ Anh/ Phunutoday
(vtc.vn)