Thời Báo Hoàn cầu hôm 7/8 đưa tin Tổng lãnh sự Trung Quốc ở Zambia đang kêu gọi chính quyền nước sở tại nghiêm khắc giải quyết vụ việc các thợ mỏ địa phương giết chết một quản lý người Trung Quốc.
Theo đó, Trung Quốc cũng yêu cầu Zambia có biện pháp xoa dịu nỗi bất bình cùng tâm lý lo sợ trong cộng đồng người Trung Quốc ở Zambia cũng như người thân của họ ở quê nhà.
“Chúng tôi đang làm việc với Bộ Lao động, Bộ Ngoại giao và cả các quan chức cảnh sát Zambia nhằm đề nghị họ đưa những tội phạm có liên quan ra xét xử càng sớm càng tốt”, một quan chức họ Trần ở lãnh sự Trung Quốc nói với Thời Báo Hoàn cầu.
Ông Trần cũng xác nhận, hôm thứ Bảy (4/8), một quản lý người Trung Quốc đã bị giết chết cùng 4 người khác bị thương trong một vụ biểu tình của công nhân mỏ than Collum do Trung Quốc sở hữu ở tỉnh Sinazongwe, cách thủ đô Lusaka của Zambia chừng 325 km về phía nam.
Theo đó, “đã có khoảng 300 – 400 thợ mỏ người Zambia đột ngột đình công, biểu tình gay gắt bằng gạch, đá và gậy gộc nhằm vào các quản lý người Trung Quốc để phản đối việc trì hoãn áp dụng chế độ lương tối thiểu mới được công bố cuối tháng 7.
Trong khi cố lẩn trốn đám đông đang phẫn nộ, một trong sáu viên quản lý đã thiệt mạnh khi bị một chiếc xe đẩy 4 bánh lao vào người và lăn xuống hố”, Mei Xinpei – một người bán hàng trong khu mỏ kể lại.
 |
| Lãnh sự Trung Quốc ở Zambia yêu cầu chính phủ nước sở tại sớm làm rõ vụ việc xảy ra ở mỏ Collum, tỉnh Sinazongwe hôm 4/8 khiến một quản lý người Trung Quốc thiệt mạng |
Hãng tin AFP cho biết cảnh sát đã bắt giữ được 12 nghi phạm tham gia vụ xô xát nhưng người trực tiếp gây ra án mạng hiện vẫn chưa rõ tung tích.
Cũng theo Mei, vào thứ Năm tuần trước, công ty này đã thỏa thuận nhất trí việc nâng mức lương tối thiểu cho công nhân lên 700.000 kwacha (khoảng 142USD), thêm 100.000 kwacha so với mức lương cũ. Tuy nhiên, việc quản lý cố tình trì hoãn thực hiện cam kết này khiến thợ mỏ ở Collum rất bất bình.
Đây không phải lần đầu tiên vụ việc kiểu này xảy ra ở công ty do Trung Quốc sở hữu thuộc tỉnh Sinazongwe.
Vào tháng 10/2010, hai quản lý người Trung Quốc đã xả súng vào một nhóm công nhân biểu tình đòi tăng lương ở mỏ Collum cũng khiến 11 người bị thương và gây bức xúc trong dư luận hai nước.
“Tôi không hiểu tại sao giữa các nhà đầu tư Trung Quốc và công nhân ở Collum lại thường xuyên xảy ra xung đột đến thế”, Bộ trưởng Lao động Zambia Fackson Shamenda nói với AFP về vụ việc xảy ra hôm thứ Bảy.
Trong khi đó, một công nhân họ Vương làm việc cho công ty mỏ Zhengyuan ở miền tây bắc Zambia lại cho rằng những vụ đụng độ nghiêm trọng như ở Collum không phải là nhiều.
“Nhìn chung thì công nhân bản địa khá thân thiện với chủ đầu tư hay các nhà quản lý người Trung Quốc. Nguyên nhân đa phần chỉ là do khâu quản lý có vấn đề.
Các công ty Trung Quốc phải đối mặt với không ít áp lực kể từ khi chính phủ mới lên nắm chính quyền ở Zambia vào năm ngoái với yêu cầu giúp đỡ người dân địa phương có thu nhập thấp tại các vùng mỏ cải thiện cuộc sống.
Nhưng dù lý do có là gì đi chăng nữa thì vụ việc cũng làm mất hình tượng của các công ty Trung Quốc ở nước sở tại và khiến chúng tôi phải chịu thêm những quy tắc, luật lệ hà khắc hơn”, ông Vương nói.
Trong bối cảnh này, Denise Kodhe – biên tập viên Thông tấn xã Flashline ở Kenya nhận định, ảnh hưởng của vấn đề sẽ còn lan rộng ở các nước Châu Phi nếu nó không kịp thời được ngăn chặn.
 |
| Zambia là một quốc gia cộng hòa nằm ở miền nam Châu Phi với thủ đô Lusaka – một trong số ít nơi tập trung dân cư chủ yếu của cả nước |
Theo ông Kodhe: “Những sự việc tương tự gây ảnh hưởng tiêu cực đối với Châu Phi, đối với người dân và mối quan hệ hợp tác của các quốc gia “lục địa đen” với nhiều nước khác ở những châu lục còn lại trên thế giới, bao gồm cả Trung Quốc”.
Để khắc phục tình hình này, Yao Jiamei – một chuyên gia nghiên cứu Châu Phi thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cho rằng song song với việc tăng cường thu lợi nhuận, các công ty Trung Quốc nên quan tâm nhiều hơn tới trách nhiệm xã hội đối với nước sở tại.
“Một điều quan trọng mà bất cứ công ty nước ngoài nào khi hoạt động đều cần ghi nhớ là phải làm cho những người dân địa phương cảm nhận được mọi việc mình làm đều có thể mang lại cả lợi ích cho họ, thay vì bóc lột hay khiến họ nghĩ rằng họ đang bị lợi dụng, bị lừa gạt”, ông Yao nói.
Là người bán hàng trong khu mỏ Collum, Mei Xinpei cho biết mỏ này đang tạm thời ngừng hoạt động kể từ sau vụ biểu tình hôm 4/8 khiến nhiều công nhân Trung Quốc đòi trở về nước.
Hạ Giang (vtc.vn)