Những đại gia công nghệ khốn đốn vì cổ phiếu

Theo trang CNBC, từ này hiện được dùng để chỉ sự mất mát tài sản của các nhà sáng lập các hãng công nghệ khi cổ phiếu của hãng đó sụt mạnh. Cuộc thăng trầm về giá trị tài sản của các tỷ phú công nghệ mới hiện nay cũng giống như những gì đã xảy ra khi bong bóng dotcom vỡ tung vào đầu những năm 2000, nhưng chu kỳ sản sinh và mất mát tài sản bây giờ đã diễn ra với một tốc độ nhanh chóng hơn xưa nhiều.

Ít nhất thì khối tài sản khổng lồ những tỷ phú, triệu phú của kỷ nguyên dot.com cũng liên tục tăng, chí ít là ổn định, trong một vài năm. Trong khi đó, nhiều tỷ phú, triệu phú của lĩnh vực internet hiện nay chỉ có vài tháng, hoặc thậm chí là vài tuần trong một số trường hợp, được hưởng niềm hạnh phúc là tỷ phú, triệu phú trên giấy.

Theo chuyên gia Steven Kaplan đến từ Đại học Chicago, chu kỳ tài sản mới của giới công nghệ phản ánh sự thật rằng, những khối tài sản đó phụ thuộc quá nhiều vào biến động của thị trường chứng khoán và tâm lý thay đổi thất thường của các nhà đầu tư.

“Tài sản của những người giàu lên nhờ lĩnh vực truyền thông xã hội biến động rất mạnh. Điều này cho thấy, giá trị của các công ty trong lĩnh vực này đã trồi sụt mạnh trong năm qua cùng với những kỳ vọng lên xuống của các nhà đầu tư về dòng tiền và thành công trong tương lai của các công ty đó”, ông Kaplan nhận xét.

Ông Kaplan nói thêm: “Ở một góc độ nào đó, thực tế này cũng giống như sự biến động tài sản của giới công nghệ ở thời kỳ dotcom từ năm 1991-2000. Giới đầu tư khi đó đặt kỳ vọng quá lớn vào nhiều công ty. Ngày nay, tài sản của những người giàu có trong lĩnh vực truyền thông xã hội sẽ phụ thuộc vào dòng tiền và kết quả kinh doanh mà các công ty của họ có thể tạo ra”.

Dĩ nhiên, các nhà đầu tư cá nhân đã thiệt hại nặng khi đầu tư vào cổ phiếu của các công ty như Facebook. Bởi thế, thiệt hại của các nhà sáng lập các công ty như vậy không nhận được nhiều sự cảm thông, bởi các nhà sáng lập, dù mất nhiều tiền, vẫn còn trong tay hàng trăm triệu, thậm chí là hàng tỷ USD. 

Tuy vậy, sự lóe sáng rồi vụt tối của nhiều cổ phiếu truyền thông xã hội tới thời điểm này cho thấy, sự giàu có đạt được từ lĩnh vực này là rất không ổn định. Trang CNBC đã điểm qua một số nhà sáng lập trong lĩnh vực truyền thông xã hội bị mất nhiều tiền nhất khi cổ phiếu mất giá. Họ được gọi là những người “bị Zucked”:

Mark Zuckerberg 

Nhà sáng lập Facebook chính là điển hình của sự mất mát tài sản trong lĩnh vực truyền thông xã hội. Khi mạng này phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, giá trị cổ phần của Zuckerberg trong công ty là 20 tỷ USD, giúp anh giàu hơn cả những người sáng lập mạng tìm kiếm Google, đồng thời là người giàu thứ 29 trên thế giới.

Tuy nhiên, từ tháng 5 đến nay, giá trị tài sản của Zuckerberg trên giấy tờ đã giảm mất hơn 9 tỷ USD, còn khoảng 10,8 tỷ USD. Hiện anh chỉ còn là người giàu thứ 72 thế giới theo xếp hạng của tạp chí Forbes, đồng thời đã “mất hút” khỏi danh sách 40 người giàu nhất hành tinh của Bloomberg. Zuckerberg đã tuyên bố, anh chỉ quan tâm tới việc thay đổi thế giới chứ không phải là làm giàu. Tuy nhiên, ở thung lũng Sillicon, tiền bạc là một thước đo, nếu không muốn nói là thước đo duy nhất.

Dustin Moskovitz 

Năm nay 28 tuổi, Moskovitz là người đã giúp Zuckerberg sáng lập nên Facebook. Khi mạng này IPO, giá trị cổ phần Facebook mà Moskovitz nắm giữ là 5 tỷ USD. Tuy nhiên, hiện nay, giá trị này chỉ còn chưa đầy 3 tỷ USD, đồng nghĩa với khoản thiệt hại hơn 2 tỷ USD. Xét về giá trị tuyệt đối, Moskovitz không mất nhiều tiền bằng Zuckerberg, nhưng tính ra, anh đã mất 40% giá trị tài sản.

Eric Lefkofsky 

Lefkofsky đã đầu tư 1 triệu USD để cùng với Andrew Mason để lập nên trang bán hàng theo nhóm mua Groupon. Khoản đầu tư ban đầu đó giờ đã thành số cổ phần trị giá hơn 830 triệu USD. Chưa kể, trước khi Groupon IPO, Lefkofsky đã bán ra một số cổ phiếu và thu về 200 triệu USD.

Tuy nhiên, xét tển giấy tờ, thì giá trị tài sản của Lefkofsky trong Group đã giảm hơn 75%. Khi mới IPO, cổ phần của Lefkofsky có trị giá tới hơn 4 tỷ USD. Mặc dù vậy, Lefkofsky hiện vẫn là một tỷ phú nhờ cổ phần ở các công ty khác. Gần đây, anh tuyên bố sẽ dành nhiều thời gian và sức lực của mình cho các công ty khác, thay vì Groupon.

Andrew Mason

CEO Andrew Mason của Groupon đã từng là tỷ phú. Trước khi vụ IPO của Groupon diễn ra, giới phân tích ước tính giá trị tài sản của Mason trong công ty này ở mức 840 triệu USD. Khi vụ IPO được tiến hành, giá cổ phiếu của Group đạt đỉnh ở mức 30 USD/cổ phiếu, Mason thành tỷ phú. Nhưng anh chỉ là tỷ phú có 18 ngày.

Từ cuối tháng 11 năm ngoái, giá cổ phiếu Groupon bắt đầu lao dốc. Hiện nay giá cổ phiếu này chỉ còn bằng chưa đầy 1/4 so với giá ở thời điểm IPO, khiến giá trị tài sản của Mason trong Groupon chỉ còn khoảng 300 triệu USD.

Mark Pincus

Nhà sáng lập mạng Zynga đã từng sở hữu giá trị tài sản trên giấy tờ lên tới hơn 1 tỷ USD khi giá cổ phiếu mạng này đạt đỉnh ở mức gần  16 USD/cổ phiếu. Kể từ đó, giá cổ phiếu này đã giảm còn hơn 3 USD/cổ phiếu, khiến giá trị cổ phần của Pincus co lại còn khoảng 270 triệu USD.

Các nhà đầu tư cổ phiếu Zynga đều biết rất rõ, Pincus đã bán ra cổ phiếu trước khi giá cổ phiếu mạng này rớt xuống đáy. Tháng 3 năm nay, nhiều lãnh đạo của Zinga, trong đó có Pincus, đã bán ra cổ phiếu trong một đợt chào bán đặc biệt. Trong đó, Pincus bán ra số cổ phiếu trị giá khoảng 200 triệu USD. Nhiều khả năng, Pincus sẽ không dùng tiền này để đầu tư vào cổ phiếu mạng xã hội.