Người đứng đầu Lầu Năm Góc cũng cho biết ông cảm thấy mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc “đang trong tình trạng khá tốt”, nhưng việc tiếp tục các cuộc đối thoại đóng vai trò thiết yếu. Đây là tuyên bố của ông Gates trên đường tới Singapore dự Đối thoại Shangri-La, hội nghị cấp cao thường niên về an ninh châu Á – Thái Bình Dương.
“Có giá trị trong việc tiếp tục đối thoại giữa hai bên về chính xác những điều mà chúng tôi cùng lo ngại, về những vấn đề của chúng tôi và việc chúng tôi sẽ làm thế nào để giảm bớt những lo ngại của cả hai bên”, BBC dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates.
“Chúng tôi không cố gắng hạn chế Trung Quốc. Câu hỏi đặt ra là chúng tôi sẽ làm như thế nào để đảm bảo tiếp tục có mối quan hệ tích cực. Tôi nghĩ là người Trung Quốc đã học được bài học sâu sắc từ kinh nghiệm của Liên Xô”, ông Gates ám chỉ đến việc chi tiêu quá nhiều cho các mục đích quân sự dẫn đến tổn hại nền kinh tế của Liên Xô trước đây.
 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates. Ảnh: AFP. |
Người sắp mãn nhiệm ghế bộ trưởng quốc phòng Mỹ bình luận thêm: “Người Trung Quốc không có ý định cố gắng cạnh tranh với chúng tôi trên tất cả các khả năng, nhưng tôi nghĩ họ đang có ý định phát triển các khả năng nhằm giúp cho họ có quyền tự do đáng kể trong hành động ở châu Á và cơ hội để mở rộng ảnh hưởng”.
Trước đó hôm 16/5, trong chuyến thăm Mỹ, Tổng tham mưu trưởng Trung Quốc Trần Bỉnh Đức cũng thừa nhận quân đội Mỹ vẫn tiến bộ vượt trội so với Trung Quốc, bất chấp những tiến bộ đáng kể của Bắc Kinh trong những năm gần đây. Tướng Trần cũng khẳng định Trung Quốc không có ý định tìm cách được sánh vai với Mỹ về sức mạnh quân sự.
Đối thoại Shangri-La 2011 diễn ra tại Singapore từ ngày mai được kỳ vọng sẽ là cơ hội để nâng cao sự minh bạch chính sách quốc phòng và hiện đại hóa quân sự trong khu vực. Hội nghị quy tụ các quan chức hàng đầu về quốc phòng của 28 nước là nhân tố quan trọng trong việc định hình các vấn đề an ninh đang nổi lên ở châu Á – Thái Bình Dương.
Trung Quốc năm nay có một phái đoàn rầm rộ dự Đối thoại Shangri-La và lần đầu tiên cử Bộ trưởng Quốc phòng Lương Quang Liệt tham gia. Đây là sự hiện thực hoá quan điểm của Bắc Kinh, sau khi công bố Sách trắng quốc phòng hồi tháng 3 vừa qua, trong đó có nhắc đến “tầm quan trọng của Đối thoại Shangri-La đối với hợp tác quốc phòng khu vực”.
Căng thẳng trên Biển Đông được dự đoán sẽ là chủ đề nóng của Đối thoại Shangri-La năm nay, sau hàng loạt va chạm giữa Trung Quốc với các nước láng giềng. Đặc biệt là vụ tàu hải giám của Trung Quốc ngang nhiên xâm phạm sâu vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam để phá hoại thiết bị của tàu thăm dò thuộc Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam hôm 26/5.
Ngay trước thềm Đối thoại Shangri-La, đô đốc Robert Willard, tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ, người tháp tùng ông Gates dự hội nghị, cũng tuyên bố Washington lo ngại về tình hình Biển Đông. “Mỹ không đứng về bên nào trong một cuộc tranh chấp. Đây là một cam kết chắc chắn để cho thấy rằng các bên liên quan tới tranh chấp cần phải cùng nhau giải quyết vấn đề một cách hòa bình và thông qua đối thoại, chứ không phải bằng những va chạm trên biển hoặc trên không”, đô đốc Willard nhấn mạnh.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates và người đồng cấp Trung Quốc Lương Quang Liệt sau các bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La sẽ có cuộc tiếp xúc song phương bên lề.
Quan hệ quân sự giữa Washington và Bắc Kinh đang được đánh giá là có tiến triển qua những cuộc gặp gỡ cấp cao liên tục thời gian gần đây. Nhưng Trung Quốc vẫn cảnh báo Mỹ rằng nếu nước này tiếp tục bán vũ khí cho Đài Loan thì mối quan hệ quân sự hai bên sẽ bị tổn hại.
Bắc Kinh vẫn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ và thề sẽ sử dụng vũ lực chống lại hòn đảo này nếu họ tìm cách độc lập một cách chính thức. Năm ngoái, Trung Quốc đã cắt mọi liên lạc quân sự với Mỹ sau khi Washington công bố bán số vũ khí trị giá hơn 6 tỷ USD cho Đài Loan.
Đình Nguyễn