Tinh Hoa

Lạc bước vào đầm lầy Ả Rập ở Iraq

Ả Rập là một trong những khởi phát của văn hóa nhân loại, gắn liền với sự ra đời của Con đường tơ lụa nối liền hai nền văn hóa Đông – Tây. Nhắc tới Ả Rập, người ta sẽ nghĩ ngay tới các lái buôn cưỡi lạc đà đi qua những vùng đất cằn cỗi Trung Á, mang theo hàng hóa xa xỉ đến bán ở phương Tây và ngược lại. Song, có một điều mà không phải ai cũng biết: những người Ả Rập không chỉ sống với cát bụi sa mạc và còn an cư ngay trên mặt nước, trong một khu đầm lầy ngập nước ở miền Nam Iraq, được gọi là đầm lầy Ả Rập.

Đầm lầy này hình thành nhờ hai con sông lớn nhất khu vực Tigris và Euphrates uốn khúc tạo nên trước khi đổ ra Vịnh Ba Tư. Đây cũng chính là hai con sông đã tạo nên nền văn minh Lưỡng Hà cổ đại nổi tiếng thế giới. Vì thế, khu đầm lầy Ả Rập chính là hậu duệ hơn 5.000 năm tuổi của nền văn minh người Sumer và Babylon cổ đại.

Nơi đây là một hệ sinh thái đất ngập nước khá đặc biệt, trong tiếng Ả Rập tên là “Ma’dan’” – là nơi sinh sống của khoảng 500.000 cư dân thuộc các tộc người khác nhau trên những mô đất nổi của khu đầm lầy.

Mỗi gia đình sở hữu một hoặc vài mô đất nhỏ, họ xây nhà, trồng rau và chăn nuôi gia súc trên những mô đất ấy. Họ nuôi trâu, cừu và đánh bắt cá làm nguồn thức ăn chính.

Mọi căn nhà, cây cối đều “chìm nổi” trong nước nên phương tiện đi lại chủ yếu ở đây là những chiếc thuyền tự chế.

Điểm đặc biệt nhất của vùng đất có 1-0-2 này chính là những ngôi nhà với kiến trúc cực kì độc đáo. Đó là ngôi nhà Mudhif với những mái cong tự nhiên. Nguyên liệu để xây dựng chúng là những thứ sẵn có ở đầm lầy như: lau sậy, rơm cỏ và gạch không nung.

Mỗi ngôi nhà Mudhif thường rộng 2m, dài 6m và cao tới 3m. Để xây dựng được nhà Mudhif, người thợ khéo tay sẽ tỉ mẩn chọn những cây sậy dài khoảng 10m, đan bằng tay, chụm và buộc với nhau để liên kết thành hình mái vòm cho ngôi nhà. Sau cùng, họ đan những cây sậy nhỏ thành hình mắt lưới phủ kín căn nhà giúp nó luôn “thấm đẫm” ánh sáng và không khí trong lành từ bên ngoài.

Theo truyền thống, người dân sẽ dựng một ngôi nhà Mudhif chung – một nơi để giải quyết tranh chấp, thực hiện ngoại giao với các bộ tộc khác và cũng là điểm tập trung cho lễ kỷ niệm tôn giáo. Nói một cách khác, nó là trung tâm văn hóa – chính trị của người Ma’dan’.

 

Nếu nhìn từ trên cao xuống thì chắc chắn mọi người sẽ đồng tình với quan điểm của những nhà học giả khi cho rằng, đầm lầy Ả Rập này chính là nguồn cảm hứng chính cho hình ảnh vườn địa đàng trong Kinh Thánh và Kinh Koran. 

Nhiều người tin rằng, đây là nơi mà trận đại hồng thủy lớn nhất trên Trái đất xảy ra và cũng là nơi mà tổ phụ của người Ả Rập – Abraham được sinh ra. Với những tín đồ Hồi Giáo, Thiên Chúa Giáo hay Do Thái, khu vực này bảo tồn được rất nhiều giá trị văn hóa nguyên bản từ cổ xưa. 

(kenh14.vn)