Nam Định có món cá nướng “đặc sản”, người ta không nướng cá trên than hay rơm mà úp chậu vào rồi… đốt.
Sau 10 tiếng, món cá nướng đã hoàn tất
Để học bí quyết nướng cá có màu vàng óng, hương vị đậm đà, thịt cá dai, thơm mùi rơm nếp, chúng tôi đã tìm về xã Phương Định (H.Trực Ninh, Nam Định), nơi nổi tiếng với món cá nướng úp chậu này.
Bắt đầu từ ngày 25 tháng chạp, người dân xã Phương Định đã rậm rịch chuẩn bị món cá nướng bày trong mâm cơm ngày tết. Cá nướng thường là loại trắm cỏ (từ 2 – 5kg), hay cá chép (từ 1 – 1,5 kg) tùy theo sở thích của mỗi nhà.
Sau khi mua cá ở chợ hoặc đánh dưới đầm lên, gia chủ cắt cá làm đôi, làm ba (tùy theo kích cỡ của cá), rửa sạch, cho cá vào một chiếc chậu nhỏ, ướp bột canh, sả, gừng với thời gian khoảng 30 phút cho cá ngấm gia vị.
Tiếp đó, người chế biến sẽ trải một lượt rơm nếp dày chừng 3cm xuống nền bếp, đặt cá lên, dùng lá chuối tươi phủ kín bề mặt cá và lấy một chiếc chậu nhôm úp lên trên cá.
Khi việc chuẩn bị đã xong, người chế biến phủ rơm lên thành chậu và đốt.
Sau khoảng 30 phút đốt bằng rơm thì lấy vỏ trấu phủ lên trên thành chậu một lớp dày rồi tiếp tục đốt.
Rơm và trấu cháy âm ỉ suốt 5 tiếng, sau đó cá được lật mặt và tiếp tục ủ trấu nóng trong 5 – 6 tiếng nữa.
Khi cá chín vàng, thơm lựng, ấn vào thấy khô là hoàn tất.
Ông Nguyễn Văn Hạnh (46 tuổi), ở Đại Thắng 5, xã Phương Định, cho biết: “Muốn cá nướng ngon, phải biết canh lửa, kiên trì. Nếu người nướng nóng vội cho lửa cháy to, cá sẽ bị chín ép, bị cháy, còn khi ít lửa, cá chín không đều, thịt thường không có mùi thơm”.
Cách chế biến tuy đòi hỏi sự cầu kỳ, kiên trì nhưng ở Phương Định, hầu hết các gia đình đều chuẩn bị một vài khúc cá cho ngày tết.
Khi ăn, cá được chấm nước mắm pha gừng, vừa cay, vừa bùi, thơm mùi rơm nếp.
Dưới đây là một số hình ảnh về công đoạn chế biến món cá nướng úp chậu
Cá được rửa sạch, cắt khúc
Nhồi lá đinh lăng vào cá cho thơm
Sau đó cá được cho vào một thau nhỏ ướp gia vị
Xếp cá lên trên rơm chuẩn bị cho vào nướng
Úp chậu, chuẩn bị nướng
Phủ kín rơm xung quanh chậu
Rắc trấu để giữ nhiệt