Những hãng xe nước ngoài đến Trung Quốc sớm, như Volkswagen, còn tìm được các đối tác nội địa lớn, như First Automobile Works (FAW) và Tập đoàn công nghiệp ô tô Thượng Hải (SAIC). Những hãng xe đến sau, như BMW, buộc phải chấp nhận các đối tác nội địa nhỏ hơn, như Brilliance Auto. Chậm chân như Subaru và Renault thì thậm chí không tìm nổi đối tác Trung Quốc nào phù hợp.
Cách đây 30 năm, khi Trung Quốc có chính sách mở cửa với các nhà sản xuất ô tô nước ngoài, Tập đoàn công nghiệp ô tô quốc gia Trung Quốc trước đây đã tạo quy định là mọi nhà sản xuất ô tô nước ngoài phải lập liên doanh với các đối tác Trung Quốc, và phía Trung Quốc không nắm dưới 50% cổ phần. Trung Quốc muốn học hỏi từ các đối tác nước ngoài, để có thể cạnh tranh với họ trong tương lai. Nhờ quy định này, mặc dù các doanh nghiệp ô tô trong nước hiện vẫn còn phải học hỏi nhiều, nhưng Trung Quốc không rơi vào tình trạng như Brazil hay Argentina chưa thể phát triển ngành chế tạo ô tô của riêng mình.
Tuy nhiên, các nhà cung cấp linh kiện, phụ tùng nước ngoài thì không bị ràng buộc bởi quy định trên. Bosch hiện sở hữu 17 công ty ở Trung Quốc, nhưng chỉ có 10 trong số đó là liên doanh. Honda, với các liên doanh Dongfeng-Honda và Guangqi-Honda, cũng đang có một công ty độc lập của riêng mình chuyên sản xuất hộp số tự động cung cấp cho hai liên doanh lắp ráp xe.
Do đó, mặc dù nhiều nhà sản xuất ô tô nội địa Trung Quốc đang tăng trưởng nhanh chóng, nhưng họ vẫn phải phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài đối với những phụ tùng hoặc hệ thống quan trọng. Các nhà cung cấp của Trung Quốc không chấp nhận đứng im nhìn thực trạng đó.
Việc này ít nhất sẽ không diễn ra với ngành chế tạo ô tô thân thiện với môi trường. Theo Văn bản Hướng dẫn các ngành có vốn đầu tư nước ngoài (bản dự thảo đang chờ phê duyệt) do Hội đồng lập pháp Trung Quốc soạn thảo tháng 4/2011, thì Trung Quốc khuyến khích các công ty nước ngoài đầu tư vào ngành sản xuất phụ tùng quan trọng cho xe tiết kiệm năng lượng, nhưng vốn đầu tư nước ngoài sẽ không được vượt quá 50% tổng vốn doanh nghiệp. Nếu được phê duyệt, đây sẽ là văn bản dầu tiên quy định về tỷ lệ sở hữu của các nhà cung cấp phụ tùng ở Trung Quốc.
Những phụ tùng quan trọng được định nghĩa gồm: hệ thống pin, cực âm của pin, hệ thống quản lý pin (BMS), các tấm phân cách ở pin, hệ thống quản lý mô-tơ điện, bảng mạch kiểm soát xe chạy điện, mô-tơ điện, bộ chuyển DC/DC, transistor có cực điều khiển cách ly, điều hoà cho xe chạy điện, phanh điện, hệ thống lái trợ lực điện, mô-tơ dừng-khởi động, mô-tơ ở trục bánh xe, pin nhiên liệu, các hệ thống lưu trữ hydro, các hệ thống sạc… Nói ngắn gọn là tất cả các bộ phận và phụ tùng quan trọng của xe thân thiện với môi trường.
Những bộ phận này hiện không được sản xuất đại trà ở Trung Quốc, nên nhà máy hiện tại của các nhà cung cấp nước ngoài ở Trung Quốc chưa phải lo lắng. Nhưng tương lai thì có thể.
Nhật Minh
Theo CCT