Bài học cho người đặt sự thông minh không đúng chỗ

Có rất nhiều người thông minh trên thế gian này, nhưng thông minh không có nghĩa là trí tuệ nếu đi kèm với việc đề cao tự ngã. Vì khi cái tôi quá cao, họ sẽ vận dụng hết thảy sự thông minh mà mình có để phỏng tay trên của người khác, làm lợi cho bản thân. Cuối cùng thông minh quá lại bị thông minh hại.

C là một người đến từ miền nam, anh rất thông minh và khôn khéo. Hồi còn du học tại Nhật Bản, bất cứ khi nào lên xe buýt cùng các bạn học, anh sẽ nhờ các bạn mua vé giúp anh, và nói rằng anh không có tiền lẻ. Tuy nhiên, anh lại không đả động gì đến chuyện trả tiền. Các bạn học với C cũng không phải là ngốc, họ đã không bằng lòng bắt xe buýt cùng với C một tháng sau đó.

Sau khi tốt nghiệp, C làm việc cho một công ty ở Nhật Bản. Anh thường lấy tài nguyên công ty để sử dụng với mục đích cá nhân. Cuối cùng, ông chủ bắt được tận tay C và C bị đuổi việc. Anh không thể tìm công việc nào khác và phải sống trong nghèo khó kể từ đó.

Người thực sự có trí tuệ lớn thì tính cách khoáng đạt, không đề cao và coi trọng danh lợi.

Vào triều Hậu Hán (947-950 SCN) thời Ngũ Đại ở Trung Quốc xưa, có một vị đại tướng tên Mộ Dung Ngạn là người rất mưu lược. Tuy nhiên dường như ông là một viên quan thông minh và gian xảo quá trớn. Khi đảm nhiệm chức Tiết Độ Sứ ở Tần Châu, có một vụ lừa đảo xảy ra tại tiệm cầm đồ trên địa bàn ông phụ trách – có người đã dùng bạc giả để đánh lừa chủ tiệm. Việc này đã diễn ra trong một thời gian dài mà không bị phát hiện.

Sau khi biết được, Mộ Dung Ngạn tỉnh bơ không biến sắc mà cho dán cáo thị rằng tài sản trong tiệm cầm đồ đã bị đánh cắp, đồng thời yêu cầu những người từng trao đổi với tiệm tới đăng ký họ tên để được đền bù. Kẻ lừa đảo quả nhiên cũng đến và bị bắt vì tội dùng bạc giả.

Tuy nhiên, sau khi bắt người này, Mộ Dung Ngạn không hề trị tội mà nhốt anh ta tại một nơi bí mật, nơi có những bộ hạ thân tín của ông ta. Mộ Dung Ngạn bắt kẻ lừa đảo khai ra cách làm bạc giả. Khi ấy dân gian gọi kỹ thuật này là “Thiết thai ngân”, tức “sắt đẻ ra bạc”, người ta đổ một lớp bạc bao bên ngoài mẻ sắt để giả làm bạc.

Khi biết kỹ thuật này, Mộ Dung Ngạn cho làm một lượng lớn bạc giả và dùng nó để khao thưởng cho binh sĩ dưới quyền. Sau một thời gian, binh sĩ biết được sự thật, họ trở nên bất bình và nổi loạn. Vụ việc trở nên ồn ào và sự tín nhiệm đối với Mộ Dung Ngạn bị hủy hoại hoàn toàn. Cuối cùng, Mộ Dung Ngạn chỉ còn cách tự vẫn để kết thúc mọi chuyện.

Những người khôn vặt tự đánh mất chính mình, trong khi những người đại trí thì cứu giúp thế gian.

Có rất nhiều ví dụ về “thông minh thái quá trở nên dại dột” như thế này. Tuy nhiên, từ xưa đến nay, nhiều người vẫn thích hành xử theo cách này. Họ đã không thể làm gì cho bản thân. Những người khôn vặt tự đánh mất chính mình, trong khi những người đại trí thì cứu giúp thế gian.

Người thực sự có trí tuệ lớn thì tính cách khoáng đạt và không chấp trước vào danh lợi. Họ tựa như một làn gió trong mát thổi giữa dòng thế tục. Đạt được đại trí tuệ mới là cảnh giới cao nhất trong cuộc sống.

Theo chanhkien.org